Kalcijum nitrat
| Kalcijum nitrat | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| Drugi nazivi | Nitrokalcit, krečni nirat, Norveška šalitra | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 10124-37-5 
| ||
| PubChem[1][2] | 24963 | ||
| ChemSpider[3] | 23336
| ||
| UN broj | 1454 | ||
| RTECS registarski broj toksičnosti | EW2985000 | ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | Ca(NO3)2 | ||
| Molarna masa | 164.088 g/mol (anhidrat) 236.15 (tetrahidrat) | ||
| Agregatno stanje | bezbojni prah | ||
| Gustina | 2.504 g/cm3 (anhidrat) 1.896 g/cm3 (tetrahidrata) | ||
| Tačka topljenja |
561 °C (anhidrat) | ||
| Tačka ključanja |
razlaže se (anhidrat) | ||
| Rastvorljivost u vodi | anhidrat: 121.2 g/100 mL (20 °C) 271.0 g/100 mL (40 °C) tetrahidrat: 195 g/100 mL (0 °C) 129 g/100 mL (20 °C) 363 g/100 mL (100 °C) | ||
| Rastvorljivost | rastvara se u alkoholu i acetonu | ||
| Struktura | |||
| Kristalna rešetka/struktura | kubna (anhidrat) monoklinična (tetrahidrat) | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | ICSC 1037 | ||
| EU-indeks | Nije na listi | ||
| NFPA 704 |
 0
1
3
OX
| ||
| Tačka paljenja | Nije zapaljiv | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Drugi anjoni | Kalcijum sulfat Kalcijum hlorid | ||
| Drugi katjoni | Magnezijum nitrat Stroncijum nitrat Barijum nitrat | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Kalcijum nitrat (Norveška šalitra), je neorgansko jedinjenje sa formulom Ca(NO3)2.[4][5] Ova bezbojna so apsorbuje vlagu iz vazduha i obično se nalazi u obliku tetrahidrata.
On se uglavnom koristi kao komponenta đubriva mada ima i druge primene. Nitrokalcit je ime minerala koji je po sastavu hidratisani kalcijum nitrat. On se formira kao eflorescens na mestima gde je stajsko đubrivo u kontaktu sa betonom u suvoj sredini. Niz srodnih soli je poznat, među kojima su kalcijum amonijum nitrat dekahidrat i kalcijum kalijum nitrat dekahidrat.[6]
Proizvodnja i reaktivnost[uredi | uredi kod]
Kalcijum nitrat je bio prvo sintetičko azotno đubrivo. Proizvodnja je počela u Notodenu u Norveškoj 1905. Najveći deo svetske proizvodnje kalcijum nitrata u današnje vreme dolazi iz Porsgruna, Norveška.
On je proizvodi tretiranjem krečnjaka sa azotnom kiselinom, čemu sledi neutralizacija amonijakom:
- CaCO3 + 2 HNO3 → Ca(NO3)2 + CO2 + H2O
On je takođe nuzprodukt nitrofosfatnog procesa za ekstrakciju kalcijum fosfata:
- Ca3(PO4)2 + 6 HNO3 + 12 H2O → 2 H3PO4 + 3 Ca(NO3)2 + 12 H2O
On se može pripremiti iz vodenog rastvora amonijum nitrata, i kalcijum hidroksida:
- 2 NH4NO3 + Ca(OH)2 → Ca(NO3)2 + 2 NH4OH
Poput srodnih zemnoalkalnih metalnih nitrata (kao i LiNO3), kalcijum nitrat se razlaže nakon zagrevanja uz oslobađanje azot dioksida:[6]
- 2 Ca(NO3)2 → 2 CaO + 4 NO2 + O2 ΔH = 369 kJ/mol
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Housecroft C. E., Sharpe A. G. (2008). Inorganic Chemistry (3rd izd.). Prentice Hall. ISBN 978-0-13-175553-6.
- ↑ Holleman A. F., Wiberg E. (2001). Inorganic Chemistry (1st edition izd.). San Diego: Academic Press. ISBN 0-12-352651-5.
- ↑ 6,0 6,1 Wolfgang Laue, Michael Thiemann, Erich Scheibler, Karl Wilhelm Wiegand “Nitrates and Nitrites” in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2002, Wiley-VCH, Weinheim.DOI:10.1002/14356007.a17_265. Article Online Posting Date: June 15, 2000
Spoljašnje veze[uredi | uredi kod]
- Kalcijum nitrat Arhivirano 2007-10-06 na Wayback Machine-u