François Mansart
| François Mansart | |
|---|---|
| barok | |
 Françoisov portret | |
| Biografske informacije | |
| Rođenje | 23. januar 1598 |
| Smrt | 23. septembar, 1666. |
| Nacionalnost | Francuz |
| Opus | |
| Polje | arhitektura |
| Praksa | Pariz |
| Znamenita djela | |
| Influencija | |
François Mansart (23. januar 1598, Pariz - 23. septembar, 1666., Pariz), bio je arhitekt i graditelj važan za razvoj klasične francuske barokne arhitekture sredinom 17. vijeka..[1]
Mansart je rođen u porodici građevinara, otac mu je bio stolar, djed zidar, jedan ujak skulptor a drugi arhitekt. Kad mu je otac umro 1610., brigu o njemu preuzeo je daljnji rođak arhitekt i skulptor. Kasnije je bio učenik istaknutog i uspješnog arhitekta Salomona de Brossea, koji je snažno utjecao na njegov kasniji rad.[1]
Mansartova karijera može se pratiti od 1623., kad je izveo fasadu za kapelu u Parizu (više ne postoji). Od njegovih ranih djela, jedino je preživio Dvorac Balleroy kod Bayeuxa, kog je počeo graditi oko 1626. On se sastoji od tri bloka, masivne glavne zgrade kojoj su podređena dva mala paviljona. Jedna fasada glavne zgrade gleda na dvorište, a druga na vrt. Materijali i obrada zidova karakteristični su za većinu radova izgrađenih za vladavine Henria XIV. Zidovi su većinom od grube, smeđkastecigle bez puno dekoracije, ali sa naglašenim bijelim kamenim uglovima i bijelim kamenim okvirima oko prozora.[1]
Mansart je 1635. dobio narudžbu da rekonstruira dvorac u Bloisu, podignut između 15.-16. vijeka, kog su kao rezidenciju koristila tri kralja. Mansart je predložio njegovu potpunu rekonstrukciju, ali je izveo samo sjeverno krilo okrenuto prema vrtovima. Glavna zgrada, okružena paviljonima, suptilno je artikulirana klasičnim redovima (dorskim u prizemlju, jonskim na prvom i korintskim na drugom katu. Portalu se pristupa sa s obje strane zakrivljenom kolonadom. Zgradu je pokrio visokim dvostruko ukošenim krovom, pa se smatra i autorom tog tipa krova i prostora ispod njega koji se po njemu zove mansarda.[1]
U tom periodu je podigao i palaču u Parizu, za markiza Louisa Phélypeauxa. Mansart je vješto riješio smještaj te zgrade na nezgrapnom terenu. Pored nje podigao je i brojne druge palače po Parizu za dobrostojeće buržuje. Oni su doista morali biti bogati, jer kad je Mansart počeo graditi, često je mjenjao projekt ne obazirući se na trošak, rušeći već izgrađeno i ponovno gradio. Prema jednom suvremeniku, Mansart je koštao jednog od svojih ranih naručitelja više novca nego što ima turski sultan.[1]
Njegovo amblematsko djelo je Dvorac Maisons, kog je naručio 1642. René de Longeuil, neizmjerno bogati bankar i intendant kraljevske riznice. To je jedini Mansartov objekt u kom je sačuvan i orginalni enterijer sa veličanstvenim stepeništem. Simetrični tlocrt zgrade i mansardni krov, slični su ranijim projektima, ali se ovdje razigrao sa fasadama, koje je na krilma opremio pilastrima a stupovima na centralnoj zgradi koju je tako reljefno istakao. Nekad je taj dvorac imao i impozantni park, sa terasastim vrtovima, ali je danas okružen zgradama i cestama.[1]
Uz veliko bogatstvo, Mansart je stekao i brojne neprijatelje koji su ga optuživali za hirovitost, rastrošnost i nepoštenje. Najveći udar bio je pamflet La Mansarade iz 1651., kog su najvjerojatnije napisali neprijatelji Kardinala Mazarina, kome je Mansart podigao palaču.
Dolaskom Louisa XIV na tron 1661. broj njegovih naručitelja se smanjio, jer se promjenila i društvena atmosfera. Novi naručitelji nisu podnosili njegovu hirovitost, zbog tog je izgubio posao koji mu je ponudio Jean-Baptiste Colbert da dogradi Versajski dvorac 1664., a nakon tog 1665. gradnju kapele grobnice Bourbonske dinastije.[1]
- Mansart, François (sh)
- François Mansart (en)