Ispitivanje koštane srži

Ispitivanje koštane srži
Dijagnostika
Obojeni uzorak koštane srži pacijenta sa leukemijom.
MeSH	D001856

Uzimanje koštane srži

Ispitivanje koštane srži predstavlja analizu uzorka koštane srži dobijenog biopsijom ili aspiracijom. Koštana srž ispituje se u okviru dijagnostike mnogobrojnih bolesti kao što su rak, multipni mijelom, razni oblici anemije i pancitopenija. Koštana srž proizvodi ćelijske elemente krvi uključujući krvne pločice, crvena i bela krvna zrnca. Iako se do mnogobrojnih informacija može doći i analiziranjem venske krvi, ponekad je neophodno i ispitivanje samog izvora krvnih zrnaca (koštane srži) kako bi se objasnile abnormalnosti krvnih ćelija ili njihova smanjena ili povišena koncentracija.

Uzorak srži za hematološku analizu uzima se putem aspiracije ili biopsije. Ponekad se za uzimanje materije uporedo koriste paralelno obe metode. U oba postupka uzorak se obično uzima iz grebena bedrene kosti, mada se aspiracijom srž uzima i iz grudne kosti. Kod male dece uzorak koštane srži uzima se iz jedne od kostiju potkolenice.

Postupak uzimanja uzorka

Poređenje

	Aspiracija	Biopsija
Prednosti	Brza Daje relativne količine različitih tipova ćelija Daje materijal za dalje studije, npr. za molekularnu genetiku i protočni citometar	Daje sastav ćelija i strome koštane srži Prikazuje sve ćelije Objašnjava uzrok „suve slavine“
Nedostaci	Ne predstavlja sve ćelije	Spora obrada

Postintervencioni period

Igla za biopsiju

Nakon što je postupak završen i koštana srž prikupljena, pacijentu se savetuje da provede u ležećem položaju narednih 5 do 10 minuta. Nakon tog perioda, pacijentu je dopušteno da ustane i vrati se laganim uobičajenim aktivnostima. Ukoliko je srž uzeta iz potkolenice pacijentu se preporučuje da hodanje svede na minimum. Zbog postanestezionih bolova preporučuje se uzimanje analgetika, koji se piju u proseku tri dana od obavljanja zahvata.

Krvarenje, povišena telesna temperatura, povećanje intenzitetabola ili oticanje mesta i predela odakle je uzeta srž, samo su neke od komplikacija koje se mogu javiti. U prva 24 sata se ne preporučuje kupanje.

Kontraindikacije

Postoji nekoliko kontraindikacija za uzimanje koštane srži. Najčešće je reč o neželjenom prekomernom krvarenju. Međutim, može se dogoditi i upala (inficiranje) mekog tkiva iznad kukova. Zbog toga se vodi računa o izboru mesta biopsije, odnosno aspiracije.

Komplikacije

Ukoliko se zanemari postojanje bola koji obično traje minimalno od 12 do 24 sata, ozbiljnije komplikacije su vrlo retke. Prema ispitivanjima stručnjaka iz Ujedinjenog Kraljevstva na 55.000 vađenja koštane srži, 26 osoba je imalo ozbiljnije neželjene posledice uključujući i smrtni ishod. Procentualno gledano 0,05% pacijenta ili svaki 2.116. pacijent je imao ozbiljnije komplikacije. Isto istraživanje pokazalo je da je na 19.000 osoba njih 16 (0,08%) imalo neželjene posledice. Među komplikacijama, najčešća je pojava obimnijeg krvarenja a studija je pokazala da su komplikacije retke i pojedinačne.

Vanjske veze

• An Illustrated Guide to Performing the Bone Marrow Aspiration and Biopsy Arhivirano 2012-04-15 na Wayback Machine-u
• MedlinePlus: Bone marrow biopsy
• eMedicine: Bone Marrow Aspiration and Biopsy
• Bone Marrow Smear preparation (video) by Craig E. Litz, M.D. Arhivirano 2010-10-25 na Wayback Machine-u
• Vidacare OnControl Bone Marrow Biopsy and Aspiration System Arhivirano 2010-01-07 na Wayback Machine-u