Austrijsko-turski rat (1716–1718)
Za ostale upotrebe, v. Austrijsko-turski rat.| Austrijsko-turski rat (1716—1718) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo otomansko-habzburških ratova | |||||||
 | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Osmansko Carstvo.svg){kind=icon} Krimski Kanat |
 Habsburška Monarhija Mletačka Republika | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
| Damat Ali-paša | Eugen Savojski | ||||||
| Snaga | |||||||
| 120 000 | 70 000 | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| nepoznato | nepoznato | ||||||
Austrijsko-turski rat vođen od 1716. do 1718. godine je bio šesti po redu ratni sukob između Austrijskog i Osmanskog carstva. Istovremeno sa ovim, vođen je i Tursko-mletački rat (1714-1718). Oba rata su završena potpisivanjem mira u Požarevcu 1718. godine.
Uzroci[uredi | uredi kod]
Turska je bila nezadovoljna odredbama Karlovačkog mira po kojima je Veneciji pripala Moreja (Peloponez) i delovi Dalmacije, te je 1714. godina napala Mletke i uspela da osvoji Moreju 1715. godine. U Dalmaciji Turci nisu imali uspeha, štaviše nakon što se i Austrija uključila u rat izgubili su nekoliko mesta u Hercegovini, a Mleci su se dolinom Neretve probili do Mostara.
Rat[uredi | uredi kod]
Kako nije mogla sama da se odbrani od Osmanlija Venecija je sklopila savez sa Austrijom, koja je kao garant Karlovačkog mira zapretila Turcima koji su na to odgovorili objavom rata. Veliki vezir Silhadar Damat Ali-paša je s proleća 1716. sakupio vojsku i krenuo ka Beogradu, dok je flota započela blokadu mletačkog Krfa. U početku su Turci imali nekih uspeha, prešli su u Srem i Bačku i popalili mnoga naselja pa su stradali između ostalih Sremski Karlovci i manastir Krušedol. Početkom avgusta Turci su opkolili Petrovaradinsku tvrđavu i započeli bombardovanje. Posadi tvrđave je uskoro stigla u pomoć vojska predvođena Eugenom Savojskim, vrhovnim zapovednikom austrijskih trupa u ovom ratu. On je uspeo da razbije tursku opsadu 5. avgusta 1716. nakon samo četiri sata borbe. U bici kod Petrovaradina stradalo je 2.212 austrijskih i preko 6.000 turskih vojnika, među kojima i sam veliki vezir Damat Ali-paša.
Posle pobede kod Petrovaradina, austrijska vojska je do kraja godine oslobodila ceo Banat sa Temišvarom.
Austrijanci su 16. juna 1717. godine prešli Savu i započeli opsadu Beograda. Turska vojska predvođena novim velikim vezirom Halil-pašom krenula je iz Jedrena kao pomoć opkoljenom Beogradu. Oni su poraženi 16. avgusta, a sledećeg dana austrijska vojska je ušla u Beogradsku tvrđavu.
Mir[uredi | uredi kod]
Svi ovi događaji naterali su Turke da traže mir. Mir je sklopljen u Požarevcu 21. jula 1718. godine. Prema odredbama Požarevačkog mira Turci su predali Habzburškom carstvu Banat, jugoistočni Srem, deo severne Bosne, severnu Srbiju i Malu Vlašku. Mletačka republika nije uspela da povrati Peloponez i Krit ali je zadržala Jonska ostrva i gradove Prevezu i Artu, dok je u Dalmaciji dobila oblasti oko Sinja, Imotskog i Vrgorca.
Ovakvo stanje se zadržalo do sledećeg austrijsko-turskog rata (1737-1739) i Beogradskog mira kojim je ovaj rat završen.
Povezano[uredi | uredi kod]
Literatura[uredi | uredi kod]
- Ćorović, Vladimir (2006). Ilustrovana istorija Srba, knjiga četvrta. Beograd: Politika: Narodna knjiga. ISBN 86-331-2523-4.