Dekanska kiselina
| Dekanska kiselina | |||
|---|---|---|---|
| |||
| |||
| IUPAC ime |
| ||
| Drugi nazivi | Kaprinska kiselina[1] n-Kaprinska kiselina n-Dekanoinska kiselina Decilna kiselina n-Decilna kiselina C10:0 (Lipidni broj) | ||
| Identifikacija | |||
| CAS registarski broj | 334-48-5  , 1002-62-6 (natrijumska so)
| ||
| PubChem[2][3] | 2969 | ||
| ChemSpider[4] | 2863
| ||
| UNII | 4G9EDB6V73
| ||
| DrugBank | DB03600 | ||
| KEGG[5] | |||
| ChEBI | 30813 | ||
| ChEMBL[6] | CHEMBL107498
| ||
| Jmol-3D slike | Slika 1 | ||
| |||
| |||
| Svojstva | |||
| Molekulska formula | C10H20O2 | ||
| Molarna masa | 172.26 g mol−1 | ||
| Agregatno stanje | Beli kristali jakog mirisa | ||
| Gustina | 0,893 g/cm3 | ||
| Tačka topljenja |
31.6 °C, 305 K, 89 °F ([7]) | ||
| Tačka ključanja |
269 °C, 542 K, 516 °F | ||
| Rastvorljivost u vodi | ne meša se | ||
| Opasnost | |||
| Podaci o bezbednosti prilikom rukovanja (MSDS) | External MSDS | ||
| Opasnost u toku rada | srednje toksična; može da uzrokuje respiratornu iritaciju; može da bude toksična ako se proguta | ||
| R-oznake | R36 R38 | ||
| S-oznake | S24 S25 S26 S36 S37 S39 | ||
| Srodna jedinjenja | |||
| Srodna masne kiseline | Kaprilna kiselina Laurinska kiselina | ||
| Srodna jedinjenja | Dekanol Dekanal | ||
|
Ukoliko nije drugačije napomenuto, podaci se odnose na standardno stanje (25 °C, 100 kPa) materijala | |||
| Infobox references | |||
Dekanska kiselina (kaprinska kiselina) je zasićena masna kiselina. Njena formula je CH3(CH2)8COOH. Soli i estri dekanske kiseline se nazivaju dekanoatima ili kapratima. Termin kaprinska kiselina potiče od lat. capric - kozji, jer je sličnog mirisa.[8]
Dekanska kiselina se javlja u prirodi u kokosovom ulju (oko 10%) i ulju palminog semena (oko 4%), inače ona nije tipična za biljna ulja.[9] Ona je prisutna u mleku raznih sisara i u manjoj meri u drugim životinjskim mastima.[7]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Decanoic acid
- ↑ Li Q, Cheng T, Wang Y, Bryant SH (2010). „PubChem as a public resource for drug discovery.”. Drug Discov Today 15 (23-24): 1052-7. DOI:10.1016/j.drudis.2010.10.003. PMID 20970519.
- ↑ Evan E. Bolton, Yanli Wang, Paul A. Thiessen, Stephen H. Bryant (2008). „Chapter 12 PubChem: Integrated Platform of Small Molecules and Biological Activities”. Annual Reports in Computational Chemistry 4: 217-241. DOI:10.1016/S1574-1400(08)00012-1.
- ↑ Hettne KM, Williams AJ, van Mulligen EM, Kleinjans J, Tkachenko V, Kors JA. (2010). „Automatic vs. manual curation of a multi-source chemical dictionary: the impact on text mining”. J Cheminform 2 (1): 3. DOI:10.1186/1758-2946-2-3. PMID 20331846.
- ↑ Joanne Wixon, Douglas Kell (2000). „Website Review: The Kyoto Encyclopedia of Genes and Genomes — KEGG”. Yeast 17 (1): 48–55. DOI:10.1002/(SICI)1097-0061(200004)17:1<48::AID-YEA2>3.0.CO;2-H.
- ↑ Gaulton A, Bellis LJ, Bento AP, Chambers J, Davies M, Hersey A, Light Y, McGlinchey S, Michalovich D, Al-Lazikani B, Overington JP. (2012). „ChEMBL: a large-scale bioactivity database for drug discovery”. Nucleic Acids Res 40 (Database issue): D1100-7. DOI:10.1093/nar/gkr777. PMID 21948594.
- ↑ 7,0 7,1 „Lexicon of lipid nutrition (IUPAC Technical Report)”. Pure and Applied Chemistry 73 (4): 685–744. 2001. DOI:10.1351/pac200173040685.
- ↑ „capri-, capr- +”. Pristupljeno 9/28/2012.
- ↑ David J. Anneken, Sabine Both, Ralf Christoph, Georg Fieg, Udo Steinberner, Alfred Westfechtel "Fatty Acids" in Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry, 2006, Wiley-VCH, Weinheim. DOI:10.1002/14356007.a10_245.pub2
