Prijeđi na sadržaj

Države članice Ujedinjenih nacija

Izvor: Wikipedija
(Preusmjereno sa stranice Države članice UN)
Mapa punopravnih članica UN-a zajedno sa njihovim zavisnim teritorijama. Nisu prikazani Antarktik, Palestina, Vatikan i Zapadna Sahara. Tajvan se svrstava kao Tajvan, provincija Narodne Republike Kine.

Od 2011. godine, 193 zemlje su članice Ujedinjenih nacija. Prema statutu UN-a, (članak 2, paragraf 4) primanje novih članica u UN zavisi od odluke Generalne skupštine Ujedinjenih nacija preporukom od Saveta bezbednosti Ujedinjenih nacija [1]. Prema principu, samo suverene zemlje mogu postati članice UN-a. Uprkos tome, četiri originalne članice (Indija, Filipini, Belorusija i Ukrajina) nisu bile nezavisne pri osnivanju organizacije.

Svako drugo međuvladino ili pravno telo mora da bude posmatrač koji ima pravo govora, ali ne i glasa na sastancima Skupštine.

Trenutne članice

[uredi | uredi kod]
Članice UN-a, hronološki prikazano

Spisak članica je ispisan abecednim redom, prema kraćem nazivu sa datumom pristupa. Prve članice, koje su potpisnice osnivanja organizacije 24. oktobra 1945, su prikazane masnim slovima, od kojih su 49 i dalje članice ili su naslednice prvobitnih članica (npr. Indija umesto Britanske Indije ili Rusija umesto SSSR-a). Ostale dve prvobitne članice su Čehoslovačka [Napomena vezana za bivše članice: 1] i SFR Jugoslavija [Napomena vezana za bivše članice: 7]. Sedište Kine, Republike Kine je zauzela Narodna Republika Kina (kao naslednica) 25. oktobra 1971.

Sedište Kine

[uredi | uredi kod]
  • . ^ Republika Kina je bila jedna od pet prvobitnih osnivača UN-a 1945. godine. Međutim, na kraju kineskog građanskog rata 1949, vlada kontrolisana Kuomitangom je pobegla u Tajvan, a komunistička vlada novo-deklarisane Narodne Republike Kine je preuzela kontrolu nad većim delom zemlje. Predstavnici nacionalističke vlade su nastavili da predstavljaju Kinu u UN-u, mada se često navodilo da je ovo donekle nepošteno, s obzirom na veličinu nadležnosti Republike Kine nad Tajvanom (i ostalim ostrvima) u odnosu na nadležnost Narodne Republike Kine nad kopnenim delom. Oktobra 1971. godine, Rezolucija 2758 Generalne Skupštine Ujedinjenih Nacija je izglasana od strane Generalne Skupštine i time je efektivno izbačena Republika Kina iz svih organa Ujedinjenih Nacija i mesto Kine u Savetu Bezbednosti zamenjeno je sa NRK. Mnogobrojni pokušaji Republike Kine da se ponovo priključi, ali nepredstavljajući više celu "Kinu" nego "Tajvan od 23 miliona ljudi", nisu prošli komitet.

Posmatračke države i nečlanice

[uredi | uredi kod]

Pored članica nabrojanih iznad, postoje još i posmatračke države nečlanice: Vatikan, koji održava stalnu posmatračku misiju u štabu UN-a. Nekoliko godina je i Švajcarska bila posmatrač, ali je 10. septembra 2002. postala puna članica, posle lokalnog referenduma.

Zapadna Sahara održava diplomatske veze sa oko 70 država i puna je članica Afričke unije kao Saharavi Arapska Demokratska Republika. Pošto nema efektivni suverenitet, jer drži mali deo zemlje na teritoriji Zapadne Sahare, i sa vladom u egzilu u izbegličkim kampovima u Tindufu (Alžir), ona se ne nalazi u UN-u.

Neke internacionalne, nevladine organizacije ili entiteti čiji suverenitet nije tačno definisan, kao recimo Evropska unija, Palestinska vlast, Internacionalni Komitet Crvenog Krsta i Suvereni Vojni Odred Malte imaju sličan posmatrački status, ali ne kao "države nečlanice".

Bivše članice

[uredi | uredi kod]

1. ^ Čehoslovačka je bila član od 24. oktobra 1945. do 31. decembra 1992. NJeno mesto zauzele su Češka Republika i Slovačka 19. januara 1993. Čehoslovačka nema samo jednog naslednika, a i Češka i Slovačka su morale da se prijave za članstvo.

2. ^  Demokratska Republika Nemačka (Istočna Nemačka) i Savezna Republika Nemačka (Zapadna Nemačka) su primljene u UN 18. septembra 1973. Posle ponovnog ujedinjenja Nemačke 3. oktobra 1990, iako se Demokratska Republika Nemačka pripojila Saveznoj Republici Nemačkoj, ponovo su primljena u članstvo pod imenom Nemačka.

3. ^  Jemen (Severni Jemen) je primljen u članstvo 30. septembra 1947. Demokratski Jemen (Južni Jemen) je primljen 14.decembra 1967. Posle ujedinjenja stvorena je Republika Jemen 22. maja 1990, i od tada imaju naziv Jemen.

4. ^ Tanganjika je bila član od 14. decembra 1961 i Zanzibar je član od 16. decembra 1963. Kada su se dve države spojile pod nazivom Ujedinjena Republika Tanganjika i Zanzibar 26. aprila 1964, kasnije pod nazivom Ujedinjena Republika Tanzanija, od 1. novembra 1964.

5. ^  Egipat i Sirija su članica UN-a od osnivanja. Dve zemlje su ujedinjene 21. februara 1958 pod nazivom Ujedinjena Arapska Republika i imale su jednog člana u UN-u do 13. oktobra 1961, kada je Siriji priznat nezavisan status kao posebnoj članici UN-a. Egipat je bio član pod nazivom Ujedinjena Arapska Republika do 17. septembra 1971, kada je promenio naziv u Arapska Republika Egipat.

6. ^ Savez Sovjetskih Socijalističkih Republika (SSSR) je član od osnivanja (od 24. oktobra 1945). Boris Jeljcin, predsednik Rusije je obavestio generalnog sekretara UN-a 24. decembra 1991 da članstvo SSSR-a u svim organima UN-a nasleđuje Ruska Federacija. Ostale Sovjetske republike su trenutno članice:

7. ^ Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija (SFRJ) je član od osnivanja (od 24. oktobra 1945). Posle raspada Jugoslavije 1992, SFRJ je zamenila nova država Savezna Republika Jugoslavija do 1. novembra 2000, kada je SRJ primljena u UN kao nova zemlja, zbog ne priznavanja UN-a i ostalih bivših jugoslavenskih republika SR Jugoslaviju kao naslednicu SFR Jugoslavije. Bivše republike članice UN-a su:

Konvencije za imena i napomene

[uredi | uredi kod]

1. ^  Belorusija je prvobitno primljena kao "Beloruska Sovjetska Socijalistička Republika" 24. oktobra 1945. Informisala je UN o promeni imena 19. septembra 1991.

2. ^  Brunej zauzima mesto pod imenom "Brunej Darusalam".

3. ^  Republika Kongo zauzima mesto pod imenom "Kongo".

4. ^  Demokratska Republika Kongo je prvobitno primljena kao "Zair" 20. septembra 1960. Promenila je ime 17. maja 1997.

5. ^  Kipar kao celo ostrvo je predstavljeno kao "Republika Kipar", uključujući teritorije kojima vlada Turska Republika Severni Kipar.

6. ^  Istočni Timor zauzima mesto pod imenom "Timor Leste".

7. ^  Gambija zauzima mesto bez engleskog određenog člana.

8. ^  Indonezija je primljena 28. septembra 1950. i povukla se privremeno od 20. januara 1965. do 27. septembra 1966, zbog nemira u Sukarnu i aneksije Zapadne Papue. Najavila je svoju nameru za ponovno pridruživanje 19. septembra 1966.

9. ^  Iran zauzima mesto pod imenom "Islamska Republika Iran".

10. ^  Irska zauzima mesto pod imenom "Republika Irska".

11. ^  Laos zauzima mesto pod imenom "Lao Narodna Demokratska Republika".

12. ^  Libija zauzima mesto pod imenom "Libijska Arapska DŽamahirija".

13. ^  Republika Makedonija je do promene imena u "Republika Severna Makedonija" zauzimala mesto pod imenom "Bivša Jugoslovenska Republika Makedonija", zbog grčkog pritiska.

14. ^  Malezija je prvobitno primljena kao "Federacija Malaja" 17. septembra 1957.

15. ^  Mikronezija zauzima mesto pod imenom "Federacija Država Mikronezije".

16. ^  Moldavija zauzima mesto pod imenom "Republika Moldavija".

17. ^  Mijanmar je prvobitno primljen kao "Burma" 19. aprila 1948.

18. ^  Holandija zauzima mesto pod imenom "Kraljevina Holandija".

19. ^  Severna Koreja zauzima mesto pod imenom "Demokratska Narodna Republika Koreja".

20. ^  Rusija zauzima mesto pod imenom "Ruska Federacija".

21. ^  Južna Koreja zauzima mesto pod imenom "Republika Koreja".

22. ^ Sirija zauzima mesto pod imenom "Sirijska Arapska Republika".

23. ^  Tanzanija zauzima mesto pod imenom "Ujedinjena Republika Tanzanija".

24. ^  Ukrajina je prvobitno primljena kao "Ukrajinska Sovjetska Socijalistička Republika" 24. oktobra 1945.

25. ^  Ujedinjeno Kraljevstvo zauzima mesto pod imenom "Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Severne Irske".

26. ^ Vijetnam zauzima mesto pod imenom "Vijet Nam".

27. ^ Obala Slonovače zauzima mesto pod imenom "Kot d'Ivoar".

Vanjske veze

[uredi | uredi kod]