Jawor
Jawor
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 51°03′N 16°12′E / 51.050°N 16.200°E | |
| Država |  Poljska
|
| Vojvodstvo | Donjošlesko |
| Povjat | Jawor |
| Vlast | |
| - gradonačelnik | Emilian Bera |
| Površina | |
| - Ukupna | 18.8 km²[1] |
| Visina | 191 |
| Stanovništvo (2019.) | |
| - Grad | 22,758[1] |
| - Gustoća | 1,211 stan. / km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 59-400[1] |
| Karta | |
  Jawor Pozicija Jawora u Poljskoj | |
Jawor (njemački: Jauer) je grad od 22,758 stanovnika[1] na jugozapadu Poljske u Donjošleskom vojvodstvu.
Jawor leži duž rijeke Nysa Szalona, udaljen 61 km Wrocława.
Njegovo ime znači vrsta drva - javor. Grad poznat je po velikoj luteranskoj crkvi izgrađenoj fahverkom 1654 - 1655. Ona je zajedno sa sličnom crkvom iz Świdnice - 2001. uvrštena na UNESCO-vu Listu svjetske baštine u Evropi kao lokalitet pod imenom - Crkve mira.[2][3]
Kako nema sačuvanu povelju pretpostavlja se da je gradska prava dobio između 1242. i 1275., jer se zna da je krajem 13. vijeka imao kamene bedeme od masivnog kamena. Isto tako se pozdano zna da je 1300. imao gradonačelnika i vlastiti grb.[4] Vremenom je podobijao brojne privilegije pa je izrastao u respektabilno trgovište i centar manufakturnog tkanja.[4]
Sve do 1392. Jawor je bio domena poljskih vojvoda iz Dinastije Pjastovića. Od te je godine postao domena čeških vladara i prijestolnica vojvodstva. Početak 15. vijeka obilježio je sramotno protjerivanje lokalne židovske zajednice 1420.[4]
.jpg)
Šesnaesti vijek bio je doba reformacije, nova denominacija ubrzo je postala dominantna u regiji Jawor. Ni okrutne represije Tridesetogodišnjeg rata (1618.-1648.) to nisu promijenile. Rat između katoličkog juga i protestantskog sjevera donio je samo razaranja i smrt. Ni 18. vijek nije bio ništa bolji jer je donio rat između Austrije i Prusije za Šlesku i nakraju veliki požar 1776.[4]
Period mira i prosperiteta bio je 19. vijek kad je pripadao Pruskoj kraljevini (kasnije Njemačkom Carstvu).[4] željeznice je stigla do Jawora 1901. a kasnije su stigle i druge blagodeti nove ere kanalizacija, telefon, električna struja.[4]
Poprilično su ga razorile jedinice Crvene armije prilikom oslobađanja 1945. ali je od 26. aprila pod poljskom upravom pa je relativno brzo obnovljen i proširen.[4]
Jawor ima ugovore o partnerstvu sa slijedećim gradovima;[5]
Turnov, Češka (1999)
Niesky, Njemačka (2001)
Berdičiv, Ukrajina (2003)
Roseto degli Abruzzi, Italija (2003)
Niepołomice, Poljska (2006)
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 „Poland: Dolnoslaskie” (engleski). City population. Pristupljeno 5.02. 2021.
- ↑ „Poljska, spomenici upisani na listu svjetske baštine”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 19. 01. 2023.
- ↑ „Church of Peace” (engleski). Gmina Jawor. Pristupljeno 5.02. 2021.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 „History” (engleski). Gmina Jawor. Pristupljeno 5.02. 2021.
- ↑ „Miasta Partnerskie” (engleski). Gmina Jawor. Pristupljeno 5.02. 2021.
