Banski dvori u Banjoj Luci
Palata banskog dvora u Banjoj Luci izgrađena je u periodu 1931-32. godine, kao sjedište bana Vrbaske banovine Kraljevine Jugoslavije. Proglašena je za nacionalni spomenik BiH.[1] Nacionalni spomenik se sastoji od Palate sa pripadajućim dvorištem, ogradnim zidovima, kapijom i izvornim mobilijarom (sjedišta u prostoriji Vijećnice, lusteri i zidne svjetiljke u Vijećnici i Holu gospodina bana, originalna lamperija, figuralni reljef, kamin, rezbareni namještaj i drveno stepenište).
Lokacija[uredi | uredi kod]
Nalazi se u centru Banja Luke i pripada grupi objekata izgrađenih u vrijeme Vrbaske banovine.
Historija[uredi | uredi kod]
Izgrađen je u periodu 1931-32. godine, kao sjedište bana Vrbaske banovine Kraljevine Jugoslavije. Kao rezidencija bana, korišten je do 1941. godine. Tokom Drugog svjetskog rata unutrašnjost objekta je devastirana, kada je u njemu bila smještena njemačka komanda. U tom periodu Velika svečana sala korištena je kao magacin za žito, a jedno vrijeme i kao konjušnica, pa je veći dio skupocijenog namještaja, slika i drugih predmeta nepovratno izgubljen. Po završetku rata, dvor je korišćen kao vojno i političko sjedište. Od 1955. godine, odlukom koju su donijele tadašnje gradske vlasti, zgrada se daje na upravljanje Domu kulture. Znatno je oštećena i prilikom zemljotresa 1969. godine. Od 1998. godine zvanično postaje javna kulturna ustanova pod nazivom Kulturni centar Banski dvor. Jedno vrijeme bio je i postao sjedište predsjednika Republike Srpske.
Banski dvor je kulturni centar u Banjoj Luci. Tokom godine se u ovim prostorima održi preko trideset koncerata klasične muzike, veći broj izložbi domaćih i gostujućih umjetnika, književnih promocija, poetskih i monodramskih večeri.
Opis[uredi | uredi kod]
Po stilu gradnje pripada eklektičkom akademizmu, kao opštoj pojavi na početku XX stoljeća. Dimenzije su oko 54 x 53 m. Objekat je centralistički, sa koncertnom dvoranom kao fokusnom površinom centralne zone, oko koje su raspoređene mase objekta sa ostalim funkcijama.
U nižim zonama objekta dominira renesansni uticaj i akademski klasicizam, a elementi srednjovjekovne arhitekture prisutni su u višim zonama. Značajno mjesto pripada i folklornim elementima Balkanskog poluostrva. Enterijeri Banskog dvora su veoma reprezentativni, a neki od njih, kao što su Koncertna dvorana, Vijećnica i Svečani salon, sačuvali su autentičan izgled.
Literatura[uredi | uredi kod]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ „Palata banskog dvora”. kons.gov.ba. Arhivirano iz originala na datum 2017-11-15. Pristupljeno 13. 9. 2017.
