Basel
Basel
Bâle / Basilea | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 47°34′N 07°36′E / 47.567°N 7.600°E | |
| Država |  Švicarska
|
| Kanton | Basel-Stadt |
| Vlast | |
| - Gradonačelnik | Elisabeth Ackermann |
| Površina | |
| - Ukupna | 23.9 km² |
| Visina | 260 m |
| Stanovništvo (2012) | |
| - Grad | 170.635 |
| Vremenska zona | UTC+1 (UTC+2) |
| Poštanski broj | 4000 |
| Službene stranice www.basel | |
| Karta | |
Basel (francuski: Bâle, talijanski: Basilea) je glavni grad švicarskog kantona Basel-Stadt. Grad ima 170.635 stanovnika[1] i treći je grad po veličini, nakon Ženeve i Züricha.
Geografija[uredi | uredi kod]
Basel leži na sjeveru Švicarske, na tromeđi sa Njemačkom i Francuskom, duž obala rijeke Rajne. Rijeka ga dijeli na dva dijela: manji, historijski zvan Kleinbasel (Mali Basel) na desnoj obali, te novi Grossbasel (Veliki Basel) na lijevoj obali.
Historija[uredi | uredi kod]
Prva naselja na teritoriji današnjeg Basela nastala su još za prahistorije, a osnovala su ih keltska plemena. Početkom nove ere teritorij današnjeg Basela okupirali su Rimljani i osnovali naselje Augusta Raurica, 10 do 20 km od današnjeg centra grada. Negdje pred kraj Rimskog Carstva ustalio se naziv Basilea ili Basilia za grad.
Početkom srednjeg vijeka kroz taj kraj protutnjalo je mnogo barbarskih plemena. Godine 917. grad su razorili Ugari. Od 999. naselje je došlo pod upravu prinčeva-biskupa i pod njihovom vlašću ostao je sve do pojave protestantizma u 16. vijeku. U 11. vijeku počinje izgradnja katedrale, a u slijedećem vijeku izgrađen je most preko Rajne, zahvaljujući kojem je grad postao važan prometni centar i veliko trgovište. Univerzitet je osnovan 1460. kao najstarija švicarska visokoškolska ustanova.
Basel se pridružio Švicarskoj konfederaciji 1501. godine. Od 1529. Basel je postao jedan od centara protestanske reformacije i to onog krila koje je bilo pod velikim uticajem Jeana Calvina. U to vrijeme grad je postao značajno središte nauke, umjetnosti i štampe.
Tokom Francuske revolucije (1789–1799) građani Basela su aktivno sudjelovali u svim događanjima, pa je grad sa okolinom 1792. godine pripojen francuskoj marionetskoj Rauracijskoj republici. Basel je bio dio te republike sve do pada Napoleona 1814. godine. Basel je zatim sa okolicom pripojen Švicarskoj konfederaciji, a to stanje ostalo je nepromjenjeno do danas. Zbog velikih nesuglasica sa svojom okolicom 1833. došlo je do razdvajanja dotadašnjeg kantona Basel na dva nova, Basel-Stadt (grad) i Basel-Landschaft (okolica).
Privreda[uredi | uredi kod]
Basel je u svjetskim razmjerima značajni centar kemijske i farmaceutske industrije. Velike farmaceutske kompanije kao Novartis i Hoffmann-LaRoche imaju sjedište u Baselu. Pored toga Basel je glavni željeznički čvor sa jednim od najvećih teretnih željezničkih kolodvora u Evropi. Sa svojom brodskom lukom (jedinom u Švicarskoj) Basel je putem reke Rajne povezan sa Sjevernim morem. EuroAirport, Basel-Mulhouse-Freiburg se nalazi u francuskom gradu Saint-Louis, pa je povezan eksteritorijalnim putem sa gradom. Kroz aerodrom prolazi francusko-švicarska carinska zona.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Struktur und Entwicklung” (njemački). Basel-Stadt. Pristupljeno 7. 3. 2013.
