Josef Radetzky
| Josef Radetzky | |
|---|---|
 |
|
|
|
|
| Puno ime | Johann Josef Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz |
| Rođenje | 2. novembar 1766. Habsburška Monarhijadvorac Trebnice (Sedlčany današnja Češka) |
| Smrt | 5. januar 1858. Austrijsko CarstvoMilano, Kraljevstvo Lombardija-Venecija |
|
|
|
| Čin | feldmaršal |
| Ratovi | Napoleonski ratovi, Milanski ustanak |
| Važnije bitke | Bitka kod Custoze, Bitka kod Novare |
Josef Radetzky (* Sedlčany, 2. novembar, 1766. † Milano, 5. januar, 1858. punim imenom Johann Josef Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz bio je grof i najslavniji austrijski vojskovođa prve polovice 19. vijeka, kojemu je Franz Grillparzer posvetio svoju poemu U njegovu logoru je Austrija (In deinem Lager ist Österreich) a Johann Strauss stariji svoj slavni - Radetzky marš.[1]
Biografija[uredi - уреди | uredi izvor]
Rođen je u porodičnom dvorcu Trebnitz (danas Trebnice) kao plemićko dijete, zarana je ostao bez oca, pa je brigu o njemu preuzeo djed koji ga je mladića poslao na školovanje u vojnu akademiju - Theresianum u Beč. Kao mladi poručnik istakao se u napoleonskim bitkama po Sjevernoj Italiji pa je 1801. kao mladi pukovnik proglašen je vitezom i odlikovan ordenom Marije Terezije. Između 1809. 1812. kao general-potpukovnik bio je načelnik generalštaba, ali je zbog neslaganja sa financiranjem podnio ostavku.
Kao Schwarzenbergov načelnik generalštaba 1813. bio je jedan od kreatora plana Bitke kod Leipziga[1] koja je označila početak Napoleonovog kraja. Nakon Napoleonskih ratova između 1818. - 1828. bio je savjetnik nadvojvode Ferdinanda Karla u Ugarskoj.[1]
Od 1831. do 1. marta 1857. bio je komandant austrijskih trupa u Sjevernoj Italiji, točnije u marionetskom Kraljevstvu Lombardija-Venecija u kom se proslavio nakon izbijanja Ustanka - 1848.
Radezky je u više bitaka porazio vojsku Kraljevine Pijemonta i Sardinije i Lombardskih ustanika. I to redom prvo kod Verone (6. maj 1848.) zatim kod Vicenze (10. jun 1848.) i na kraju kod Custoze (24. jul 1848.)[1] i ponovno zauzeo Milano 6. augusta 1848. i tako ponovno vratio kontrolu nad cijelom Lombardijom.
Zatim ih je ponovno porazio 1849. i to u martu kod Mortare i na kraju u Bitci kod Novare 23. marta[1]nakon tog je i Venecija ponovo pala u austrijske ruke 24. augusta 1849. i tako je ponovno obnovio Kraljevstvo Lombardija-Venecija, u kom je od 1848. do 1857. bio i podkralj.
Izvori[uredi - уреди | uredi izvor]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 "Radetzky, Johann Josef Wenzel Graf" (engleski). Encyclopedia of Austria. http://www.aeiou.at/aeiou.encyclop.r/r039792.htm. pristupljeno 05. 10. 2014.
