Safavidska Monarhija

Safavidska Monarhija (fa) سلسلة صفويان ←     ←   1501. – 1736.   →     → Zastava Grb Lokacija Safavidske Monarhije Karta Safavidske Monarhije Glavni grad • Tabriz (1501.-1555.), • Kazvin (1555.-1598.), • Isfahan (1598.-1722.) Jezik/ci perzijski Religija šijitski islam Vlada Monarhija Šah  - 1501.-1524. Ismail I. (prvi)  - 1524.-1576. Tahmasp I.  - 1576.-1577. Ismail II.  - 1577.-1587. Muhamed Hodabanda  - 1587.-1629. Abas I. Veliki  - 1629.-1642. Safi I.  - 1642.-1666. Abas II.  - 1666.-1694.  - 1694.-1722.  - 1729.-1732.  - 1732.-1736. Sulejman I. Sultan Husain Tahmasp II. Abas III. (zadnji) Historija Novi vijek  - Rođenje safavidske dinastije (osnivač Safi-ad-din Ardabili) 1301.  - Uspostavljena 1501.  - Početak ratova protiv Osmanlija 1514.  - Invazija Hotakija 1722.  - Osvajanja Nader-šaha 1726.–1729.  - Ukinuta 1736. Površina  - 1600. 2.850.000 km² (1.100.391 mi² ) Valuta toman, abasi, šahi

Safavidska Monarhija (perz. سلسلة صفويان) je naziv za novovjekovnu iransku državu pod safavidskom dinastijom i jedna od najmoćnijih iranskih monarhija u islamskoj eri. Safavidi su vladali Iranom od 1501. do 1736. godine, a prilikom njihovog vojno-političkog vrhunca monarhija se protezala i preko teritorija današnjeg Azerbajdžana, Armenije, Gruzije, istočnog Iraka, Afganistana, Pakistana, Turkmenistana, Uzbekistana, Tadžikistana, Rusije i istočne Turske, te istočne obale Arapskog poluotoka.

Sama safavidska dinastija bila je kurdsko-azarskog podrijetla, a njenim eponimskim osnivačem smatra se Safi-ad-din iz Ardabila. Stvarni utemeljitelj monarhije bio je Ismail I., mladi osvajač koji je još kao tinejdžer pod svoju krunu ujedinio goleme teritorije Velikog Irana i obnovio političku homogenost iranskog stanovništva regije koje je bilo uzdrmano konstantnim turkijskim i mongolskim prodorima iz smjera Centralne Azije.

U približno dva i pol vijeka vladavine Iranom, razdoblje safavidske dinastije ostalo je upamćeno po spektakularnim arhitektonskim ostvarenjima u njihovim prijestolnicama Tabrizu, Kazvinu i Isfahanu kao i drugim gradovima, po žestokim ratovima protiv Osmanlija na zapadu i Uzbecima na sjeveru odnosno savezništvom s Mogulima na istoku, po učinkovitom državnom aparatu i bankarskom sustavu, te ponovnoj uspostavi trgovačkih veza između Orijenta i Zapadnog svijeta.

Vladavina Safavida važna je i iz religijske perspektive s obzirom da je šijitski oblik islama postao državnom religijom koja je utjecala na širu regiju odnosno opstala u Iranu do današnjeg dana. Dinastija je oslabljena zbog unutrašnjih ratova s paštunskim plemenom Hotaki, a raspuštena je prilikom osvajanja Nader-šaha koji se proglasio nasljednikom posljednjeg safavidskog vladara pri čemu je osnovao novu, Afšaridsku Monarhiju.

Povezano

• Iransko-turski ratovi
• Šijitizam

Literatura

• (en) Algar, Hamid (15. prosinca 2006.). Iran ix. Religions in Iran (2) Islam in Iran (2.3) Shiʿism in Iran Since the Safavids, Encyclopædia Iranica.
• (en) Marcinkowski, M. Ismail (2005). From Isfahan to Ayutthaya Contacts Between Iran & Siam in the 17th Century. Washington DC: Ibex Publishers, ISBN 9971774917.
• (en) Matthee, Rudi (28. srpnja 2008.). Safavid dynasty, Encyclopædia Iranica.
• (de) Roemer, Hans Robert (1989). Persien auf dem Weg in die Neuzeit: Iranische Geschichte von 1350-1750. Stuttgart: F. Steiner, ISBN 3515051147.
• (en) Savory, Roger (1980). Iran Under the Safavids. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press, ISBN 0521224837.

Vanjske veze

• (en) Ghasemi, Shapour: Safavid Empire 1502 - 1736

Ostali projekti

U Wikimedijinoj ostavi ima još materijala vezanih za: Safavidska Monarhija