Eparhija braničevska
| Osnovne informacije | |
|---|---|
| Država | Srbija |
| Sjedište | Požarevac |
| Zvanična stranica | www.sabornost.org |
| Arhijerej | |
| Eparhijski arhijerej | Ignatije |
| Čin arhijereja | Episkop |
| Titula arhijereja | Episkop požarevačko-braničevski |
| |
Eparhija braničevska je eparhija Srpske pravoslavne crkve.
Nadležni arhijerej je gospodin dr Ignatije, a sedište eparhije se nalazi u Požarevcu, gde se nalazi i Saborna crkva eparhije.
Istorija eparhije[uredi | uredi kod]
Eparhija braničevska je srednjovekovna srpska episkopija, u vreme srpske carevine sa rangom mitropolije. Naslednica je ranohrišćanskih episkopskih sedišta u Viminacijumu (Kostolac) i Horeum Margi (Ćuprija). Obuhvata prostore opština: Velika Plana, Veliko Gradište, Golubac, Despotovac, Žabari, Žagubica, Kučevo, Malo Crniće, Paraćin, Petrovac, Požarevac, Svilajnac, Smederevo i Ćuprija.
Prvi viminacijumski mitropolit koji se pominje je mitropolit Amant, koji se pominje kao učesnik sabora u Serdici — Sofija u 4. veku, kao i episkop Zosim iz grada Horeum Margi (Ćuprija). Nakon najezde varvara (Avara i Huna) ovi gradovi bivaju srušeni. Nakon njihove obnove u vreme cara Justinijana (527—565) obnavlja se i mitropolija u Vimiinacijumu i episkopija u Horeum Margi.
U 9. veku Viminacijum obnavljaju Srbi pod nazivom Braničevo. Eparhija u to vreme nosi naziv Moravska eparhija i iz tog perioda se pominje episkop Agaton (879—880) kao učesnik na Carigradskom saboru.
Braničevski episkop pominje se 1018. godine u povelji vizantijskog cara Vasilija II. Centar te oblasti bio je u gradu Braničevu na mestu starog Viminacijuma u blizini Požarevca.
Krajem 13. veka, za vreme kraljeva Dragutina i Milutina, Braničevska eparhija je ušla u sastav Srpske arhiepiskopije. Na rang mitropolije je uzdignuta 1346. godine.
U 15. veku poznata su dva braničevska mitropolita: Venijamin se pominje 1416, a Savatije 1434. godine. On je poslednji koji je nosio titulu mitropolita braničevskog.
Sedište mitropolije premešteno je iz Braničeva u Smederevo između 1430. i 1439. godine. Sigurno je da se od 1439. godine katedra Braničevske mitropolije nalazi u Smederevu. Od tada se braničevski episkopi nazivaju smederevskim.
Pored smederevskog mitropolita u drugoj polovini 15. veka pominje se i njegov vikarni ili sufragani episkop, sa titulom smederevski episkop. Poznat je episkop Jovan /ili Jakov/ koji se pominje 1466. godine.
Interesantan je period sredine 16. veka, i mitropolit braničevski Zaharije /1557/ za vreme čijeg stolovanja je rađena poslednja obnova Žiče, o čemu svedoči mermerna ploča sa natpisom iz 1562 godine, a koja je nađena u tom manastiru 1925. godine za vreme stolovanja vladike Nikolaja Velimirovića.
Smederevska mitropolija, odnosno stara Braničevska eparhija, pripojena je 1705. godine Beogradskoj mitropoliji. Obnovljena je tek 1921. godine sa prvobitnom titulom Eparhije braničevske sa sedištem u Požarevcu.
Eparhija braničevska poslednjih godina šalje svoje učenike u Bogoslovije širom Srbije.
Episkopi[uredi | uredi kod]
Dosadašnji episkopi ove eparhije od 1921. su:
- Episkop Mitrofan Rajić (1921—1930)
- Episkop Jovan Ilić (1931—1933)
- Episkop Venijamin Taušanović (1934—1952)
- Episkop Hrizostom Vojinović (1952—1989)
- Episkop Sava Andrić (1991—1993)
- Episkop Ignatije Midić (1994)
Arhijerejska namesništva[uredi | uredi kod]
Eparhija braničevska podeljena na pet arhijerejskih namesništava:
- Arhijerejsko namesništvo požarevačko,
- Arhijerejsko namesništvo smederevsko,
- Arhijerejsko namesništvo petrovačko,
- Arhijerejsko namesništvo svilajnačko,
- Arhijerejsko namesništvo paraćinsko.
Crkve i manastiri[uredi | uredi kod]
Crkveni život organizovan je u 5 arhijerejskih namesništava sa 116 crkvenih opština i 132 parohije.
Manastiri Eparhije braničevske su: Vitovnica, Bradača, Gornjak, Zaova, Zlatenac, Koporin, Manasija, Miljkovo, Nimnik, Sveta Petka, Lešje, Pokajnica, Ravanica, Rukumija, Sestroljin, Sisojevac, Trška crkva (manastir Vujska), Tuman i Reškovica.