Momčilo Perišić
| Momčilo Perišić | |
|---|---|
 | |
| Rođen/a | 22. 5. 1944. Koštunići, Srbija/Jugoslavija |
| Vjernost | SFRJ ( - 1992) SRJ (1992-1998) |
| Rod/služba | JNA (- 1992) VJ (1992-1998) |
| Čin | general-pukovnik |
| Bitke/ratovi | Rat u Hrvatskoj Rat u BiH |
Momčilo Perišić (Koštunići, 22. maj 1944), general-pukovnik VJ je bivši načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije, koji je koordinirao vođenje rata u Bosni i Hrvatskoj.[1]
Biografija[uredi | uredi kod]
U Jugoslovensku narodnu armiju je stupio 1966. godine. Završio je Vojnu akademiju Kopnene vojske, Komandno-štabnu akademiju Kopnene vojske, i Komandno-štabnu školu operatike Kopnene vojske.
Godine 1991, kada je izbio rat u Hrvatskoj, Perišić je bio na dužnosti komandanta Artiljerijskog školskog centra u Zadru.[2] Zbog učešća u bombardovanju Zadra ga je hrvatski sud proglasio ratnim zločincem i osudio na maksimalnu kaznu od 20 godina zatvora. Posle sarajevskog primirja i povlačenja snaga JNA iz Hrvatske, Perišić je u januaru 1992. imenovan komandantom 13. Bilećkog korpusa JNA. Na tom je mestu učestvovao u borbama u Hercegovini i dubrovačkom zaleđu.
U junu 1992. je, posle povlačenja snaga JNA u Srbiju i njene transformacije u VJ, imenovan načelnikom štaba i zamenikom komandanta Treće armije u Nišu. Tada je uživao reputaciju jednog od pristaša Slobodana Miloševića među generalima, odnosno jednog od kadrova uvedenih nakon velike čistke preostalih generala JNA početkom 1992. Za načelnika Generalštaba VJ imenovan je 29. avgusta 1993. godine. Na toj dužnosti bio je do 24. novembra 1998. godine. Njegova smena se ponekad tumači neslaganjem sa Miloševićom politikom prema Kosovu, odnosno načinom na koji se vodio kosovski rat.
Ubrzo posle toga, Perišić se priklonio antimiloševićevskoj Demokratskoj opoziciji Srbije i postao jedan od njenih vođa. Posle rušenja Miloševića je u januaru 2001. ušao u novoformiranu srpsku vladu Zorana Đinđića.
Marta 2002. godine, Perišić je uhapšen u jednom motelu na Ibarskoj magistrali pod optužbom za špijunažu u korist SAD. Ubrzo je podneo ostavku na dužnost potpredsednika Vlade.
Suđenje na Haškom tribunalu[uredi | uredi kod]
Marta 2005. godine, nakon što je Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslaviju (MKSJ) podigao optužnicu protiv njega kojom ga tereti za ratne zločine počinjene u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini, Perišić se dobrovoljno predao tom tribunalu. Suđenje je počelo oktobra 2008. godine.
6. septembra 2011. godine, Haški tribunal osudio je Perišića na 27 godina zatvora zbog zločina protiv čovječnosti koji su počinjeni nad Muslimanima u BiH 1993-1995. godine i nad Hrvatima u Hrvatskoj: pomaganje opsade Sarajeve i masakra u Srebrenici (nije imao zapovjednu odgovornost nad Vojskom Republike Srpske) te nekažnjavanja Raketiranja Zagreba 1995. (imao je zapovjednu odgovornost nad vojnicima Vojske Jugoslavije koji su služili u RSK).[3] Takođe je utvrđeno da je koordinirao akcijama ovih paravojski:
Pretresno veće je ustanovilo da je, pod nadzorom generala Perišića, Vojska Jugoslavije obezbeđivala logističku pomoć širokih razmera VRS i SVK. Logistička pomoć obuhvatala je naročito velike količine pešadijske i artiljerijske municije, gorivo, rezervne delove, obuku i stručnu pomoć. Vojska Jugoslavije ukazivala je logističku pomoć ovim vojskama i pre nego što je general Perišić stupio na dužnost načelnika Generalštaba u avgustu 1993. Međutim, dok je on obavljao ovu dužnost, pružena logistička pomoć postala je u većoj meri centralizovana, strukturisana i koordinisana. General Perišić je organizovao proceduru za nabavke u sklopu koje je Generalštab Vojske Jugoslavije preispitivao zahteve za pružanje logističke pomoći. Takođe je redovno održavao sastanke i vodio razgovore sa generalom Mladićem i generalom Čeleketićem, komandantima VRS i SVK, o vojnim potrebama njihovih vojski.
– Iz presude Momčilu Perišiću
Pravomoćnom presudom 2013. MKSJ je Perišića oslobodio svih optužbi za ratne zločine i pustio na slobodu. Žalbeni suci su zaključili kako je on pomagao srpske vojne formacije u sklopu njihovih općih napora, a ne kako bi ih usmjerio na počinjenje pojedinih zločina. Prema nalazima te presude, Perišić je samo kao vojnik izvršavao naređenja donesena u Vrhovnom savjetu obrane (VSO) SR Jugoslavije. Kada je stupio na dužnost načelnika Generalštaba VJ 1993., odluka VSO o pomoći vojskama van Srbije već je donesena, a Perišić ju je samo nalazio provoditi, ne izlazeći iz zadanih okvira, primjetio je sudac Theodor Meron obrazloženje oslobađanja.[4][5] Ipak, žalbeno vijeće je potvrdilo da je Perišić značajno sudjelovao u operacijama SVK i VRS – slanjem pomoći, kao i da je kroz 30. i 40. kadrovski centar imao nadležnost nad oficirima upućenim u rat van Srbije.[4]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Srbija rukovodila ratom u Bosni”. Arhivirano iz originala na datum 2015-09-23. Pristupljeno 2012-06-08.
- ↑ „Trial Watch: Momcilo Perisic”. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-02. Pristupljeno 2011-09-07.
- ↑ „Tribunal convicts Momčilo Perišić for crimes in Bosnia and Herzegovina and Croatia”. MKSJ. 6. 9. 2011.. Pristupljeno 6. 9. 2011.
- ↑ 4,0 4,1 Goran Jungvirth (28. veljače 2013). „Konačna presuda Haga: Perišić oslobođen za zločine u BiH i Hrvatskoj”. Slobodna Evropa. Pristupljeno 28. veljače 2013.
- ↑ „Appeals Chamber Acquits and Orders Release of Momčilo Perišić”. Međunarodni krivični sud za bivšu Jugoslvaiju. Pristupljeno 28. veljače 2013.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Srbija rukovodila ratom u Bosni Arhivirano 2015-09-23 na Wayback Machine-u (Šta piše u presudi Momčilu Perišiću)
- Sažetak o presudi MKSJ