1647

Ovo je članak o godini 1647.

Milenijum:	2. milenijum
Vjekovi:	16. vijek – 17. vijek – 18. vijek
Decenija:	1610-e  1620-e  1630-e  – 1640-e –  1650-e  1660-e  1670-e
Godine:	1644 1645 1646 – 1647 – 1648 1649 1650

Šibenik odbranjen od Turaka

1647. po kalendarima

Gregorijanski	1647. (MDCXLVII)
Ab urbe condita	2400.
Islamski	1056–1057.
Iranski	1025–1026.
Hebrejski	5407–5408.
Bizantski	7155–7156.
Koptski	1363–1364.
Hindu kalendari
• Vikram Samvat	1702–1703.
• Shaka Samvat	1569–1570.
• Kali Yuga	4748–4749.
Kineski
• Kontinualno	4283–4284.
• 60 godina	Yin Vatra Svinja (od kineske Ng.)
Holocenski kalendar	11647.
Podrobnije: Kalendarska era

Godina 1647 (MDCXLVII) bila je redovna godina koja počinje u utorak po gregorijanskom kalendaru odn. redovna godina koja počinje u petak po 10 dana zaostajućem julijanskom kalendaru.

1647 na Wikimedijinoj ostavi

Događaji

Januar/Siječanj – Mart/Ožujak

• januar - Škoti predali kralja Čarlsa I parlamentarnim komesarima - u kućnom pritvoru do juna, zatim ga preuzela Armija novog uzora.
• januar - Qingovska kampanja na jugu Kine: ubijen sečuanski moćnik Zhang Xianzhong a u Guangzhou jedan od južnomingovskih pretendenata Shaowu - ostaje Yongli (do 1662).
• 27. 1. - Kandijski rat: u pomorskom okršaju kod Eubeje poginuli kapudan paša Kodža Musa-paša i mletački admiral Tommaso Morosini koji se sam suprotstavio osmanskoj floti.
• siječanj - Mletački napadi iz Zadra i Šibenika - tokom godine osvojeni Zemunik (Đorđe Pizani protiv ličkog sandžakbega Halil-bega Durakbegovića), Novigrad, Vrana, Nadin, Ostrovica i dr., zapaljen Gračac.
  • Mnogi katolici i pravoslavci će prelaziti Mlečanima; neke vlaške skupine uništene tokom preseljavanja.
  • Katolički sveštenik Stevan Subotić (Stjepan Sorić) dovodi "šest stotina i više morlaka" na područje između Zadra i Bokanjca i u Biograd; oni zatim napadaju Liku, moguće da je Petar Smiljanić tada došao iz Udbine.
• 8. 2. - Duždev akt o povlasticama za Makarsko primorje.
• 10. 2. - Nakon tromjesečnih burnih rasprava na saboru u Požunu, kralj Ferdinand privoleo protestante da prihvate povratak 90 crkava od katolika, umjesto traženih 400.
• veljača - Krajina između Cetine i Neretve priznala mletačku vlast.
• mart, početkom - Hajduci pljačkaju dubrovački Pelješac i Mljet a takođe i tursku Hercegovinu tokom proleća.
• 14. 3. - Tridesetogodišnji rat: Francuska i Švedska sklopile Primirje iz Ulma sa Bavarskom.
• 14. 3. - Willem II van Oranje postaje stadtholder Holandske republike (do 1650).
• mart? - Osvojen Zemunik kojeg je branio Halil-beg Durakbegović (zatočen uprkos obećane časne predaje), krajem meseca Leonardo Foscolo zauzeo i Novigrad.

April/Travanj – Jun/Lipanj

• proleće - Neuspešan mletački napad na Skradin, osvajaju Obrovac, Karin, Nadin (posle bitke na otvorenom polju) i napuštenu Vranu, kao i Velin i Rakitnicu.
• 13. 4. - Pred engleskim Dugim parlamentom pročitano pismo "Agitatora" koji se žale na kašnjenje plata za New Model Army.
• 25. 4. - Petar Zrinski imenovan velikim kapetanom žumberačkih uskoka, učestvuje s njima u Tridesetogodišnjem ratu.
• 9. 5. - Foskolo zauzeo Skradin kao i okolna sela i slapove Krke.
• 13. 5. - Zemljotres u Santjagu 1647.: jak potres razorio Santiago de Chile.
• maj - U Novi Amsterdam stigao Peter Stuyvesant, budući generalni direktor Nove Holandije (do 1664).
• maj - Grbalj priznao mletačku vlast (dobili privilegije Paštrovića), Pobori nešto kasnije.
• maj - Crnogorski glavari obećavaju kotorskom providuru slobodan prolaz i pomoć u vojsci - ovaj zatim šalje grbaljskog kneza Vojina Turkovića Jovanovića koji je zapalio kuće neprijateljske prema Mlečanima i poharao Orahovac.
• 27. 5. - Braća Nikola i Petar Zrinski pobijedili Turke kod Kaniže, koji su ranije često upadali u Međimurje; poginuo Vuk Erded.
• jun, početkom - Harambaša Miloš pokušao napasti karavan blizu Dubrovnika ali ga omeli dubrovački najamnici - trojica hajduka poginula, četvorica zarobljena. Hajduci iz Makarske krajine zatim traže njihovo oslobađanje i u julu pljačkaju dubrovačka sela na Pelješcu.
• 13. 6. - Ugarski sabor jednoglasno izabrao Ferdinanda mlađeg za ugarskog kralja, okrunjen tri dana kasnije.
• jun, polovinom - Brojniji mletački plaćenici neobjašnjivo poraženi od malobrojnijih Turaka kod Kandije, Deli Husein-paša ubrzo osvaja istočni Krit, sem Sitije.
• 17. 6. - Zaključen osmomjesečni sabor u Požunu, kralj izdao diplomu kojom je u Hrvatskoj, Slavoniji i Dalmaciji katolička vjera jedina priznata.

Jul/Srpanj – Septembar/Rujan

• leto - Bosanski namesnik Tekeli Mehmed-paša dolazi u Drniš, zatim Ferhad-beg Pašić preotima Nadin i kreće ka Zadru, ali ga odbio pop Sorić.
• 7. 7. - Ribar Masaniello predvodi pobunu prodavaca voća u Napulju koja se okreće protiv španske vlasti (Filip IV).
• srpanj - Petar Zrinski doveo četu u carsku vojsku u Češkoj, istakao se u obrani carevog logora kod Budějovica.
• srpanj? - Turska kaznena ekspedicija potukla krajišnike kod Zadra.
• 31. 7. - Križevački pukovnik Galler javlja ratnom vijeću u Graz da će se Vlasi pobuniti ili otići u Tursku ako predavci i Hrvati budu izlučeni iz Krajine.
• avgust - Armija novog uzora zauzima London.
• avgust - Irski konfederacijski ratovi: Bitka kod Dungan's Hilla je ubedljiva pobeda Parlamentaraca u Irskoj.
• kolovoz - Turski napad na Šibenik - odbijen; hajdučki vlaški odredi plijene Liku, okolicu Knina i Klisa.
• 16. 8. - Uskoci Petra Smiljanića napadaju Gračac - zapaljena tvrđava, džamija i 40 kuća, izgorele čitave porodice.
• 24. 8. - Velika poplava u Senju, srušeno 50 kuća i dio bedema.
• 21. 8. - 15. 9. - Bosanski vezir Husein-paša Tekelija (ili Mustafa?) neuspješno pokušava osvojiti Šibenik.
• 16. 9. - Nakon neuspele zavere pogubljen veliki vezir Nevesinli Salih-paša, nakratko postavljen Kara Musa-Paša, takođe Bosanac, zatim Hezarpare Ahmed-paša.
• 16. 9. - Tekelija prekida opsadu Šibenika, nekoliko dana nakon što je stigao providur Leonardo Foscolo.

Oktobar/Listopad – Decembar/Prosinac

Nikola VII. Zrinski, hrvatski ban 1647/49 - 1664

• oktobar - Uskoci Stevana Subotića/Stjepana Sorića osvojili Ostrovicu.
• 22. 10. - Francuzi uspostavili Napuljsku Republiku na čelu sa vojvodom od Giza - traje do sledećeg aprila.
• jesen - U Hrvatskoj se pojavila kuga, uključujući Zagreb (traje do veljače).
• listopad - prosinac - Juraj Križanić prvi put u Moskvi.
• novembar - Bitka kod Knocknanussa je još jedna pobeda Parlamentaraca u Irskoj.
• novembar - Kralj Čarls I pokušao pobeći, ali ga pritvorio guverner otoka Wight.
• novembar - Debate u Putneyu: pripadnici Armije novog uzora raspravljaju o obliku novog ustava Engleske.
• novembar - Blaise Pascal izveo eksperiment "praznina u praznini" kojim je dokazao da se iznad stuba žive u barometarskoj cevi nalazi vakuum.
• decembar - Starešine Petrovog polja (kod Drniša) sklopile ugovor o primanju mletačkog podanstva.
• 27. 12. - Nikola VII. Zrinski, praunuk sigetskog junaka, imenovan hrvatskim banom (do 1664).
• 27. 12. (j.k.?) - Čarls I sklopio tajni sporazum (The Engagement) sa frakcijom škotskih Kovenantera - Škoti će napasti Englesku u zamenu za etabliranje prezbiterijanstva u Engleskoj.

Kroz godinu

• Foscolo zauzima Zemunik, Vranu (sa Maškovića Hanom), Obrovac, Nadin, Novigrad i Skradin; neuspjeh kod Sinja. Poljica prilazi Mlečanima.
• Umro cetinjski mitropolit Mardarije I, nasleđuje ga arhiđakon Visarion, takođe pristalica unije.
• 1646-47 - Maine, Pobori i Grbljani na strani Mlečana u Kandijskom ratu, uz njihovu pomoć zauzeli Cetinje (samo do 1649.).
• 1647-49 - Buna Jaskanaca (Jastrebarsko).
• U Puljštinu dolazi 3.450 Hrvata sa 66.500 grla stoke bježeći od Turaka.
• Nerodna godina u Hrvatskoj što će dogodine dovesti do velike gladi.
• 1647-50 - Kuga u Turskoj i mletačkim krajevima, "jedna od najvećih epidemija u jugoistočnoj Evropi"; ove godine se pojavila u Trebinjskom kraju.
• U Veneciji otvoren prvi kafe u Evropi van Osmanskog carstva.
• Mehmed-paša Ćuprilić poslan da uguši pobunu guvernera Sivasa.

Rođenja

• 13. 1. - Jacob Spon, putopisac, arheolog († 1685)
• 2. 4. - Maria Sibylla Merian, naturalistkinja, ilustrator († 1717)
• 22. 5. - Ivan Ratkaj, isusovac, misionar († 1683)
• 4. 8. - Giovanni II Corner, mletački dužd († 1722)
• 22. 8. - Denis Papin, fizičar, pronalazač († ca. 1712)
• 18. 11. - Pierre Bayle, filozof, leksikograf († 1706)
• 7. 12. - Giovanni Ceva, matematičar († 1734)
• ? - Elisabetha Hevelius, astronom († 1693)

Smrti

• 11. 1. - Petar Mogila, kijevski mitropolit (* 1597)
• 29. 3. - Charles Butler, pčelar (* 1560)
• 17. 4. - Nikola IX. Frankapan, bivši hrvatski ban (* 1584)
• 25. 4. - Matthias Gallas, carski zapovednik (* 1588)
• 16. 7. - Masaniello, ribar i revolucionar (* 1622)
• 27. 9. - Willem Kieft, gen. direktor Nove Holandije (* 1597)
• 8. 10. - Christen Sørensen Longomontanus, astronom (* 1562)
• 25. 10. - Evangelista Torricelli, fizičar (* 1608)
• 30. 11. - Bonaventura Cavalieri, matematičar (* 1598)
• 11. 12. - Martin Bogdan, zagrebački biskup (*
• 1647-49 - Pajsije Janjevac, srpski patrijarh
• ? - Šahin-paša, nekadašnji bosanski veliki vezir

Reference

Literatura

• Rudolf Horvat, Ban Ivan Drašković II. (sic) (hr Wikisource)
• Rudolf Horvat, Ban Nikola Zrinski mladji (hr Wikisource)
• Gábor Ágoston; Bruce Alan Masters. Encyclopedia of the Ottoman Empire. Infobase Publishing; 1 January 2009. ISBN 978-1-4381-1025-7.
• Kenneth Meyer Setton. Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century. American Philosophical Society; 1991. ISBN 978-0-87169-192-7.
• Historija naroda Jugoslavije II, Školska knjiga Zagreb, 1959
• Istorija srpskog naroda, Treća knjiga, prvi tom, Srbi pod tuđinskom vlašću 1537-1699, SKZ Beograd 1993, ISBN 86-379-0383-5