Smederevski sandžak

Smederevski sandžak (Beogradski pašaluk) 1791.

Smederevski sandžak (tur. Semendire Sancağı) je upravna jedinica Osmanskog carstva u kojoj je izbio Prvi srpski ustanak, a čiji je domaći kolokvijalni naziv Beogradski pašaluk (tur. Belgrad Paşalığı). Među Turcima Osmanlijama Smederevski sandžak je takođe bio poznat i kao oblast Morava (nezvaničan naziv). Na osnovu današnjih procena Smederevski sandžak je u momentu izbijanja Prvog srpskog ustanka imao oko 400.000 stanovnika, od kojih su oko 40-50.000 bili muslimani (najvećim delom srpskog jezika).

Zabuna u vezi sa zvaničnim nazivom Smederevskog sandžaka je jedan od velikih propusta domaće istoriografije, a istorijski netačan naziv Beogradski pašaluk je kasnije našao put i do stranih istoričara.

Smederevski sandžak osnovan je neposredno nakon pada Srpske despotovine (1459. godine). Nakon otomanskog osvajanja Beograda (1521. godine) uprava Smederevskog sandžaka je premeštena u Beogradsku tvrđavu. Do 1541. godine Smederevski sandžak je bio u sastavu Rumelijskog ejaleta (tur. Rumeli Eyaleti ili tur. Rumeli Beylerbeyliği), a od tada do kraja 17. v. Budimskog beglerbegluka. U Beogradu je, u vreme Osmanskog carstva, postojalo 273 džamija i mesdžida. U vreme austrijske vladavine (1717—1739) srušen je velik broj džamija, a ostale su srušene nakon prvog srpskog ustanka.

Krajem 18. v. Smederevski sandžak se delio u 12 nahija, koje će ostati do izbijanja Prvog srpskog ustanka: beogradska, smederevska, požarevačka, ćuprijska, jagodinska, kragujevačka, užička, valjevska, šabačka, rudnička, sokoska i boravička.

Povezano

• Prvi srpski ustanak