Donji Matejevac

Izvor: Wikipedija
Prijeđi na navigaciju Prijeđi na pretragu
Donji Matejevac
Osnovni podaci
Država  Srbija
Upravni okrug Nišavski
Grad Niš
Gradska opština Pantelej
Stanovništvo
Stanovništvo (2022) 861
Geografija
Koordinate 43°21′27″N 21°57′01″E / 43.3575°N 21.950333°E / 43.3575; 21.950333
Nadmorska visina 345 m
Donji Matejevac na mapi Srbije
Donji Matejevac
Donji Matejevac
Donji Matejevac (Srbije)
Ostali podaci
Pozivni broj 018
Registarska oznaka NI


Koordinate: 43° 21′ 27" SGŠ, 21° 57′ 01" IGD
Donji Matejevac je naseljeno mesto u gradskoj opštini Pantelej na području grada Niša u Nišavskom okrugu. Nalazi se u Niškoj kotlini na oko 7 km severoistočno od centra Niša. Prema popisu iz 2002. bilo je 861 stanovnika (prema popisu iz 1991. bilo je 881 stanovnika).

Istorija

[uredi | uredi kod]

Preistorijski i antički nalazi u ataru Donjeg Matejevca ukazuju na davnu naseljenost seoskog prostora. Sakralni objekti - crkve i crkvišta - u atarima Donjeg i Gornjeg Matejevca i posebno toponim Metoh brdo sa crkvom Svete Trojice upućuju na srednjovekovnu naseljenost ovih dvaju sela i to u obliku podložničkih sela na crkvenom vlastelinstvu. Na staru srednjovekovnu naseljenost oba sela posredno ukazuje i turski popis iz 1498. godine u kojem se pominju oba sela. Donji Matejevac, po ovom popisu, veće je selo sa 97 domaćinstava, 30 neoženjenih, 13 udovičkih domaćinstava, 4 rajinske vodenice koje rade pola godine i sa dažbinskim obavezama od 12.763 akče. Pominju se i manastiri Sveti Jovan, koji je „pust“ i manastir Svetog Nikole sa tri kaluđera. Prema turskom popisu nahije Niš iz 1516. godine, mesto je bilo jedno od 111 sela nahije i nosilo je isti naziv kao danas, a imalo je 115 kuća, 11 udovička domaćinstva, 25 samačka domaćinstva.[1]

Po oslobođenju od Turaka Donji Matejevac je selo sa 60-ak domaćinstava i oko 520 stanovnika, a godine 1930. imalo je 144 domaćinstava i 935 stanovnika. Oslobođenje ga zatiče kao naturalno ratarsko, vinogradarsko i stočarsko selo sa razvijenim vodeničarstvom. Iako napredno selo, čiji su pojedini bolje stojeći domaćini počeli da otkupljuju zemlju još za „čitlučka vremena“, mnogi stanovnici su se rado bavili i pčelarstvom. Neka domaćinstva su se orijentisala i na kamenorezaštvo.

Blizina Niša i mogućnosti zapošljavanja u gradskoj privredi podstakli su posle Drugog svetskog rata, naročito posle 1960. godine, emigraciju jednog dela radno sposobnog stanovništva, što je dovelo do opadanja broja stanovnika. Paralelno s tim tekao je proces profesionalne i radne prestrukturalizacije sela u pravcu radničkih i mešovitih zanimanja, kao i preobražaj sela u tip prigradskog naselja, ali su se u izgledu naselja ruralne karakteristike i dalje zadržale. Sa asfaltiranjem puta prema Gornjem Matejevcu i Knez Selu 1966—1967. godine i sa uvođenjem dobrih saobraćajnih veza, proces iseljavanja je usporen a ojačala dnevna migracija. Istovremeno ispoljile su se nove tendencije zaseljavanja radničkih pridošlica iz udaljenijih krajeva, kao i pojava gradnje poljskih kuća (vikendica).

Prema popisnim podacima u Donjem Matejevcu je 1971. godine bilo 96 poljoprivrednih, 74 mešovitih i 64 nepoljoprivredna domaćinstva. Na toj osnovi proces iseljavanja je oko osamdesetih godina 20. veka skoro zaustavljen i nastupio je ponovo lagani porast stanovništva.

Demografija

[uredi | uredi kod]

U naselju Donji Matejevac živi 710 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 42,7 godina (42,1 kod muškaraca i 43,2 kod žena). U naselju ima 305 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,82.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka
Demografija
Godina Stanovnika
1948. 1137 [2]
1953. 1107
1961. 1096
1971. 874
1981. 878
1991. 881 875
2002. 872 861
Etnički sastav prema popisu iz 2002.
Srbi
  
833 96.74%
Crnogorci
  
2 0.23%
Makedonci
  
1 0.11%
Bugari
  
1 0.11%
nepoznato
  
23 2.67%


Reference

[uredi | uredi kod]
  1. „Istorijski arhiv Niš: „DETALjNI POPIS NAHIJE NIŠ IZ 1516. GODINE“”. Arhivirano iz originala na datum 2012-03-15. Pristupljeno 2014-08-24. 
  2. Knjiga 9, Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, maj 2004, ISBN 86-84433-14-9
  3. Knjiga 2, Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima, Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003, ISBN 86-84433-01-7

Literatura

[uredi | uredi kod]
  • Enciklopedija Niša: Priroda, prostor, stanovništvo; izdanje Gradina - Niš, 1995.g. pp. 93–94.

Spoljašnje veze

[uredi | uredi kod]