Jerusalimska pravoslavna crkva

Jerusalimska pravoslavna crkva Πατριαρχείον Ιεροσολύμων
Osnovne informacije
Kanonsko priznanje	Kanonski priznata
Sjedište	Jerusalim
Rezidencija predstojatelja	Jerusalim
Kanonska jurisdikcija	Izrael, Palestina, Jordan, Egipat (Sinaj)
Autonomne crkve	Sinajska arhiepiskopija
Bogoslužbeni jezik	Grčki jezik, arapski jezik
Broj
Eparhija	4
Manastira	25
Parohija	65
Vjernika	oko 130.000
Zvanična stranica	www.jerusalem-patriarchate.info

Jerusalimska pravoslavna crkva (grč. Πατριαρχείον Ιεροσολύμων; arap. كنيسة القدس الأرثوذكسية) je pomjesna autokefalna crkva. Nalazi se na 4. mjestu u diptihu pravoslavnih crkava. Ima rang patrijaršije.

Istorija

Crkva u Jerusalimu osnovana je na dan Pedesetnice, odnosno na dan silaska Svetog duha na apostole. Ona je materinska i kolijevka crkva za sve kasnije pomjesne crkve. Hrišćanstvo se iz Jerusalima proširilo na cijeli svijet. Nazivala se takođe i Sionska crkva. Prvi episkop Jerusalimske crkve je bio apostol Jakov, a vernici su bili prvobitni jevrejski hrišćani.

Nakon Judejskog rata (66—70), Crkva je bila razorena i ustupila je svoje neformalno prvenstvo Rimu.

Od 4. vijeka počelo sa sa njenim postepenim obnavljanjem. Godine 451, odlukom Četvrtog vaseljenskog sabora, episkopu jerusalimskom je data titula patrijarha, a Jerusalimska crkva je postavljena na peto mjesto u vaseljenskom diptihu. Zauzimala je mjesto nakon Rimske, Carigradske, Aleksandrijske i Antiohijske patrijaršije (nakon Velikog raskola iz 1054, stala je na četvrto mjesto).

U 7. vijeku doživjela je pad, što je rezultat arapske najezde.

Kada su došli krstaši (1099), došlo je do protjerivanja pravoslavaca iz hramova i manastira. Patrijarsi jerusalimski su bili prinuđeni da upravljaju Crkvom iz Carigrada.

U periodu od 13. do 15. vijeka, zemlju Palestinu su zahvatili Mameluci koji su uništavali hramove i sveštenstvo s ciljem da iskoriste svaki pomen o hrišćanstvu na tim prostorima. Uništavanje je naročito bilo prisutno nakon pada Vizantije (1453).

Tursko osvajanje Palestine (1517) je označilo početak spokojnog perioda u životu Jerusalimske pravoslavne crkve. Pod otomanskom vladavinom, pravoslavna patrijaršija je učvrstila svoje pozicije u Svetoj zemlji.

Savremeno stanje

Jerusalimska pravoslavna crkva u svom sastavu ima dvije mitropolije (Ptolemaidsku i Nazaretsku) i jednu arhiepiskopiju — Sinajsku arhiepiskopiju. Obuhvata ukupno 37 hramova i jedan manastir u Jordanu, 17 hramova u Izraelu, 11 u Palestini. Još 24 manastira, od njih 19 malih, postoji u samom Jerusalimu.

Autonomna Sinajska arhiepiskopija, s manastirom Svete Katarine na Sinaju, upravlja se od strane visokoprosvećenog arhiepiskopa sinajskog, faranskog i raifskog. Njegova rezidencija se nalazi u Kairu.

U Jerusalimskoj crkvi ima ukupno 19 arhijereja (većinom Grci). Jerusalimska patrijaršija ima oko 130.000 vjernika (većinom Arapi), a u samom Jerusalimu oko 8.000 vjernika.

Bogosluženja se vrše na grčkom i arapskom jeziku.

Dana 22. avgusta 2005, za jerusalimskog patrijarha je bio izabran Teofil III. Patrijaršijska rezidencija se nalazi u Jerusalimu, a patrijaršijski katedralni sabor je Hram Vaskrsenja Hristova (Grob Gospodnji). Jerusalimskoj patrijaršiji pripada oko 18% jerusalimske zemlje.

Vidi još

• Spisak jerusalimskih patrijarha
• Sinajska arhiepiskopija
• Antiohijska pravoslavna crkva
• Aleksandrijska pravoslavna crkva

Eksterni linkovi

Jerusalimska pravoslavna crkva na Wikimedijinoj ostavi

• Zvanična stranica Jerusalimske pravoslavne crkve