Manastir Sokolica (Ravna Romanija)
Manastir Sokolica je manastir Srpske pravoslavne crkve posvećen svetom velikomučeniku Georgiju, kod Sokoca na Ravnoj Romaniji. Zidovi manastirskog hrama su obloženi spomen-pločama na kojima su ispisana imena 4.000 poginulih srpskih boraca.[1]
Manastirski hram svetog velikomučenika Georgija na Ravnoj Romaniji, poznat kao Sokolica, je osvećen 11. avgusta 2002. godine. Hram je osvetio Mitropolit dabrobosanski Nikolaj i ustanovio crkvenu opštinu i parohiju Ravna Romanija. Izgradnja hrama je počela 1996, hram je nastanjen 2001, a radovi su potpuno završeni 2003. godine. U porti crkve se nalazi kapela posvećena svetom Petru Zimonjiću. Crkvu je projektovala Ljubica Bošnjak, arhitekta iz Beograda. Crkveno zvono je poklon Generalštaba Vojske Republike Srpske. Zidovi manastirskog hrama su obloženi spomen-pločama na kojima su ispisana imena 4.000 poginulih srpskih boraca[2], najvećim dijelom pripadnika Sarajevsko-romanijskog korpusa Vojske Republike Srpske. Pored imena boraca Vojske Republike Srpske, na spomen-pločama se nalaze i imena solunskih dobrovoljaca, kao i imena srpskih hajduka sa područja Sarajevsko-romanijske regije Republike Srpske. Između ostalih, uklesano je i ime Starine Novaka.[3]
Pored hrama se nalazi vojničko spomen-groblje Mali Zejtinlik, gdje je sahranjeno preko 1.000, od 3.800 poginulih boraca Sarajevsko-romanijskog korpusa Vojske Republike Srpske. Kompleks groblja je izgrađen po ugledu na srpsko vojničko groblje na Zejtinliku. U martu 2011. godine je na ideju ministra rada i boračko-invalidske zaštite Republike Srpske, gradonačelnik Istočnog Sarajeva i načelnika opštine Sokolac pokrenuta inicijativa da se srpsko vojničko groblje „Mali Zejtinlik“ proglasi za spomen-područje Republike Srpske.[4]
Srpsko vojničko spomen-groblje Mali Zejtinlik je nastalo po završetku Otadžbinskog rata 1996. godine, odnosno po potpisivanju Dejtonskog sporazuma. Nakon potpisivanja Dejtonskog sporazuma, jedan dio teritorije Srpskog Sarajeva je pripao Federaciji BiH, nakon čega je došlo do masovnog egzodusa 150.000 Srba iz Vogošće, Grbavice, Dobrinje, Hadžića, Ilidže, Rajlovca, Ilijaša i drugih dijelova Srpskog Sarajeva. Tada je došlo do masovnog iskopavanja i prenošenja grobnica srpskih boraca, od čega je jedan dio bio organizovano prenesen na današnju lokaciju srpskog vojničkog spomen-groblja Mali Zejtinlik na Sokocu.[5][6]
Republika Srpska obilježava Dan odbrane sarajevsko-romanijskog regiona u Otadžbinskom ratu 16. juna, kada je 1992. počela ofanziva Armije BiH na Sarajevsko-romanijsku regiju Republike Srpske[7]. Ovaj dan se tradicionalno obilježava u manastiru Sokolica, odnosno na srpskom vojničkom spomen-groblju Mali Zejtinlik. Ovome događaju prisustvuju najviši zvaničnici Republike Srpske, Boračke organizacije Republike Srpske i drugi.[6]
- Manastiri u Republici Srpskoj
- Sarajevsko-romanijski korpus Vojske Republike Srpske
- Srpsko vojničko groblje na Zejtinliku
- ↑ „Reportaža: Tebi, Romanijo goro!” (sr). Radio televizija Republike Srpske. 12. 8. 2011.. Pristupljeno 12. 8. 2011.[mrtav link]
- ↑ „Sokolac: Sjećanje na 4.000 poginulih” (sr). Radio televizija Republike Srpske. 11. 8. 2011.. Pristupljeno 11. 8. 2011.
- ↑ Opština Sokolac: Sokolica Arhivirano 2011-07-27 na Wayback Machine-u (sh)
- ↑ „„Mali Zejtinlik“ proglasiti spomen-područjem”. RTRS. 2. 3. 2011..
- ↑ Srpsko vojničko spomen-groblje Mali Zejtinlik, Sokolac (sh)
- ↑ 6,0 6,1 Radio televizija Republike Srpske: Reportaža: Odbrana Sarajevsko-romanijske regije 16. juni 2009.[mrtav link] (sh)
- ↑ Dan odbrane 16. juna, Pristupljeno 12. 4. 2013.
- Srpsko vojničko spomen-groblje Mali Zejtinlik, Sokolac
- Spisak sahranjenih boraca Vojske Republike Srpske Arhivirano 2013-06-21 na Wayback Machine-u
- Sokolica čeka vjernike 9.8.2009.[mrtav link]
- Portal Pale: Manastir Sokolica[mrtav link]
- Opština Sokolac: Sokolica Arhivirano 2011-07-27 na Wayback Machine-u
- Radio televizija Republike Srpske: Reportaža: Odbrana Sarajevsko-romanijske regije 16. juni 2009.[mrtav link] (sh)
- Dan odbrane sarajevsko-romanijske regije Arhivirano 2016-03-06 na Wayback Machine-u (sh)
- Video: Srpsko vojničko spomen-groblje Mali Zejtinlik
- Radio televizija Republike Srpske: Mali Zejtinlik proglasiti spomen-područjem, 2.3.2011. (sh)
- Radio televizija Republike Srpske: Reportaža: Odbrana Sarajevsko-romanijske regije, 16.06.2011.[mrtav link] (sh)