1801

Ovo je članak o godini 1801.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	18. vijek – 19. vijek – 20. vijek
Decenija:	1770-e  1780-e  1790-e  – 1800-e –  1810-e  1820-e  1830-e
Godine:	1798 1799 1800 – 1801 – 1802 1803 1804

Francuska Republika 1801.

1801 u drugim kalendarima

Gregorijanski	1801 MDCCCI
Ab urbe condita	2554
Islamski	1215 – 1216
Iranski	1179 – 1180
Hebrejski	5561 – 5562
Bizantski	7309 – 7310
Koptski	1517 – 1518
Hindu kalendari
- Vikram Samvat	1856 – 1857
- Shaka Samvat	1723 – 1724
- Kali Yuga	4902 – 4903
Kineski
- Kontinualno	4437 – 4438
- 60 godina	Yin Metal P(ij)etao (od kineske N. g.)
Holocenski kalendar	11801
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1801 (MDCCCI) bila je redovna godina koja počinje u četvrtak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u utorak po julijanskom kalendaru.

Događaji

• 1. 1. - Na snagu stupaju Zakoni o Uniji 1800 čime počinje postojati Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske.
• 3. 1. - Haićanska revolucija: Vođa pobunjenih robova Toussaint Louverture, nakon što je porazio španske trupe, zauzima Generalnu Kapetaniju Santo Domingo (otok Hispaniola).
• 9. 1. - Sporazum u Lunévilleu kojim je sklopljen mir između Francuske i Svetog Rimskog Carstva (Austrije), kojim je završen Rat Druge koalicije i potvrđene odredbe Sporazuma iz Campo Formija.
• januar - Nakon hapšenja, beogradski mitropolit Metodije ubijen - nije uticalo na odnose Srba i Hadži Mustafe. Nasleđuje ga Leontije, za koga se nagađa da je bio umešan u Metodijev pad.
• 17. 2. - Nakon što se ispostavilo da prethodne godine izabrani Elektorski kolegij obojici kandidata daje jednaki broj glasova, Predstavnički dom američkog Kongresa za predsjednika bira Thomasa Jeffersona, a za potpredsjednika drugoplasiranog Aarona Burra.
• 4. 3. - Thomas Jefferson preuzima dužnost američkog predsjednika.
• 10. 3. - U Britaniji održan prvi popis stanovništva; prema njegovim rezultatima u Engleskoj i Walesu živi 8,9 miliona, a u Londonu 860.035 stanovnika; oko 1,5 miliona stanovnika živi u gradovima većim od 20.000 stanovnika.
• 14. 3. - Henry Addington postaje novi premijer Ujedinjenog Kraljevstva.
• 21. 3. - Druga bitka kod Aboukira u kojoj britanski ekspedicioni korpus nanosi poraz francuskim snagama u Egiptu, koje će nakon toga biti prisiljene na kapitulaciju.
• 23. 3. - Ruski car Pavle I ubijen u dvorskom puču; nasljeđuje ga sin Aleksandar I.
• 2. 4. - Bitka kod Kopenhagena u kojoj Britanske snage pod vodstvom Horatija Nelsona nanose poraz danskoj floti u bitki kod Kopenhagena, a nakon čega će Danska biti prisiljena napustiti tzv. Drugi savez oružane neutralnosti.
• proleće - Pazvanogluovi odredi pljačkaju do Jagodine, Ćuprije i Aleksinca.
  • Ratovanje protiv Pazvanoglua: Srbi razbili jedan njegov odred blizu Požarevca; jedna vojska Srba i Turaka poslata na Negotin, ali se razbežali zbog sumnjivog držanja janičara i vesti o porazu jednog carskog odreda kod Berkovice. Hadži Mustafa zatražio pogubljenje osmorice janičarskih vođa, ali ovi su presreli pismo - otvoren sukob, pobuna u beogradskoj varoši.
• 7. 7. - Haićanska revolucija: Vođa pobunjenih robova Toussaint Louverture promulgira ustav za otok Hispaniolu proglasivši se doživotnim predsjednikom i istovremeno ukinuvši ropstvo.
• 12. 7. - Francuski revolucionarni ratovi: Druga bitka kod Algecirasa u kojoj britanske snage nanose poraz francusko-španskoj floti.
• 19. 8. - Janičari ušli u Gornji grad Beogradske tvrđave i praktično zarobili vezira Hadži Mustafu.
• 11. 9. - U Lepzigu je premijerno izvedena romantična tragedija Friedricha Schillera "Djevica Orleanska", doživjevši velik uspjeh.
• 21. 12. - Ubijen Hadži Mustafa-paša - kraj njegove osmogodišnje borbe sa janičarima, Beogradskim pašalukom zavladale dahije.

Kroz godinu

• 1801-03 - Harambaša Laza ima najpoznatiju hajdučko-razbojničku družinu u Beogradskom pašaluku, strah i trepet na austrijskoj strani - u njoj četuje i Stanoje Glavaš.
• Prvi put održan popis stanovništva u Francuskoj.
• Francuski ljekar Philippe Pinel objavljuje traktat pod naslovom Traité médico-philosophique sur l'aliénation mentale; ou la manie u kome se zalaže za humani psihološki pristup u upravljanju psihijatrijskim bolnicama, a koji će postati jedno od najuticajnijih djela psihijatrije u 19. vijeku.

Rođenja

• 20. 1. - Hippolyte Bayard, pionir fotografije († 1887)
• 16. 5. - William H. Seward, državni sekretar SAD († 1872)
• 1. 6. - Brigham Young, mormonski lider, osnivač Salt Lake Cityja († 1877)
• 4. 6. - Mihail Bestužev-Rjumin, ruski dekabrista († 1826)
• 5. 7. - David Farragut, prvi američki admiral († 1870)
• 27. 7. - George Biddell Airy, matematičar, astronom († 1892)
• 16. 10. - Josip Jelačić Bužimski, hrvatski grof, dalmatinsko-hrvatsko-slavonski ban († 1859.)
• 3. 11. - Vincenzo Bellini, kompozitor opera († 1835)
• 3. 11. - Karl Baedeker, izdavač († 1859)
• 7. 12. - Johann Nestroy, austrijski književnik i glumac († 1862.)
• Aleksa Karađorđević, gardijski poručnik u ruskoj vojsci († 1830)

Smrti

• 11. 1. - Domenico Cimarosa, talijanski skladatelj (* 1749.)
• 25. 2. - Benedikt Stay Stojković, hrvatski pjesnik latinist (* 1714.)
• 16. 3. - Aleksandra Pavlovna, ruska princeza, supruga nadvojvode Josepha (* 1783)
• 21. 3. - Andrea Luchesi, talijanski skladatelj (* 1741.)
• 23. 3. - Pavle I, car Rusije (* 1754)
• 25. 3. - Novalis, njemački književnik (* 1772.)
• 28. 3. - Ralph Abercromby, britanski general (* 1734)
• 22. 4. - Murad Bey, mamelučki suvladar Egipta (* ca. 1750)
• 24. 5. - Nikolaj Repnjin, ruski maršal (* 1734)
• 14. 6. - Benedict Arnold, američki heroj pa izdajnik (* 1741)
• 26. 1. - Maximilian Franz von Österreich, izbornik Kelna, Veliki majstor Teutonskih vitezova (* 1756)
• 3. 10. - Philippe Henri de Ségur, maršal Francuske (* 1724)
• 24. 11. - Franz Moritz von Lacy, austrijski feldmaršal (* 1725)
• 24. 11. - Philip Hamilton, sin Alexandera Hamiltona (* 1782)
• 28. 11. - Déodat Gratet de Dolomieu, geolog (* 1750)
• 15. 12. - Hadži Mustafa-paša, beogradski paša
• 22. 12. - Jovan Rajić, srpski istoričar i književnik (* 1726)
• 27. 12. - Darja Saltikova, ruska plemkinja, serijska ubica (* 1730)
• Ulrica Arfvidsson, švedska gatara (* 1734)

Reference

Literatura

• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-I)

1801 na Wikimedijinoj ostavi