Balkanska forsitija
| Balkanska forsitija | |
|---|---|
| |
| {{{slika_opis}}} | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | Plantae |
| Divizija: | Magnoliophyta |
| Razred: | Magnoliopsida |
| Red: | Lamiales |
| Porodica: | Oleaceae |
| Rod: | Forsythia |
Balkanska ili evropska forsitija (lat. Forsythia europaea) je endemična vrsta iz roda forsitija, čiji areal rasprostranjenja obuhvata severnu Albaniju i Metohiju.[1]
Opis biljke[uredi | uredi kod]
Koren je veoma dobro razvijen i po tipu žiličast.
Stablo je praktično drvenasto, veoma razgranato sa svetlosivosmeđom korom, mada su mlađe grane još uvek žutozelene. Po sebi imaju ovalne, bradavičaste lenticele.[1]
List je prost i potpun (ima lisnu osnovu, dršku i lisku). Po obliku je elipsast ili jajast, a po obodu može biti nazubljen. Na vrhu je zašiljen, svetlozelene boje i bez dlačica. Dužina iznosi 4-8cm, a širina 2-3cm. Nervatura je mrežasta.[1]
Cvet je pojedinačan, ili je ih je po dva, tri na kratkim izdancima. Čašicu i krunicu čine po četiri srasla listića (simpetalija). Krunica je tamnožuta i razdeljena na četiri dela, znatno duža od početne cevi koja čini krunicu. Ima dva relativno velika prašnika. Tučak se sastoji od dva oplodna listića, sinkarpan je i nadcvetan. Biljka je jednodoma, a prisutna je heterostilija. Obično cveta u aprilu pre nego što olista.[2]
Plod je izdužena čahura, sa više semena, koji puca po dva uzdužna šava. Osim iz semena, ova biljka se razmnožava i vegetativno.[1]
Stanište[uredi | uredi kod]
Ovo je termofilna i heliofilna vrsta, što znači da traži svetlost i toplotu. Naseljava najčešće ogoljene terene na serpentinu do visine od 1.000m.[2]
Areal[uredi | uredi kod]
Balkanska forsitija je tercijarni relikt i endemit Balkanskog poluostrva, što znači da naseljava područja Albanije i bivših država Jugoslavije.[1]
Zaštita[uredi | uredi kod]
Balkanska forsitija je zakonom zaštićena kao prirodna retkost. Stručnjaci Botaničke bašte „Jevremovac“ u Beogradu su uspešno rasadili ovu vrstu na nekoliko lokacija i na taj način dali svoj doprinos da se ova lepa vrsta sačuva.[1]