Gradska džamija u Kozarskoj Dubici

Gradska džamija u Kozarskoj Dubici

Gradska džamija u Kozarskoj Dubici nalazi se u centru Bosanske Dubiceu, Bosna i Hercegovina, na mjestu Gradske džamije porušene 1992. godine. Groblje uz džamiju je nacionalni spomenik Bosne i Hercegovine.

Istorija

Prvo pominjanje grada veže se za 1528. godinu, kada se današnja Kozarska (Bosanska) Dubica, prvi put pominje pod nazivom Kastrum, koji je bio glavni grad Dubičke županije. Ovaj grad dolazi pod osmansku vlast 1538. godine, a krajem 18.vijeka, Dubica je poznata kao malo trgovačko mjesto i sjedište kapetanije. Tačan datum podizanja džamije nije poznat.

Tokom osmanskog perioda vladavine, u tri navrata, nakon bitaka, 1687, 1716. i 1788. godine, Dubica je potpadala pod vlast Austrije. Prema jednom opisu nakon zauzeća 1788. god, Bosanska Dubica je imala nekoliko kuća i džamiju. Pri ovom napadu cijeli grad je bio razoren. Na crtežu na kojem je nacrtan napad, obzirom na položaj nacrtane džamije i blizinu rijeke, može da se zaključi da je riječ o Gradskoj džamiji. Imajući u vidu i detaljne podatke o dubičkim kapetanima, može da se pretpostavi da je Gradska džamija bila obnovljena na prelazu između kraja 18. i početka 19. vijeka.

U periodu juli-septembar 1992. godine, porušene su tri džamije (Gradska džamija, Čaršijska džamija i Puhalska džamija) u Bosanskoj Dubici. Nisu pronađeni nikakvi podaci o tome kakva je bila dispozicija, unutrašnji izgled, mobilijar i oprema objekta džamije prije njenog rušenja, tako da ne može da se vrši upoređivanje novog objekta sa objektom prije 1992. godine.

Opis

Nova džamija je vanjskih gabarita 11,10x17,20 m. Zadržala je proporcije objekta džamije prije njenog rušenja. To se prije svega odnosi na horizontalne i vertikalne gabarite zgrade, oblik i formu krova, proporcije prozorskih otvora, te njihov ritam i raspored. Vidljive su određena odstupanja kod munare. Stara munara je bila priljubljena uz sjeverozapadni zid objekta, dok je nova odmaknuta; različito je riješen postament munare, ograda šerefe munare, povećan je broj okana za osvjetljavanje u stijenki tijela munare, promijenjene su proporcije kupe.