Avulzija zuba
Avulzija (lat. exarticulatio dentis) predstavlja potpuni izlazak zuba iz pripadajuće zubne čašice pod dejstvom traumatske sile (pad, udarac i sl). Pri tome se mogu javiti i ogrebotine, razderotine, prelomi, krvarenja i sl. Na osnovu istraživanja koje je sprovedeno 1972. godine na 1.298 ispitanika, utvrđeno je da od svih dentalnih trauma avulzije čine oko 0,5-16% povreda u stalnoj i oko 7-13% povreda u mlečnoj denticiji.[1][2] Najveći broj slučajeva se javlja u uzrastu između 6 i 10 godina, i to češće kod osoba muškog pola.[3] Povredama su najizloženiji prednji zubi, posebno gornji centralni sekutići.
Replantacija[uredi | uredi kod]
Tokom avulzije dolazi do kidanja periodontalnih vlakana koja povezuju koren zuba sa desnima i alveolom, a ova vlakna ostaju vitalna oko 30 minuta. To vreme se smatra optimalnim za replantaciju zuba. Transport izbijenog zuba se vrši unutar pripadajuće alveole ili ekstraoralno (u fiziološkom rastvoru, pljuvačci, mleku i sl). Ne preporučuje se transport u maramici, vodi, alkoholu, rastvoru antibiotika i drugim supstancama koje mogu da oštete površinu zuba, jer se tako umanjuju šanse za uspešnu replantaciju.
Replantacija podrazumeva postavljanje (repoziciju) zuba u pravilan položaj i njegovu fiksaciju pomoću raznih vrsta splintova: žičano-kompozitnog, akrilatnog ili interaproksimalnog kompozitnog splinta. Ukupno vreme fiksacije iznosi oko 15 dana.[4]
Endodontski tretman[uredi | uredi kod]
Kod zuba sa završenim rastom korena se ne očekuje revaskulatizacija pulpe nakon replantacije, ali je revaskularizacija moguća kod zuba sa nezavršenim rastom korena ukoliko isti nije bio izvan zubne čašice duže od 2 sata. Za funkcionalnu obnovu nervnih vlakana pulpe je potrebno oko 35 dana, a ukoliko do toga ipak ne dođe prelazi se na endodontski tretman.
Ovaj tretman podrazumeva kompletno uklanjanje mrtvog tkiva pulpe i punjenje kanala korena zuba odgovarajućim materijalom. Time se ograničava štetno delovanje nekrotičnog tkiva na okolne strukture i sprečavaju resorpcija i ankiloza korena (srastanje korena sa okolnom kosti).[4]
Neki autori smatraju da je endodontski tretman bolje izvesti pre replantacije kako bi se predupredila upalna resorpcija,[5] dok drugi smatraju da je taj tretman bolje izvesti kasnije.[6] Ipak, opšte je mišljenje da se uklanjanje pulpe treba obaviti najkasnije 15-20 dana nakon avulzije.[1][3][7][8][9]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 Andreasen, JO. Traumatic injuries of the teeth. St. Louis, C.V. Mosby Co. 1972., pp 193-231.
- ↑ „Savremeni pristup replantaciji ekstrahiranih zuba”. Pristupljeno 27. 8. 2008.
- ↑ 3,0 3,1 Grossman, LI. Ship, I. Survival rate of replanted teeth. Oral Surg 1970.; 29:899.
- ↑ 4,0 4,1 „Replantacija izbijenih zuba”. Arhivirano iz originala na datum 2008-12-01. Pristupljeno 27. 8. 2008.
- ↑ Coccia CT. A clinical investigation of root resorption rates in reimplanted young permanent incisiors: A five-year study. J Endodond 1980.; 6:413-20.
- ↑ Andreasen, JO. Traumatic injures of the teeth. Copenhagen, Philadelphia: Munksgard and W B Saunders CO, 1981.
- ↑ Gregurević, J. Novi pristup obradi i postupku s izbijenim zubima, Acta Stom Croat 1983.;17, Br. 1.
- ↑ Massler, M. Tooth replantation. Dent Clin Nort Am 1974.; 18 (2):445.
- ↑ Cvek, M. Treatment of non- vital permanent incisors with calcium hidroxide. Effect of external root resorption in luxated teeth compared with effect of root filling with gutta- percha, Odontol Revy 1973.; 24:243- 254.