Brdska klasifikacija Tour de Francea
 Tačkasta majica, koja se dodeljuje pobedniku brdske klasifikacije | |
| Osnovne informacije | |
|---|---|
| Sport | Drumski biciklizam |
| Takmičenje | Tur de Frans |
| Oblast | Najbolji brdaš na Tur de Fransu |
| Izvorno ime |
|
| Druga imena |
|
| Istorija | |
| Prva nagrada | 1933. |
| Broj nagrada | 84 (do 2024) |
| Prvi pobednik | .svg){kind=small} Visente Trueba |
| Najviše pobeda |
|
| Trenutni pobednik |  Voren Bargi (2017) |
Brdska klasifikacija je drugo po važnosti takmičenje na Tur de Fransu, uvedena je 1933. Tur de Frans ima 21 etapu, na skoro svakoj ima brdskih ciljeva, koji su podeljeni u 5 kategorija, u zavisnosti od dužine i nagiba. Pobednik brdske klasifikacije je vozač koji sakupi najviše bodova na brdskim ciljevima.
Lider brdske klasifikacije se naziva kraljem planina, a od 1975. nosi tačkastu majicu (fr. Maillot à pois rouges).
Istorija[uredi | uredi kod]
Na prvom Tur de Fransu nije se išlo preko brdskih prolaza, ali jeste preko nekoliko manjih uspona. Prvi je bio kol de Ešarmoks (fr. col des Echarmeaux), na prvoj etapi, od Pariza do Liona. Prvi veliki uspon, bal d'Alsak, uveden je 1905.[1]
Planine nisu bile na Turu do 1910. kada se krenulo u Pirineje. Te godine su se vozili kol d'Obisk i Turmale, na kojima su vozači više hodali nego što su vozili.[2] Nakon Pirineja, Degranž je imao veliko samopouzdanje i dodao je i Alpe 1911.[3]
Najveći uspon koji se vozio je Kim de la Bone Restefon, koji se vozio 1962. na nadmorskoj visini od 2802 metra.[4] Najveći brdski cilj bio je Kol de Galibije, koji se vozio 2011.[5]
Od 1905. organizatori trke, urednici časopisa Auto, su birali najboljeg brdaša, ali nije postojala zvanična klasifikacija niti nagrada.[6] Klasifikacija je uvedena 1933. i prvi pobednik je bio Visente Trueba. Direktor Tur de Fransa, Anri Degranž, uveo je 1934. vremenski bonus za vozača koji je pređe prvi preko brdskog cilja. Taj bonus je kasnije ukinut, ali je brdska klasifikacija ostala.[7]
Iako je brdska klasifikacija uvedena 1933. posebna majica nije postojala do 1975. kada je uvedena tačkasta majica (bijela majica sa crvenim kružićima).[7] Boje su bile po sponzoru, kompaniji čokolade Pulen, čije su čokoladice bile prekrivene tačkastim omotom.[7] Trenutni sponzor majice je lanac supermarketa Karfur, koji majicu sponzoriše od 1993. U početku su je sponzorisali sa brendom Šampion, a od 2009. je sponzor glavni brend Karfur.
Trenutna situacija[uredi | uredi kod]
Na vrhu svakog uspona na Turu, dodeljuju se bodovi vozačima koji pređu prvi. Usponi su podeljeni u četiri kategorije, uspon prve kategorije je najteži, a uspon četvrte najlakši i nosi samo jedan poen. Kategorizacija uspona je napravljena prema dužini uspona, procentu nagiba, njegovoj funkciji u etapi (da li je u toku etape ili na samom kraju) i lokaciji u trci (na početnim etapama ili na kraju). U početku, nekoliko najtežih uspona su određeni kao usponi van kategorije i bodovanje je išlo po individualnom učinku vozača. Od 1980. bodovanje za uspone van kategorije je promenjeno i primenjuju se pravila kao i za druge kategorije i usponi van kategorije (ili usponi ekstra kategorije) donose najviše bodova.[8]
Sistem bodovanja je promenjen 2004. i prvi vozač koji pređe preko brdskog cilja četvrte kategorije dobijao je tri poena, dok je za ekstra kategoriju prvi vozač dobijao 20 poena. Od 2004. su duplirani bodovi koji se dobijaju na kraju zadnjeg brdskog cilja na etapi, ako je to barem cilj druge kategorije.[8]
Pravila su opet promenjena nakon Tur de Fransa 2011.[8]
Sistem bodovanja[uredi | uredi kod]
| Plasman vozača | 4 kategorija | 3 kategorija | 2 kategorija | 1 kategorija | ekstra kategorija |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 1 | 2 | 5 | 10 | 25 |
| 2 | 1 | 3 | 8 | 20 | |
| 3 | 2 | 6 | 16 | ||
| 4 | 1 | 4 | 14 | ||
| 5 | 2 | 12 | |||
| 6 | 1 | 10 | |||
| 7 | 8 | ||||
| 8 | 6 | ||||
| 9 | 4 | ||||
| 10 | 2 |
Poeni za brdski cilj na kojem se završava etapa su duplirani ako je to cilj ekstra, prve ili druge kategorije.
Ako dva vozača imaju isti broj bodova, pobednik je onaj koji ima više prvih mesta na ciljevima ekstra kategorije, ako obojica imaju isti broj prvih mesta onda se gleda veći broj prvih mesta na ciljevima prve kategorije. Ako su i tu izjednačeni, gledaju se prva mesta na ciljevima druge, treće i četvrte kategorije. Ako su izjednačeni u svim kategorijama, pobednik je vozač koji ima veću poziciju u generalnom plasmanu.
Do 2011. bodovanje se vršilo na sledeći način:
- brdski ciljevi ekstra kategorije: 20, 18, 16, 14, 12, 10, 8, 7, 6, 5. Bodove su dobijali prvih deset vozača na usponu.
- brdski ciljevi 1 kategorije: 15, 13, 11, 9, 8, 7, 6, 5 - za prvih osam vozača preko brdskog cilja.
- brdski ciljevi 2 kategorije: 10, 9, 8, 7, 6, 5 - za prvih šest vozača preko brdskog cilja.
- brdski ciljevi 3 kategorije: 4, 3, 2, 1 - za prva četiri vozača preko brdskog cilja.
- brdski ciljevi 4 kategorije: 3, 2, 1 - za prva tri vozača preko brdskog cilja.
Pobednici[uredi | uredi kod]
Pobednici brdske klasifikacije.[10]
Višestruki pobednici[uredi | uredi kod]
| Pozicija | Ime | Država | Broj pobeda | Godine |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Rišar Virenk | Francuska |
7 | 1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2003, 2004 |
| 2 | Federiko Bajamontes |  Španija |
6 | 1954, 1958, 1959, 1962, 1963, 1964 |
| Lusin van Impe |  Belgija |
6 | 1971, 1972, 1975, 1977, 1981, 1983 | |
| 4 | Hulio Himenez | Španija |
3 | 1965, 1966, 1967 |
| 5 | Felicin Vervake | Belgija |
2 | 1935, 1937 |
| Đino Bartali |  Italija |
2 | 1938, 1948 | |
| Fausto Kopi | Italija |
2 | 1949, 1952 | |
| Šarli Gol |  Luksemburg |
2 | 1955, 1956 | |
| Imerio Masinjan | Italija |
2 | 1960, 1961 | |
| Edi Merks | Belgija |
2 | 1969, 1970 | |
| Luis Erera |  Kolumbija |
2 | 1985, 1987 | |
| Klaudio Kjapuči | Italija |
2 | 1991, 1992 | |
| Loran Žalaber | Francuska |
2 | 2001, 2002 | |
| Majkl Rasmusen |  Danska |
2 | 2005, 2006 | |
| Rafal Majka |  Poljska |
2 | 2014, 2016 |
Po državama[uredi | uredi kod]
| Pozicija | Država | Broj pobeda | Vozač sa najviše pobeda | Zadnji pobednik |
|---|---|---|---|---|
| 1 | Francuska |
21 | Rišar Virenk (7) | Voren Bargi 2017. |
| 2 | Španija |
17 | Federiko Bajamontes (6) | Samjuel Sančez 2011. |
| 3 | Italija |
12 | Đino Bartali, Fausto Kopi, Imerio Masinjan, Klaudio Kjapuči (2 svi) | Klaudio Kjapuči 1992. |
| 4 | Belgija |
11 | Lusin van Impe (6) | Lusin van Impe 1983. |
| 5 | Kolumbija |
5 | Luis Erera (2) | Nairo Kintana 2013. |
| 6 | Danska |
2 | Majkl Rasmusen (2) | Majkl Rasmusen 2006. |
| Luksemburg |
2 | Šarli Gol (2) | Šarli Gol 1956. | |
 Holandija |
2 | Stiven Roks, Gert Jan Thenise | Gert Jan Thenise 1989. | |
 Ujedinjeno Kraljevstvo |
2 | Robert Milar, Kris Frum | Kris Frum 2015. | |
| Poljska |
2 | Rafal Majka (2) | Rafal Majka 2016. | |
| 11 |  Švicarska |
1 | Toni Rominger | Toni Rominger 1993. |
Pobednici Tur de Fransa i brdske klasifikacije iste godine:
Neki biciklisti su osvojili Tur de Frans i brdsku klasifikaciju iste godine. U početnim godinama Tura, samo su najveći brdski ciljevi donosili bodove za brdsku klasifikaciju, pa su tako vozači koji su bili visoko pozicionirani u generalnom plasmanu, bili visoko i u brdskoj klasifikaciji, što je omogućavalo da često pobednik Tura osvoji brdsku klasifikaciju. Edi Merks je 1969. osvojio Tur de Frans, brdsku klasifikaciju, ali i klasifikaciju po poenima, jedini kome je to uspelo.
Pobednici Tur de Fransa i brdske klasifikacije iste godine:
- Đino Bartali 1938.
- Silver Mas 1939.
- Đino Bartali 1948.
- Fausto Kopi 1949.
- Fausto Kopi 1952.
- Federiko Bamontes 1959.
- Edi Merks 1969.
- Edi Merks 1970.
- Karlos Sastre 2008.
- Kris Frum 2015.
Najbolji brdaš[uredi | uredi kod]
Od 1905. organizatori Tura, vlasnici časopisa "Auto", birali su na kraju Tura najboljeg brdaša, ali nije bilo nagrade niti sistema bodovanja, već je bilo nezvanično. Ipak, to je preteča današnje brdske klasifikacije.[11]
Biciklisti koji su proglašeni za najboljeg brdaša:
|
Vidi još[uredi | uredi kod]
- Generalni plasman na Tur de Fransu
- Klasifikacija po poenima na Tur de Fransu
- Klasifikacija za najboljeg mladog vozača na Tur de Fransu
- Najagresivniji vozač na Tur de Fransu
- Timska klasifikacija na Tur de Fransu
Napomene[uredi | uredi kod]
- ↑ Pelicotiju je pobeda u brdskoj klasifikaciji oduzeta nakon što je bio pozitivan na doping testu, nije dodeljena drugoplasiranom u klasifikaciji.
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Woodland 2000: str. 38
- ↑ McGann & McGann 2006: str. 29
- ↑ Woodland 2000: str. 43
- ↑ Woodland 2007: str. 273
- ↑ „Tour de France 2011—The Galibier 1911–2011”. Letour.fr. 10. jul 1911.. Pristupljeno 22. februar 2017.
- ↑ „Tour - WielerArchieven”. Pristupljeno 22. februar 2017.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 „Tour Xtra: Polka Dot Jersey”. Pristupljeno 22. februar 2017.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 „Regulations of the race”. ASA/letour.fr. Pristupljeno 22. februar 2017.
- ↑ „37 General best climber ranking”. Pristupljeno 22. februar 2017.
- ↑ „Previous overall and classification winners”. Cyclingnews.com (Future plc). 1. avgust 2016.. Pristupljeno 22. februar 2017.
- ↑ „Tour - Pagina 3 - WielerArchieven”. Pristupljeno 22. februar 2017.