4. dalmatinska brigada
| Četvrta dalmatinska brigada | |||
|---|---|---|---|
| Segment | NOVJ | ||
| Aktivnost | 6. januar 1943. | ||
| Lokacija osnivanja | Šošići na Biokovu | ||
| Jačina | 822 vojnika i oficira | ||
| Komandanti | |||
| Angažman | |||
| Bitke | Bitka na Neretvi Odbrana Splita septembra 1943 Operacija „Citen“ Desant na Drvar Napad na Livno oktobra 1944. Kninska operacija 1944 Mostarska operacija 1945. godine Tršćanska operacija | ||
| Odlikovanja | Orden zasluga za narod Orden bratstva i jedinstva | ||
Četvrta dalmatinska brigada formirana je 6. januara 1943. u selu Šošići na Biokovu, od bataljona „Vid Mihaljević“ i novih boraca s područja Makarske, Brača, Hvara i Korčule. Imala je štab brigade, 4 bataljona i prištapske jedinice sa ukupno 822 borca. Bila je pod komandom štaba 4. Operativne zone Hrvatske do 12. februara 1943. Od formiranja Devete dalmatinske divizije pa do kraja rata Četvrta dalmatinska brigada bila je u njenom sastavu. U bici na Neretvi vodila je borbe na sektoru Imotskog, Posušja i Širokog Brijega. Pri prelasku Neretve i Prenja 9. divizija zadužena je za transport i obezbeđenje Centralne bolnice. Tom prilikom je cela divizija, uključujući i Četvrtu dalmatinsku brigadu zahvaćena tifusom.
Četvrta dalmatinska brigada je rasformirana 12. aprila 1943. u Nevesinju, Njenim ljudstvom uglavnom je popunjena Treća dalmatinska brigada. Ponovo je formirana kao potpuno nova brigada pod istim nazivom 12. septembra 1943. u oblasti Splita. Budući da su je većinom sačinjavali borci iz Splita, od tada je poznata i pod nazivom Četvrta splitska brigada.
U sastavu svoje 9. divizije učestvovala je u borbi protiv nemačkih snaga tokom odbrane Splita. Tokom novembra i decembra istakla se na pravcima nemačkog nastupanje, tokom operacije „Citen“. Tokom Desanta na Drvar brigada je angažovana u oštrim borbama. Učestvovala je u borbama za oslobođenje Livna, Duvna i Posušja. Istakla se u Kninskoj i Mostarskoj operaciji.
U Tršćanskoj operaciji napredovala je kroz Istru i oslobodila Plomin, Labin, Rašu i druga mesta i učestvovala u uličnim borbama za Trst.
Četvrta dalmatinska brigada odlikovana je Ordenom zasluga za narod sa zlatnom zvezdom i Ordenom bratstva i jedinstva sa zlatnim vencem.
Literatura[uredi | uredi kod]
- Mate Šalov: Četvrta dalmatinska (splitska) brigada - Institut za historiju radničkog pokreta Dalmacije, Split 1980
- Vojna enciklopedija, Beograd 1975. godina
