Ludvig Holberg

Ludvig Holberg
Biografske informacije
Rođenje	(1684-12-03)3. 12. 1684. Bergen
Smrt	28. 1. 1754. (dob: 69) Kopenhagen
Nacionalnost	Norvežanin
Opus
Jezik	norveški
Znamenita djela
Nicolai Klimii Iter Subterraneum (1741)
Inspiracija
Od Scarron, Plaut, Terencije, Cervantes, Molière
Potpis

Ludvig Holberg (Bergen, 1684 – Kopenhagen, 1754) bio je norveški i danski pisac, esejist, filozof, povjesničar i dramatičar.

Život

Spomen-ploča u Bergenu

Rođen je u Bergenu u Norveškoj 3. decembra 1684., u vrijeme postojanja jedinstvene države Dansko-Norveške, kao najmlađe od šestero djece časnika norveške vojske Christiana Nielsena Holberga, koji je umro prije nego što je Ludvig napunio godinu dana. Do svoje osamnaeste godine Ludvig je živio u svom rodnom gradu, koji je bio relativno uspješna luka zahvaljujući trgovini drveta s Engleskom. Odatle je započeo svoj teološki studij u Kopenhagenu, a zatim je se kao samouk posvetio raznim disciplinama kao što su pravo, historija i jezik sve dok nije napustio teološki put. U mladosti je, dakle, vodio skroman život, zarađujući za život sveučilišnim predavanjima, ili kao suputnik plemića, kao privatni sportski trener, a ponekad i uz stipendije koje su mu omogućavale putovanja. 1704. putuje u Holandiju, 1706/07. dugo boravi u Oxfordu. Nije bio službeno primljen na Oxfordskom Univerzitetu, ali je tu proveo neko vrijeme koristeći knjižnice i sudjelujući u latinskim raspravama s engleskim studentima. 1708. bio je u Leipzigu i u Dresdenu. Godine 1714/16. boravio je u Parizu i kratko vrijeme živio u Rimu. Nakon razdoblja naukovanja, imenovan je docentom na Sveučilištu u Kopenhagenu i prihvatio je mjesto predavača metafizike (1717). Kasnije postao je profesor i počeo je predavati retoriku (1720) i latinski jezik. Godine 1722. započeo je glumačku karijeru u prvom danskom kazalištu, po uzoru na Molièrea, nakon prve izvedbe L'Avare u Kopenhagenu. Iste godine predložio je i svoje prvo kazališno djelo, komediju Den politiske Kandestøber. Godine 1725. ponovno se vratio u Pariz. Iste godine kazalište je zapalo u financijske probleme, a 1727. bilo je prisiljeno zatvoriti zbog bankrota. Holbert je za tu priliku napisao pokop u obliku komedije (Den danske Komedies Ligbegøngelse, 1727). Kazalište je pokušalo ponovo otvoriti, ali ga je požar 1728. osudio na definitivno zatvaranje. Na kraju je Holbergova karijera okrunjena dodjelom profesorskog mjesta na predmetu koji je najviše cijenio i na kojem je bio najproduktivniji, historiji (1730). Holberg je bio pragmatičan i trezven čovjek, odan štednji, često je putovao pješice. Tokom godina ulagao je u nekretnine, sve dok nije kupio farmu Brorupgaard u blizini Havrebjerga. Nekoliko godina kasnije, kupio je i imanje Tersløsegard pokraj Dianalunda, jedini njegov posjed koji je preživio jer su ostali u Bergenu, Kopenhagenu i Havrebjergu spaljeni ili srušeni. Kraće vrijeme obnašao je dužnost rektora Sveučilišta u Kopenhagenu (1735/1736). Godine 1747. kralj Christian VI imenovao ga je barunom od Holberga. Nakon smrti kralja Christiana VI iste 1747., pijetizam je izgubio uporište na dvoru i kazalište je ponovno otvoreno s Holbergom kao dirigentom, ali se on ubrzo povukao s dužnosti. Tokom ljeta često je boravio povučeno na svom imanju u Tersløsegardu u Zeelandu. Umro je u Kopenhagenu u januaru 1754. Za života se nije ženio i nije imao djece. Sahranjen je u crkvi cistercitske opatije Sorø.

Djela

Komedije

• Den Politiske Kandestøber (1722)
• Den vægelsindede (1722)
• Jean de France eller Hans Frandsen (1722)
• Jeppe på bjerget eller den forvandlede Bonde (1722)
• Mester Gert Westphaler (1722)
• Barselstuen (1723)
• Den ellefte Junii (1723)
• Jacob von Tyboe eller den stortalende Soldat (1723)
• Ulysses von Ithacia (1723)
• Erasmus Montanus eller Rasmus Berg (1723)
• Don Ranudo de Colibrados (1723)
• Uden Hoved og Hale (1723)
• Den Stundesløse (1723)
• Hexerie eller Blind Allarm (1723)
• Melampe (1723)
• Det lykkelige Skibbrud (1724)
• Det Arabiske Pulver (1724)
• Mascarade (1724)
• Julestuen (1724)
• De Usynlige (1724)
• Diderich Menschenskraek (1724)
• Kildereisen (1725)
• Henrich og Pernille (1724–1726)
• Den pantsatte Bondedreng (1726)
• Pernilles korte Frøkenstand (1727)
• Den Danske Comoedies Liigbegængelse (1727)
• Den honette Ambition (1731)
• Den Forvandlede Brudgom (1753)
• Plutus eller Proces imellom Fattigdom og Riigdom (izd. 1753)
• Husspøgelse eller Abracadabra (izd. 1753)
• Philosophus udi egen Indbildning (izd. 1754)
• Republiqven eller det gemeene Bedste (izd. 1754)
• Sganarels Rejse til det philosophiske Land (izd. 1754)

Pjesme

• Peder Paars (1720)
• fire Skæmtedigte (1722)
• Metamorphosis eller Forvandlinger (1726)

Romani

• Nicolai Klimii iter subterraneum (1741)

Eseji

• Moralske Tanker (1744)
• Epistler (1748–1754)
• Moralske Fabler (1751)
• Tre latinske levnedsbreve (1728–1743)

Historijska djela

• Introduction til de fornemste Europæiske Rigers Historier (1711)
• Morals Kierne eller Introduction til Naturens og Folke-Rettens Kundskab (1716)
• Dannemarks og Norges Beskrivelse (1729)
• Dannemarks Riges Historie (1732–1735)
• Den berømmelige Norske Handel-Stad Bergens Beskrivelse (1737)
• Almindelig Kirke-Historie (1738)
• Den jødiske Historie fra Verdens Begyndelse, fortsat til disse Tider (1742)
• Adskillige store Heltes og berømmelige Mænds sammenlignede Historier (1739–1753)
• Adskillige Heltinders og navnkundige Damers sammenlignede Historier (1745)