1787

**1787. po kalendarima**
Gregorijanski	1787. (MDCCLXXXVII)
Ab urbe condita	2540.
Islamski	1201–1202.
Iranski	1165–1166.
Hebrejski	5547–5548.
Bizantski	7295–7296.
Koptski	1503–1504.
	Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1842–1843.
• Shaka Samvat	1709–1710.
• Kali Yuga	4888–4889.
	Kineski
• Kontinualno	4423–4424.
• 60 godina	Yin Vatra Koza; (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11787.
	p • r • u
	Podrobnije: Kalendarska era

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	17. vijek – 18. vijek – 19. vijek
Decenija:	1750-e 1760-e 1770-e – 1780-e – 1790-e 1800-e 1810-e
Godine:	1784 1785 1786 – 1787 – 1788 1789 1790

Ovo je članak o godini 1787.

Godina 1787 (MDCCLXXXVII) bila je redovna godina koja počinje u ponedjeljak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po julijanskom kalendaru.

Događaji

Januar/Siječanj

1. 1. - Jozefinizam: uvodi se administrativna i sudska reforma s ciljem centralizacije u Austrijskoj Nizozemskoj - nepopularno.
početkom god. - Jozefinizam: nastava njemačkog jezika uvedena i u drugi razred osnovnih škola.^[1]
11. 1. - William Herschel otkriva prva dva Uranova mjeseca: Titaniju i Oberon.
16. 1. - Lin Shuangwen započinje pobunu na Tajvanu: ubio je ćingovskog guvernera koji je prošle godine zabranio društvo Tiandihui i uhapsio Linove ujake; ustanak je ugušen sledeće godine.
januar - jul - Putovanje carice Katarine Velike sa dvorom na Krim. Uz put joj se priključuje austrijski car Josif II (za ovo putovanje se vezuje legenda o Potemkinovim selima.

Februar/Veljača

4. 2. - Shaysova pobuna: Milicija države Massachusetts kraj grada Petersham razbija pobunjenike koji su pokušali zauzeti Springfieldsku oružarnicu.
13. 2. - Umro je Charles Gravier de Vergennes, francuski glavni kraljev ministar
22. 2. - U Francuskoj se okupila Skupština uglednika, prva od 1626 - ne prihvata prošlogodišnji Calonnov plan finansijske reforme.
27. 2. - Shaysova pobuna: Milicija države Massachusetts u gradu Sheffield razbija posljednju organiziranu grupu pobunjenika.

Mart/Ožujak

3. 3. - Mletački dužd Pavle Rajnerije šalje dukal generalnom providuru u Zadru, Anđelu Memu, kojim se dozvoljava sklapanje mešovitih brakova između pravoslavnih i katolika.^[2]

April/Travanj

8. 4. - Luj XVI smenio ministra finansija Callonna.
11. 4. - Iz Portsmoutha u Engleskoj isplovljava tzv. Prva flota koja prevozi 700 osuđenika i 300 čuvara koji trebaju osnovati kažnjeničku koloniju u Australiji.
15. 4. - Tokugawa Ienari je novi šogun Japana (do 1837).
proleće - Ponovo je učestalo emigriranje iz Srbije u Austriju, među njima je i Koča Anđelković.^[3]
proleće? - Nagoveštaj Brabantske revolucije: izbija "mala revolucija" u Austrijskoj Nizozemskoj, niz pobuna i nereda koje suzbijaju građanske milicije. Guverneri samovoljno ukidaju carske reforme 20. maja.

Maj/Svibanj

7. 5. - U Engleskoj je osnovana Nova crkva (Swedenborgijska).
13. 5. - Iz Engleske kreće Prva flota, oko 1.400 ljudi na 11 brodova - dva mornarička, šest osuđeničkih transportera i dva teretna - kreću prema Novom Južnom Velsu, gde stižu sledećeg januara i osnivaju kažnjeničku koloniju.
15. 5. - Osnivanje Freetowna: bivši crni robovi stižu na prostor kraljevstva Koya Temne, gde, uz pomoć Komiteta za pomoć crnim siromasima, osnivaju Granville Town (naselje uništeno 1789, Freetown osnovan 1792).
maj - Étienne Charles de Loménie de Brienne je novi francuski ministar finansija, kao i prvi kraljev ministar, navodi parlement-e da prihvate neke mere (slobodna unutrašnja trgovina, provincijske skupštine, zamena kuluka).
maj - U Nizozemskoj republikanski Patrioti, inspirirani Američkom revolucijom, zauzimaju nekoliko gradova u pokušaju da svrgnu stadtholdera Willema V Oranjskog.
20 - 22. 5. - Glad ere Tenmei u Japanu: narod pljačka skladišta pirinča i prodavnice u Edu i Osaki.
22. 5. - U Londonu je osnovano Društvo za ishođenje ukidanja trgovine robovima (postignuto 1807, a ropstvo ukinuto u brtanskim kolonijama 1833).
25. 5. - U Filadelfiji počinje Ustavna konvencija.

Jun/Juni/Lipanj

jun - Carica Katarina je na Krimu. Odnosi sa Osmanskim carstvom su od ranije pogoršani, osećanja su sada uzburkana.
27. 6. - Edward Gibbon dovršio pisanje "Opadanja i pada Rimskog carstva".
28. 6. - Nizozemski Patrioti zarobljavaju princezu Wilhelminu, suprugu stadtholdera Willema Oranjskog i sestru pruskog kralja.

Jul/Juli/Srpanj

13. 7. - Kongres konfederacije SAD daje ordinansu kojom je osnovana Sjeverozapadna teritorija, prva organizirana inkorporirana teritorija SAD

Avgust/August/Kolovoz

6. 8. - Pariski parlement prinuđen (lit de justice) da registruje nove poreske zakone; nakon što on to proglasi nelegalnim, kralj ga raspusti i pošalje u Troyes.
10. 8. - Mozart je napisao serenadu "Mala noćna muzika" (objavljena tek 1827).
kolovoz - Maksimilijan Vrhovac izabran za biskupa u Zagrebu (1788-1827).
18. 8. - Francuski parlamenatarci su proterani u Troyes, pošto nisu želeli potvrditi neke mere (markarina, nova opšta zemljarina) - vraćaju se u Pariz nakon što su usvojili direktne poreze na sve vidove prihoda.
22. 8. - John Fitch je prikazao parobrod Perseverance, sa veslima, na rijeci Delaware, pred delegatima Ustavne konvencije.
24. 8. - Rusko-turski rat: Osmansko Carstvo, nastojeći povratiti teritorije izgubljene Kučuk-kanardžijskim mirom, objavljuje rat Rusiji. Britanski i francuski ambasadori daju podršku Porti.
- Sljedeće godine se priključuje i Austrija. Na obaveštajnoj službi u Srbiji rade kapetan Mihailo Mihaljević, major Liederskorn, zastavnik Miteser i drugi oficiri.^[4]

Septembar/Rujan

13. 9. - Pruske trupe ulaze u Nizozemsku kako bi intervenirale na strani stadtholdera Willema; nakon nekoliko tjedana su Patrioti poraženi, a preko 40.000 bježi u Francusku (znamenita Brandenburška vrata podignuta su 1788-91 u spomen na ovu pobjedu).

17. 9. - Ustavna konvencija u Philadelphiji donosi Ustav SAD, koji mijenja Članke o konfederaciji i SAD od konfederacije mijenja u federaciju.
- Potrebno je da devet od 13 država ratificira ustav kako bi stupio na snagu, što je postignuto do juna.
20 - 25. 9. - Ruska kampanja na Anapu: odbili su ih kavkaski ratnici na čelu sa Šejh Mansurom (→ Pokret šejha Mansura).
30. 9. - Američki kapetani Robert Gray i John Kendrick su krenuli iz Bostona prema severozapadnoj obali Amerike, kako bi trgovali krznom sa Kinom (Gray će obaviti prvu američku cirkumnavigaciju, 1790).

Oktobar/Listopad

12. 10. (1. 10. po j.k.) - Bitka kod Kinburna u delti Dnjepra je ruska pobeda nad Turcima. Ruski komandant Aleksandar Suvorov je ranjen i odlikovan ordenom sv. Andrije.
oktobar - Janjičari pohvatali i pobili "priličan broj" Srba koji su pokušali da emigriraju iz Srbije u Austriju. Emigracija se nastavlja, spremali su se čak i kaluđeri Studenice, sa moštima sv. Simeona.^[5]
27. 10. - U New Yorku objavljen prvi od Federalističkih spisa, znamenite serije anonimnih eseja (čiji su autori Alexander Hamilton, James Madison i John Jay), a čija je svrha uvjeriti javnost države New York da prihvati ratifikaciju novog Ustava.
29. 10. - Praizvedba Mozartove opere Don Giovanni u Pragu.

Novembar/Studeni

7. 11. - Luj XVI potpisuje Versajski edikt - daje građanska prava nekatolicima, ali ne i politička, niti javnu službu (registrovan u Pariskom "parlamentu" u januaru).
20. 11. - Vojvoda od Orleana privremeno proteran zbog glasne opozicije.
28. 11. - U Versaju je potpisan ugovor po kome lord Nguyễn Ánh (budući car Vijetnama Gia Long) daje koncesije i trgovačka prava Francuzima u zamenu za vojnu pomoć (ali guverner Pondišerija odbija pomoći, pa biskup Pierre Pigneau de Behaine sam organizira snage).

Decembar/Prosinac

2/3. 12. - Pokušaj austrijskog zauzimanja Beograda, na čelu sa gen. Alvinczijem, uz pomoć Srba u gradu - oluja je razbila lađe. Od Srba koji su prebegli u Srem stvoren je pod zapovedništvom kap. Mihaila Mihaljevića prvi frajkor. Radič Petrović će dobiti čin kapetana. Još jedan pokušaj u januaru takođe nije uspeo^[6]^[7] (Vuk Karadžić pominje da su Radič i dr. dogovorili sa Austrijancima da će otvoriti grad, ali ovi su zalutali u magli^[8]).
3. 12. - James Rumsey demonstrira parobrod sa vodenim mlazom na Potomku kod Shepherdstowna.
7. 12. - Delaware je prva američka država koja ratificira Ustav SAD.
8. 12. - Franjevci su osnovali misiju La Purísima, jedanaestu u Gornjoj Kaliforniji, kod kasnijeg Lompoka.
12. 12. - Pennsylvania je druga američka država koja ratificira Ustav SAD.
decembar, polovinom - Seljani Žarkova, Železnika i Ostružnice masovno prebegli preko Save - Turci pojačavaju teror, posekli su 65 ljudi, prete rođacima prebeglih.^[9]
18. 12. - New Jersey je treća američka država koja ratificira Ustav SAD.
23. 12. - Britanski pomorac William Bligh isplovljava na znamenitu ekspediciju na Tahiti na mornaričkom brodu HMS Bounty.
krajem godine - Pošto se Kara-Hasan vratio u Beograd, Deli-Ahmed je nadjačan i proteran iz grada, nakon što je dve godine bio nezvanični gospodar.^[10]
krajem godine - Pošto je Crnu Goru ove godine pogodila "strašna glad", guvernadur Radonjić piše austrijskom (vice-)kancelaru Kobenclu, moli za pomoć, osim gladi pomine i bojeve "svaki dan".^[11]

Kroz godinu

1785-87 - Tzv. Jozefinski popis žiteljstva u Ugarskoj i Hrvatskoj, praćen nemirima i nasiljem - prvi put popisani - prvi put je popisano cjelokupno stanovništvo.
U Vojnoj krajini uveden kantonski sistem, kako bi se uprava (kanton) odvojila od vojnih poslova (regimenta) - ukinut 1800. zbog sukoba kompetencija. Ukinut je veći broj vojnih komuniteta, jer mnogi su bili obična sela.^[12]
Austrija dobiva novi Kazneni zakonik, ukinuta smrtna kazna (ali vraćena 1795).
Prvi put je u dubrovačko Malo vijeće izabran pripadnik nove vlastele.^[13]
U mletačkom Zadru je osnovana Ekonomsko-poljoprivredna akademija.^[14]
Promet ljudi i robe između Beograda i Zemuna je veliki, skelarina se daje u zakup za 15.000 forinti godišnje.^[15]
Mahmud-paša Bušatlija uz pomoć Malisora porazio sultanovu vojsku kod Skadra.^[16] Razbijena je i vojska iz Bosne, ali on je popularan u toj zemlji.^[17]
Prvo izdanje Palasovog ruskog Uporednog rečnika, srpski je predstavljen mešavinom sa ruskim, što je ispravljeno u drugom izdanju.^[18]
Emanuilo Janković: prevedena drama "Tergovci" Karla Goldonija i naučni rad "Fizičeskoe sočinenie...". Jovan Muškatirović: "Pričte iliti po prostomu poslovice". Avram Mrazović: "Poučitelni magazin za decu".
c. Jacques Charles je došao do Charlesovog zakona.
Engleski kapetan George Dixon istražuje 1786. i '87. obale dan. Britanske Kolumbije i jugoistočne Aljaske; ove godine je otkrio Otočje kraljice Šarlote, dan. Haida Gwaii.
Antoine Lavoisier je pretpostavio da je kvarc, ili kremen, oksid nekog elementa, ali nije ga mogao redukovati (Berzelius izolirao silicij 1824).
Jovan Muškatirović: "Pričte iliti po prostomu poslovice", izdate u Beču.
Andrianampoinimerina je zavladao Kraljevstvom Merina na Madagaskaru (do 1810)

Rođenja

Glavni članak: :Kategorija:Rođeni 1787.

1. 1. - Manuel José Arce, centralnoamerički državnik († 1847)
6. 3. - Joseph von Fraunhofer, njemački fizičar i izumitelj († 1826)
10. 3. - Francisco Martinez de la Rosa, španski književnik, političar i prvi moderni premijer († 1862)
11. 5. - Alfred I. zu Windisch-Graetz, habsburški feldmaršal († 1862)
17. 7. - Friedrich Krupp, osnivač firme Krupp († 1826)
24. 8. - James Weddell, moreplovac, lovac na foke († 1834)
4. 10. - François Guizot, francuski državnik, historičar († 1874)
6. 11. - Vuk Stefanović Karadžić, srpski jezički i pravopisni reformator († 1864)
18. 11. - Louis Daguerre, francuski umjetnik i hemičar († 1851)
20. 11. - Johann Nicolaus von Dreyse, pronalazač i proizvođač oružja († 1867)
21. 11. - Samuel Cunard, brodarski magnat († 1865)
Jakob Lovrenčić, kajkavski književnik († 1842)
c. Shaka Zulu, kralj Zulua († 1828)

Smrti

Glavni članak: :Kategorija:Umrli 1787.

14. 1. - Joseph Friedrich von Sachsen-Hildburghausen, habsburški feldmaršal (* 1702)
13. 2. - Ruđer Bošković, matematičar i astronom (* 1711)
13. 2. - Charles Gravier de Vergennes, francuski glavni ministar (* 1719)
2. 4. - Thomas Gage, britanski general, bivši guverner Kvebeka i Masačusetsa (* 1718/19)
28. 5. - Leopold Mozart, njemačko-austrijski kompozitor (* 1719)
15. 11. - Christoph Willibald Gluck, njemački kompozitor i dirigent (* 1714)

Reference

↑ Historija n. J. II, 1101
↑ Istorija s. n. IV-2, 58
↑ Istorija s. n. IV-1, 361
↑ Historija n. J. II, 1375
↑ Istorija s. n. IV-1, 375-6
↑ Historija n. J. II, 1376
↑ Istorija s. n. IV-1, 363
↑ Животи најзнатнијих српских поглавица нашега времена. rastko.rs
↑ Istorija s. n. IV-1, 376
↑ Istorija s. n. IV-1, 360-1
↑ Istorija s. n. IV-1, 527
↑ Historija n. J. II, 1056-7
↑ Historija n. J. II, 1218
↑ Historija n. J. II, 1235
↑ Historija n. J. II, 1360
↑ Crna Gora - istorija - vremenska linija od 1784 - 1916 Arhivirano 2018-03-26 na Wayback Machine-u. vremenskalinija.me
↑ Istorija s. n. IV-1, 455
↑ Istorija s. n. IV-2, 88

Literatura

Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
Istorija srpskog naroda, Četvrta knjiga, prvi tom, Srbi u XVIII veku, SKZ Beograd 1986 (IV-1), drugi tom (IV-2)

[1] Historija n. J. II, 1101

[2] Istorija s. n. IV-2, 58

[3] Istorija s. n. IV-1, 361

[4] Historija n. J. II, 1375

[5] Istorija s. n. IV-1, 375-6

[6] Historija n. J. II, 1376

[7] Istorija s. n. IV-1, 363

[8] Животи најзнатнијих српских поглавица нашега времена. rastko.rs

[9] Istorija s. n. IV-1, 376

[10] Istorija s. n. IV-1, 360-1

[11] Istorija s. n. IV-1, 527

[12] Historija n. J. II, 1056-7

[13] Historija n. J. II, 1218

[14] Historija n. J. II, 1235

[15] Historija n. J. II, 1360

[16] Crna Gora - istorija - vremenska linija od 1784 - 1916 Arhivirano 2018-03-26 na Wayback Machine-u. vremenskalinija.me

[17] Istorija s. n. IV-1, 455

[18] Istorija s. n. IV-2, 88

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]