Altajske planine
| Zlatne altajske planine | |
|---|---|
 Svjetska baština – UNESCO | |
 | |
 Rusija | |
| Registriran: | 1998. |
| Vrsta: | Prirodno dobro |
| Mjerilo: | X |
| Ugroženost: | no |
| Referenca: | UNESCO |
Altaj je planinski masiv u srednjoj Aziji na razmeđi Rusije, Kine, Mongolije i Kazahstana.
Pruža se između pustinje Gobi na jugoistoku i Zapadnosibirske nizije na severozapadu u dužini od oko 2.000 km. Sastoji se od Ruskog Altaja (ili Altaja u užem smislu) Mongolskog i od Gobijskog Altaja. Najveći vrh celog masiva je Beluha sa 4.508 m, na Mongolskom Altaju.
Altaj je izvoršte velikih reka Oba i Irtiša.
Altaj je staro gorje, građeno od kristalastih škriljaca, granita i paelozojskih naslaga, koje su u kvartaru uzdignute. Palozojske naslage obiluju željeznim, olovnom, bakarnim, cinkovim i srebrnim rudama i ugljem.
Klima je kontinentalna planinska sa prosečnom januarskom temperaturom od -15° (predgorje) do - 32° (međuplaninske kotline) i julskom od 14-16°. Godišnja količina padavina je u zapadnom i severozapadnom delu Altaja od 1000 do 2000 mm, a u jugoistočnomod 200 do 300 mm. Oko 800 km² pokriveni je lednicima, koji napajaju vodom mnogobrijne reke: Katunj, Bija, Buhtarma Čuja i dr. Šume zauzimaju oko 70% površine Altaja. Gornja granica im je 1.700 do 2.000 m.
Svjetska baština[uredi | uredi kod]
Zlatne altajske planine su 2021. godine uvrštene na listu UNESCO-ove svjetske baštine.[1]
Na listi su tri cjeline, ukupne površine 16.178 km2:
- Altajski Zapovednik i zaštitna zona oko jezera Teletskoje
- Katunski Zapovednik i zaštitna zona oko planine Beluke
- Ukok tiha zona na Ukok platou.[2]
U UNESCO-vom opisu lokaliteta, navedeno je da "regija predstavlja najpotpuniji slijed zona visinske vegetacije u centralnom Sibiru, od stepa, šumsko-stepskih, mješovitih šuma, subalpske vegetacije do alpske vegetacije". Područje je također važno stanište za ugrožene životinjske vrste kao što je snježni leopard.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „Rusija, spomenici upisani na listu svjetske baštine”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 19. 1. 2023.
- ↑ „Zlatne altajske planine - br.768”. UNESCO: Svjetska baština - whc.unesco.org. Pristupljeno 9. 4. 2023.(en)
Literatura[uredi | uredi kod]
- Opća enciklopedija JLZ, Zagreb 1977.
- Srpska porodična enciklopedija Narodna knjiga Beograd 2006.
