Širine
Koordinate: 45°46′07″N 18°33′38″E / 45.768611°N 18.560555°E
  Širine | |
| Regija | Baranja |
| Županija | Osječko-baranjska |
| Općina/Grad | Petlovac |
| Mikroregija | Baranjska nizina |
| Najbliži (veći) grad | Beli Manastir |
| Površina | 1,96 km² |
| Nadmorska visina | 94 m |
| Geografske koordinate | |
| - z. š. | 45.768611 N |
| - z. d. | 18.560555 E |
| Stanovništvo (2001 / 2011) | |
| - Ukupno | 86 / 58 |
| - Gustoća | 44 / 30 st./km² |
| - Broj domaćinstava | 37 / 28 [1] |
| Pošta | 31300 Beli Manastir |
| Pozivni broj | +385(0)31 |
| Autooznaka | BM |
Širine (mađarski Braidaföld [ˈbrɒjdɒføld]), naselje (pustara) u Općini Petlovac Osječko-baranjske županije (Republika Hrvatska).
Geografski položaj[uredi - уреди | uredi izvor]
Širine su smještene u sjeverozapadnom dijelu Baranje, u mikroregiji Baranjske nizine Istočnohrvatske ravnice. Udaljene su 3,9 km sjeveroistočno od općinskog sjedišta Petlovca i 4,5 km zapadno od Belog Manastira, leže na nadmorskoj visini od 94 m.
Susjedna naselja[uredi - уреди | uredi izvor]
Područje naselja Širine ograničeno je sa sjevera i istoka područjem naselja Šumarina, s jugoistoka i juga područjem naselja Beli Manastir, s juga i jugozapada područjem naselja Petlovac i sa zapada područjem naselja Luč.
Ceste[uredi - уреди | uredi izvor]
Širine se nalaze s desne strane državne ceste D517 između Belog Manastira i Petlovca, uz raskršće državne cesta D517 (Beli Manastir /D7/ - Belišće - Valpovo /D34/), lokalne ceste L44007 (Širine - D517) i nerazvrstane ceste do naselja Sudaraž.
Na području naselja Širine nalazi se nadvožnjak u čvorištu "Beli Manastir" na dionici Autoceste A5 (granica R. Mađarske – Beli Manastir). Nadvožnjak je izgrađen 2019-2020. godine i nalazi se kod nekadašnje Drumarske kuće između Belog Manastira i Širina i sada preko njega prelazi državna cesta D517 (Beli Manastir – Petlovac i dalje). [2]
Prometne veze[uredi - уреди | uredi izvor]
Autobusnim vezama Širine su povezane s Belim Manastirom, Petlovcem, Baranjskim Petrovim Selom i Osijekom (preko Bolmana - Jagodnjaka - Darde - Bilja).
Širine su nekada bile željeznička stanica na pruzi Baranjsko Petrovo Selo - Petlovac - Širine - Beli Manastir. Zgrada te željezničke stanice postoji i danas (XII/2000) i koristi se kao stambeni objekt.
Stanovništvo[uredi - уреди | uredi izvor]
Tabela (2011)[uredi - уреди | uredi izvor]
| Pregled broja stanovnika po godinama[3] [4] | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1857 | 1869 | 1880 | 1890 | 1900 | 1910 | 1921 | 1931 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
| 0 | 121 | 0 | 0 | 194 | 190 | 0 | 0 | 537 | 322 | 306 | 311 | 219 | 170 | 86 | 58 |
Grafikon (2011)[uredi - уреди | uredi izvor]
1) Grafikon kretanje broja stanovnika Širina od 1869. do 2011.
Napomene o popisima stanovništva
Na popisima stanovništva Širine se iskazuju kao dio naselja od 1869. godine, a za godine 1880, 1890, 1921. i 1931. podaci o broju stanovnika uključeni su u podatke za naselje Šumarinu. Godine 1869. godine imale su 121 stanovnika, godine 1900. 194 stanovnika, godine 1910. 190, godine 1948. 537, godine 1953. 322, godine 1961. 306, godine 1971. 311, godine 1981. 219, godine 1991. 170, godine 2001. 86 i godine 2011. samo 58 stanovnika
Popis 1991.[uredi - уреди | uredi izvor]
Na popisu stanovništva 1991. godine naselje Širine imalo je 170 stanovnika sljedećeg nacionalnog sastava:
| Popis 1991. | ||||
|---|---|---|---|---|
| Hrvati | 70 | 41.17% | ||
| Jugoslaveni | 25 | 14.70% | ||
| Mađari | 20 | 11.76% | ||
| Srbi | 18 | 10.58% | ||
| Nijemci | 14 | 8.23% | ||
| Slovenci | 12 | 7.05% | ||
| Crnogorci | 4 | 2.35% | ||
| Albanci | 1 | 0.58% | ||
| Turci | 1 | 0.58% | ||
| neopredijeljeni | 3 | 1.76% | ||
| region. opredij. | 2 | 1.17% | ||
| Ukupno: 170 | ||||
Nacionalni sastav (2011)[uredi - уреди | uredi izvor]
Prema popisu iz 2011. godine, u Širinama živi 58 stanovnika. Stanovništvo je relativno najviše hrvatsko (44%), te mađarsko (27%) i srpsko (20%).[5]
Prezimena stanovnika[uredi - уреди | uredi izvor]
Prema popisu stanovništva iz 2011. godine 20 najčešćih prezimena u Širinama su:
- Hosinger, Kocet, Manojlović, Uglik, Frein, Ileš, Jajčanin, Kovačević, Takač, Majerhof, Varga, Vuković, Bečanović, Bogatin, Bolić, Cikovac, Dodlek, Habi, Jež, Jovandić,
a nekad su najčešća prezimena bila:
- Mihaljević, Cener, Gebeleš, Bežan, Brekalo, Ferenčević, Habi, Henc, Ileš, Ilić, Kocet, Kolarić, Kovač, Majerhof, Mandrić, Melmajer, Meštrić, Mirković, Ošlaj, Pakši. [5]
Historija[uredi - уреди | uredi izvor]
Do 1991. godine Širine su bile zaselak naselja Šumarina, a otada su samostalno naselje.
Privreda[uredi - уреди | uredi izvor]
Gospodarsku osnovu Širina čini ratarstvo i stočarstvo. U naselju je bilo sjedište beljskog pogona Poljoprivreda Širine.
Društvo i kultura[uredi - уреди | uredi izvor]
Sport[uredi - уреди | uredi izvor]
Od 1948/49. pa do 1985/86. godine u Širinama je postojao nogometni klub, prvo pod imenom Borac, a onda NK "Proleter.
Udruge[uredi - уреди | uredi izvor]
U Registar udruga Republike Hrvatske nije upisana ni jedna udruga sa sjedištem u Širinama (stanje: X/2018).
Istaknute osobe[uredi - уреди | uredi izvor]
- Miladin Manojlović, nekadašnji spiker Radio Belog Manastira i Radio Beograda, kasnije i novinar Radio Beograda i Televizije Beograd.
Znamenitosti i zanimljivosti[uredi - уреди | uredi izvor]
- Stanovnici Širina su Širinčani.
- Ime naselja Širine izgovara se s kratkosilaznim naglaskom na prvom slogu, za razliku od opće imenice širine, koja se izgovara s kratkouzlaznim naglaskom, ali na drugom slogu.
- Širine pripadaju Župi sv. Marije Magdalene iz Luča, Baranjski dekanat Đakovačko-osječke nadbiskupije, a pravoslavni vjernici Srpskoj pravoslavnoj parohiji belomanastirskoj.
Ulice[uredi - уреди | uredi izvor]
- Širine
Izvori i vanjske veze[uredi - уреди | uredi izvor]
- ↑ DZS: Popis stanovništva, kućanstava i stanova 2011. Prvi rezultati po naseljima, Zagreb, 2011.
- ↑ Mirovna grupa Oaza: Proradio nadvožnjak kod Širina, Beli Manastir, 9. IX. 2020.
- ↑ DZS: Naselja i stanovništvo Republike Hrvatske 1857.-2001.
- ↑ DZS: Stanovništvo prema starosti i spolu po naseljima, popis 2011. - Općina Petlovac
- ↑ 5,0 5,1 Acta Croatica: Toponim: Širine, pristupljeno: 13. XI. 2018.
- Baranjska građa
- Mirovna grupa Oaza (5. IX. 2014): "Put za Širine"
- Hrčak (XI. 2015): "Beli Manastir – Širine, zaštitna istraživanja prapovijesnog i srednjovjekovnog nalazišta AN 2A na dionici autoceste A5 Beli Manastir – Osijek – Svilaj 2014. godine"
- Ivica Getto: Baranjska siva zona: Od pustara do pustoši, Glas Slavonije, 23. II. 2019.
- Mirovna grupa Oaza: Svi članci vezani za Širine
Šabloni[uredi - уреди | uredi izvor]
| ||||||||
