Airbus A320
 | |
| Tip | Linijski putnički avion |
| Proizvođač | EADS Airbus |
| Probni let | 22.02.1987. |
| Uveden u uporabu | mart 1988. |
| Status | U upotrebi |
| Prvotni korisnik | Adria Airways, Air France |
| Broj primjeraka | 6.243 (31. augusta 2014.) |
Airbus A-320 je moderni uskotrupni putnički avion srednjeg doleta. Poznat je i kao prvi linijski putnički avion u koji je ugrađena napredna "fly-by-wire" tehnologija uz pomoću koje se avionom upravlja putem elektronskih impulsa. Upravljanje se vrši preko "Joysticka" koji je pilotu s lijeve a kopilotu s desne strane. Prvi let bio je 22. februara 1987. godine.
Historijski razvoj[uredi | uredi kod]
Nakon početnog uspjeha A300, Airbus je počeo razvijati novi model koji bi trebao zamijeniti jedan od najpopularnijih aviona tog vremena, Boeing 727. Planiran je avion iste veličine ali ekonomičniji i s verzijama koje bi prevozile različiti broj putnika.
Digitalna tehnologija A320 za dvije generacije nadmašuje staru, analognu tehnologiju ugrađenu u B727. Naprednim dizajn uključuje: "fly-by-wire" upravljanje avionom, izradu primarnih dijelova konstrukcije od kompozitnih materijala, kontrolu centra težišta pomoću razmještaja goriva, "Glass cockpit" pilotska kabina s EFIS sustavom i dvočlana posada pilotske kabine. S navedenom modernizacijom A320 troši i do 50% manje goriva od B727.
Dijelovi aviona proizvedeni u više Airbusovih tvornica prevoze se na završno sklapanje u Hamburg Finkenwerder (A318, A319, A321) ili u Toulouse Blagnac (A320). Dijelovi se prevoze posebnim transportnim avionom A300-600ST "Beluga".
A320 i njegove verzije su najproizvođeniji komercijalni avioni. Kako bi kompanija održala zadane rokove planira se proizvodnja od 30 aviona mjesečno krajem 2006., 32 početkom 2007. 34 od marta 2008., 36 od prosinca 2008. do čak 40 sredinom 2009. godine.
Verzije A320[uredi | uredi kod]
A319[uredi | uredi kod]
A319 je kraća verzija A320 s doletom od 7200 km. U dvije klase može smjestiti 124 putnika. Zajedno s A320 najpopularnije su verzije ove skupine aviona.[1] 2003. godine easyJet kompanija preuzela je A319 avione s manjim prostorom kabinske kuhinje što je omogućilo povećanje broja sjedišta na 156. Radi sigurnosnih zahtjeva na te avione su iznad krila ugrađeni dodatni izlazi u slučaju opasnosti. EasyJet-ova narudžba od 120 aviona A319s plus još 120 aviona u planu, najveći je zaključeni prodajni ugovor aviona tijekom tog vremena.
A319CJ[uredi | uredi kod]
- A319CJ je poslovna podverzija. S dodatno ugrađenim spremnicima za gorivo unutar cargo odjeljka dolet aviona dostiže 12.000 km. Avion ima 39 sjedišta.[2][3] Od poznatijih korisnika ovog aviona su DaimlerChrysler i Reliance Industries. Dodatna prednost aviona je i mogućnost preinake sjedišta u bilo koju A319 standardnu konfiguraciju kao i micanje dodatnih spremnika za gorivo kako bi se povećao prostor za korisni teret. Na avion su ugrađeni isti motori kao i na A320.
A319LR[uredi | uredi kod]
- A319LR standardni je A319 avion s preuzetim nekim prednostima kao i dodatnim spremnicima s A319CJ. Airbus je ponudio avion sa standardnom putničkom kabinom s mogučnošću preinake na 48 sjedišta predviđenih za ekskluzivnu poslovnu klasu na interkontinentalnim letovima. Za razliku od 6 dodatnih spremnika za gorivo na A319CJ, A319LR ih ima 4. Dolet aviona je 8.300 km.
A321[uredi | uredi kod]
A321-100
Za razliku od A319 koji je skraćena verzija A320, kod A321 trup aviona je produžen. Dio trupa ispred krila produžen je za 4,27 m a iza krila za 2,67 m. Radi povećane težine morali su se ojačati svi noseći dijelovi konstrukcije što je opet omogućilo ugradnju jačih motora. Modificirani su i sustav za gorivo, podvozje (veći kotači i jače kočnice) i komande leta.[4] Avion je prvi put predstavljen u studenom 1989. godine a prvi promotivni let bio je 11. marta 1993. Iste godine dobio je i uporabnu dozvolu. Dolet mu je 4.352 km.
A318[uredi | uredi kod]
Air France Airbus A318
A318 najkraća je verzija iz A320 serije aviona. A318 je šest metara kraći te četiri tone lakši od A320, a zbog stabilnosti uslijed kraćeg trupa vertikalni stabilizator mu je 80 cm viši.
Avion je nastao na osnovi programa EA31X koji je Airbus razvijao zajedno s Avic of China i Singapore Technologies. U programu su bili AE316 s 95 sjedala i AE317 s 115 do 125 sjedala). 1998. godine Airbus odustaje od programa radi neekonomičnosti. I prije otkazivanja EA31X programa Airbus je vodio zasebno istraživanje za izradu aviona do 100 sjedala koji se sastojao od skračivanja trupa A319 što je i objavljeno 1998.godine.
Prvi korisnici A318 od 2003. godine bili su Frontier Airlines i Air France. Avion može prevoziti 107 putnika. Do 2007. godine je naručeno 92 aviona a isporućeno 37. A318 je prvotno imao Pratt & Whitney PW6000 turboventilatorske motore, ali radi njihove veće potrošnje od očekivane kompanije su u svoje naruđbe unosile efikasniji i štedljiviji CFM56 motor.
Isporuka[uredi | uredi kod]
Pregled svih isporuka kroz historiju te trenutni status narudžbi (na dan 31. augusta 2014.):[5][6]
| Naručeno | Isporučeno | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Tip | Ukupno | Naručeno | Ukupno | 2014. | 2013. | 2012. | 2011. | 2010. | 2009. | 2008. | ||||||||||||||||||||
| A318 | 79 | 0 | 79 | 0 | 1 | 2 | 2 | 2 | 6 | 13 | ||||||||||||||||||||
| A319 | 1.465 | 45 | 1.420 | 25 | 38 | 38 | 47 | 51 | 88 | 98 | ||||||||||||||||||||
| A320 | 4.640 | 877 | 3.763 | 219 | 352 | 332 | 306 | 297 | 221 | 209 | ||||||||||||||||||||
| A321 | 1.535 | 554 | 981 | 104 | 102 | 83 | 66 | 51 | 87 | 66 | ||||||||||||||||||||
| Ukupno | 7.640 | 1.476 | 6.243 | 348 | 493 | 455 | 421 | 401 | 402 | 386 | ||||||||||||||||||||
| Tip | 2007 | 2006 | 2005 | 2004 | 2003 | 2002 | 2001 | 2000 | 1999 | 1998 | 1997 | 1996 | 1995 | 1994 | 1993 | 1992 | 1991 | 1990 | 1989 | 1988 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A318 | 17 | 8 | 9 | 10 | 8 | |||||||||||||||
| A319 | 105 | 137 | 142 | 87 | 72 | 85 | 89 | 112 | 88 | 53 | 47 | 18 | ||||||||
| A320 | 194 | 164 | 121 | 101 | 119 | 116 | 119 | 101 | 101 | 80 | 58 | 38 | 34 | 48 | 71 | 111 | 119 | 58 | 58 | 16 |
| A321 | 51 | 30 | 17 | 35 | 33 | 35 | 49 | 28 | 33 | 35 | 22 | 16 | 22 | 16 | ||||||
| Ukupno | 367 | 339 | 289 | 233 | 232 | 236 | 257 | 241 | 222 | 168 | 127 | 72 | 56 | 64 | 71 | 111 | 119 | 58 | 58 | 16 |
Usporedba[uredi | uredi kod]
| Verzija: | A318 | A319 | A320-200 | A321 |
|---|---|---|---|---|
| Prvi let | 15.01.2002. | 25.08.1995. | 22.02.1987. | 11.03.1993. |
| Najveća brzina (M) | 0,82 | |||
| Ekonomska brzina (M) | 0,79 | |||
| Dolet (km) | 5.950 | 6.800 | 4.843 | 5.600 |
| Razmah krila (m) | 34,1 | |||
| Dužina (m) | 31,45 | 33,84 | 37,57 | 44,51 |
| Visina (m) | 12,56 | 11,76 | ||
| Masa (Kg) | 39.300 | 40.600 | 42.400 | 48.200 |
| MTOW (Kg) | 68.000 | 75.500 | 77.000 | 93.500 |
| Snaga motora (kN) | 104,5 | 120,1 | 133,4 | 105,9 |
| U upotrebi | ( ) | ( ) | ( ) | ( ) |
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
Adria Airways
Air France
Airbus
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ "Specifications Airbus A319 Arhivirano 2016-12-01 na Wayback Machine-u". Airbus. pristuljeno 13. februara 2012.
- ↑ ACJ Specifications Arhivirano 2013-10-08 na Wayback Machine-u, airbus.com
- ↑ "ACJ Analysis" Business & Commercial Aviation Magazine – July 2002, Page 44
- ↑ /http://www.airbus.com/aircraftfamilies/passengeraircraft/a320family/a321/specifications Arhivirano 2015-05-02 na Wayback Machine-u Specifications Airbus A321". Airbus. pristupljeno 13. februara 2012.
- ↑ „Airbus Orders and Deliveries”. Airbus. 31. august 2014.. Arhivirano iz originala na datum 2014-09-29. Pristupljeno 19. oktobra 2014. spreadsheet with details Arhivirano 2014-09-29 na Wayback Machine-u
- ↑ „Historical Orders and Deliveries 1974–2009” (Microsoft Excel). Airbus. January 2010. Arhivirano iz originala na datum 2010-12-23. Pristupljeno 10. prosinca 2012.