Naivno slikarstvo Kovačice
|
Naivno slikarstvo Kovačice | |
|---|---|
 Nematerijalna svjetska baština
| |
| |
 Srbija
| |
| Regija: | Evropa |
| Godina upisa: | 2024. |
| ID: | 02104 |
| Ugroženost: | |
| Poveznica: | UNESCO |
Naivno slikarstvo Kovačice čine umjetnička djela samoukih umjetnika, pripadnika slovačke etničke zajednice u Srbiji. Nastalo je 1930-ih godina, u gradu Kovačici, oko 50 kilometara sjeveroistočno od Beograda, glavnog grada Srbije, a vremenom se proširilo i na druge gradove sa slovačkim zajednicama. Osnovne odlike su izrazit stil izražavanja koji se oslanja na motive seoskog okruženje i svakodnevni život slikara. Koriste se uljane boje u jarkim nijansama za prikaz tradicionalne kulture, predmeta, istorije i vrijednosti.[1] Umjetnički izraz određen seoskom sredinom i slovačkim narodom ima tradiciju tipičnu za starije generacije umjetnika, dok se u radovima mlađih umjetnika, koriste moderni motivi uz očuvanje karakteristične forme.[2]
Žene su se tradicionalno bavile ovom vrstom slikarstva kroz ukrašavanje nameštaja, posuđa i tekstila, ali su se vremenom i muškarci počeli baviti ovom umjetnošću. Istaknuti predstavnici su: Jan Sokol, Mihal Bireš, Martin Paluška, Martin Jonaš, Zuzana Halupova i dr. Naivno slikarstvo Slovaka je steklo široku nacionalnu i međunarodnu vidljivost. Njihova djela se nalaze u muzejima, galerijama i privatnim zbirkama širom svijeta.[3] Na izložbi naivnih slikara iz Jugoslavije 1961. god. u Londonu izlagalo je i 9 slikara iz Kovačice. Upisano je 2012. god. u Nacionalni registar nematerijalnog kulturnog naslijeđa Republike Srbije pri etnografskom muzeju u Beogradu.
Naivno slikarstvo Kovačice upisano je na UNESCO-vu Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog naslijeđa čovječanstva kao element nematerijalnog kulturnog naslijeđa Srbije koji se odnosi na tradiciju slikanja i ukrašavanja predmeta sa prikazima narodnog života, seoske sredine, istorije i svakodnevnog života.[4]
Odluku o upisu donio je Međuvladin komitet za očuvanje nematerijalnog kulturnog nasleđa na zasjedanju koje je održano od 28. novembra do 3. decembra u Asunciónu, u Paragvaju. Ministarstvo kulture Srbije je 2023. godine nominovalo naivno slikarstvo Kovačice za UNESCO Reprezentativnu listu, a nominaciju je pripremio Centar za nematerijalno kulturno nasleđe Srbije pri Etnografskom muzeju u Beogradu.
- ↑ Koviljka Smiljković - Naivna umjetnost 1.12.2022
- ↑ Srbija: Naivno slikarstvo iz Kovačice uvršteno na listu UNESCO-a - internet stranica Anadolu Agency (AA) - Pristupljeno 12.12.2024.
- ↑ Ljavroš Pavel - Art Galerija - Pristupljeno 12.12.2024.
- ↑ UNESCO: Nematerijalna kulturna baština u Srbiji - ich.unesco.org, Pristupljeno, 7.12.2023(en)
