Kisangani
Kisangani
Ville de Kisangani | |
|---|---|
 Centralni trg | |
  Kisangani Kisangani na karti DR Konga | |
| Koordinate: 0°31′0″S 25°12′0″E / 0.51667°S 25.20000°E | |
| Država |  Demokratska Republika Kongo |
| Provincija | Tshopo |
| Uprava | |
| • Maire | ️Laurent Kambulu Mputu |
| Površina | |
| • grad | 1,910 km² |
| Nadmorska visina | 447[1] m |
| Stanovništvo (2020.) | |
| • Urbano | 682.599 |
| • Metro | 1.345.934 |
| Vremenska zona | UTC+2 |
Kisangani nekadašnji Stanleyville je grad od 682,599 stanovnika[1] i aglomeracija od 1,345,934 stanovnika[2] u sredini Demokratske republike Kongo, u Provinciji Tshopo u kojoj je administrativni centar.[3]
Kisangani se nalazi na mjestu gdje završava rijeka Lualaba i Slapovi Bojoma i počinje Rijeka Kongo.[3]
On je nakon Kinshase najveća luka u zemlji[3], udaljen oko 2.292 km sjeveroistočno od glavnog grada.
Kisangani je osnovao u januaru 1883. istraživač Henry Morton Stanley na otoku Wana Rusari usred Slapova Boyoma na rijeci Lualaba, koji su po njemu nazvani Stanley Falls.[4]
Prije nego što je nazvan Stanleyville, dugo se zvao StanleyFalls Post ili jednostavno Falls ili čak Boyoma (svahili za slapove).[4]
Za Slobodne Države Kongo 1898. dotadašnji distrikt Stanleyfalls postao je Provincija Orientale sa administrativnim centrom - Stanleyvilleom.
Katolička misija Saint-Gabriel osnovana je 1897.[4]
U Stanleyvilleu je 1909. živjelo 80 evropskih kolonista i oko 15,000 domorodaca.[4]
Grad je dobio na važnosti kad je za Belgijskog Konga izgrađena željeznička pruga do luke Ubundu. Tako su zaobiđeni opasni katarakti dugi preko 100 km između Stanleyvilla na Kongu i Ubundua na Laulabi. U to vrijeme Stanleyville je postao druga po važnosti luka na Kongu, preko koje se odvijao gotovo sav promet prema Katangi i Velikim jezerima.[4]
Do 1958 je imao 94,000 stanovnika[2], hidroelektranu, dvije bolnice, škole, crkve i hotela pa je 1959. dekretom proglašen gradom.[4]
Potkraj 1958. grad je postao baza PatricLumumbe, koji je u njemu osnovao Kongoanski nacionalni pokret. Nakon Lumumbina ubistva 1961., njegov suborac Antoine Gizenga osnovao je vladu koja je bila rival federalnoj vladi u Leopoldvilleu.[4]
Gizengin režim je slomljen 1962., ali je grad i u periodu od 1964.do 1967. bio poprište sukoba i masovnih javnih smaknuća pobunjenika. Za Mobutuovog režima promjenjeno mu je ime iz Stanleyville u svahili - Kisangani.[4]
Kisangani je bio poprište borbi ruandskih i ugandskih trupa u augustu 1999. i u maju i junu 2000.[4]
Kisangani je grad drvne, tekstilne, grafičke i prehrambene industrije, koji prerađuje sirovine ruralne okolice; kakao, pamuk, drva, kinin, kaučuk, kavu, rižu, palme uljarice.[3]
Grad od 1963. ima Slobodni univerzitet Konga, on je 1981. - Univerzitet Kisangani. On ima par viših škola, agronomsku, pedagošku i istraživački institut.
Pored riječnih brodova koji su dugo bili jedini i najsigurniji način da se stigne do njega od 1974. ima i Međunarodna aerodrom [3]
- ↑ 1,0 1,1 „Kisangani in Tshopo” (engleski). City population. Pristupljeno 12.02.2025.
- ↑ 2,0 2,1 „Kisangani Democratic Republic of the Congo Population” (engleski). World Bank, United Nations. Pristupljeno 12.02.2025.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 „Kisangani” (engleski). Encyclopaedia Britannica. Pristupljeno 12.02.2025.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 „Histoire” (francuski). Stanleyville. Pristupljeno 12.02.2025.
