Bartolomeo Cristofori

Cristoforijev klavir iz 1722. u Nacionalnom muzeju muzičkih instrumenata u Rimu.

Cristoforijev klavir, shema rada

klavir, engleski tip, shema mehanizma

Bartolomeo Cristofori di Francesco [ˌbartɔlɔˈmɛɔ ˌkristɔːˈfori ˈdi franˈtʃesko] (Padova, 4. maja 1655. – Firenca, 27. januara 1731.), talijanski graditelj muzičkih instrumenata. Općenito se smatra izumiteljem klavira.

Biografija

Bartolomeo Cristofori, sin Francesca Cristoforija, rodio se 4. maja 1655. u Padovi u Mletačkoj Republici. Malo je znano o njegovu ranom životu. Oko 1690. na poziv Ferdinanda de' Medicija, sina toskanskog velikog vojvode Cosima III. de' Medicija, preselio se iz Padove u Firencu gdje je na njegovu dvoru radio kao graditelj i ugađač muzičkih instrumenata. U to je vrijeme Cristofori počeo rad na novu mehanizmu udaranja koji bi omogućio dinamičku svirku. Inventar muzičkih instrumenata iz 1700. sadrži arpicembalo che fà il piano e il forte (tal.: gravičembalo koji svira tiho i glasno), koji se obično datira na 1698., kada se vjerojatno pojavio prvi klavir. Imao je raspon od osam oktava. Cristofori je i poslije Ferdinandove smrti 1713. ostao u velikovojvodskoj radionici, proizvodeći još pianoforta i rafinirajući njihovu tehniku.

Osim toga restaurirao je neka vrijedna starija čembala i razvio dva nova instrumenta s tastaturama, spinettone (veliki spinet s mnogostrukim registrima) i reprezentativni ovalni spinet kojeg su žice za bas smještene u centru.

Bartolomeo Cristofori umro je 27. januara 1731.

Literatura

• Conny Restle: Bartolomeo Cristofori und die Anfänge des Hammerclaviers, München 1991.
• David Crombie: Piano. Evolution, Design and Performance. London 1995, ISBN 1-871547-99-7.
• Eszter Fontana, Kerstin Schwarz, Stewart Pollens, Gabriele Rossi-Rognoni: Bartolomeo Cristofori – Hofinstrumentenbauer der Medici / Strumentaio alla corte medicea / Court Instrument Maker of the Medici. Janos Stekovics, Halle/Saale 2001, ISBN 3-932863-93-3.
• Kerstin Schwarz (Hrsg.): Bartolomeo Cristofori – Hammerflügel und Cembali im Vergleich. Mit Beiträgen von Rainer Behrends, Irmela Breidenstein und Klaus Gernhardt. Halle 2002, ISBN 3-932863-97-6. (= Scripta Artium, Bd. 2, Schriftenreihe der Kunstsammlungen der Universität Leipzig)

Eksterni linkovi

• Hörfunk-Sendung zu Cristofori na Norddeutschen Rundfunk (NDR), 27. januara 2011.
• Cristoforijev spinet (1693.) i Cristoforijev pianoforte (1726.) u Muzeju muzičkih instrumenata Univerziteta u Leipzigu
• Cristoforijev pianoforte (1720.) u Metropolitanskom muzeju umjetnosti, New York (engleski, s primjercima slika i melodija)