Gastonia
| Gastonia | |
|---|---|
| |
| Restauracija | |
| Status zaštite | |
 Status zaštite: Izumrli ({{{kada}}}) (IUCN 3.1) | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | Animalia |
| Koljeno: | Chordata |
| Razred: | Reptilia |
| Nadred: | Dinosauria |
| Red: | †Ornithischia |
| Porodica: | †Nodosauridae |
| Potporodica: | †Polacanthinae |
| Rod: | Gastonia Kirkland, 1998. |
| Vrsta: | G. burgei |
| Dvojni naziv | |
| Gastonia burgei Kirkland, 1998. | |
Gastonia je bio rod nodosaurida iz rane krede, prije oko 125 miliona godina, koji je nastanjivao prostore Sjeverne Amerike. Također je prvi polakantin koji je postavljen u muzeju Denver Museum of Nature and Science, zajedno sa srodnim Gargoyleosaurusom. Pronađen je u istom mjestu kao i Utahraptor, najveći poznati dromeosaurid.
Osobine[uredi | uredi kod]
Gastonia je dostizala dužinu od 4 do 6 metara i imala tipičnu tjelesnu građu ankilosaura. Noge su bile kratke i snažne, sa zadnjim nogama nešto dužim od prednjih, a tijelo je bilo pokriveno koštanim pločama koje su činile oklop.
Duž leđa je imala na desetke većih ploča, između kojih su se nalazile manje. Sa strane je Gastonia imala dosta bodlji, koje su bile najveće na ramenima. Bila je u bliskom srodstvu sa rodom Polacanthus, koji je kao i ona imao štit iznad zdjelice i velike bodlje na ramenima. Glavu je karakterizirao širok usjek na premaksilarnoj kosti (lat. Premaxila, Os incisivus).
Kao i svi ankilosauri, Gastonia se kretala na četiri noge i hranila se biljkama.
Otkriće i vrste[uredi | uredi kod]
Rodu Gastonia naziv je dao James Kirkland 1998. godine. Njegovi ostaci, koji su potpuniji nego kod ikojeg drugog polakantina, pronađeni su okrugu Grand u Utahu. Međutim, veliki broj neartikuliranih dijelova stvara problem zato što je onda teško saznati koliko je bodlji određena jedinka roda Gastonia zapravo imala. Gastonia je dobila naziv prema svoj otkrivaču, Robertu Gastonu. Robert Gaston je paleoumjetnik koji se bavi pravljenjem odljeva i replika fosila za privatne i javne kolekcije.
Tipična vrsta, G. burgei, pronađena je u stijenama formacije Cedar Mountain (član Yellow Cat), za koje se smatra da su stare nekih 126 miliona godina.[1]
Sistematika[uredi | uredi kod]
Porodično stablo prema Pisani et al., 2002:
|
Sauropelta, Silvisaurus itd. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Kladogram prema Hill et al. (2003.), pojednostavljen i modifikovan.
| Ankylosauria |
| ||||||||||||||||||||||||
Analiza Thompson et al. iz 2012. svrstava rod Gastonia u Nodosauridae.
U popularnoj kulturi[uredi | uredi kod]
Gastonia je prikazana u jednom poglavlju knjige Raptor Red Roberta T. Bakkera u kojoj on prikazuje život jedne ženke Utahraptora. Bakker je opisao njihove obrambene taktike kada jedan Acrocanthosaurus bezuspješno napadne mladu Gastoniu. Kasnije je prikazano kako se mužjaci bore za pravo na parenje i gubitnici se valjaju u barama, prilikom čega ponekada izlože svoj nezaštićeni stomak. To se temelji na ponašanju nekih današnjih životinja, a ne na direktnim fosilnim dokazima.[2] Gastonia je prikazana u jednoj epizodi serije Jurassic Fight Club u kojoj se bori sa Utahraptorom.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Kirkland, J.I. and Madsen, S.K. 2007. The Lower Cretaceous Cedar Mountain Formation, eastern Utah: the view up an always interesting learning curve. Fieldtrip Guidebook, Geological Society of America, Rocky Mountain Section. 1-108 p.
- ↑ Bakker, Robert (September 1996). Raptor Red (paperback izd.). Bantam Books. str. 4. ISBN 0-553-57561-9.
- Gaston, R.W., Scellenbach, J., Kirkland, J.I. (2001). „Mounted skeleton of the Polacanthine Ankylosaur Gastonia burgei”. u: Carpenter, Kenneth(ed). The Armored Dinosaurs. Indiana University Press. str. 386–398. ISBN 0-253-33964-2.
- Blows, W.T. (2001). „Dermal Armor of Polacanthine Dinosaurs”. u: Carpenter, Kenneth(ed). The Armored Dinosaurs. Indiana University Press. str. 363–385. ISBN 0-253-33964-2.