Vikinška kružna tvrđava
Za ostala značenja, vidi Trelleborg (razvrstavanje).
Vikinška kružna tvrđava ili vikinški kružni zamak je naziv za utvrđenja u obliku kruga, karakteristična za područje današnje Danske i južne Švedske u Vikinškom dobu. Sagrađeno ih je ukupno šest. Pet njih je datirano u doba vladavine kralja Harolda Plavozubog od Danske (u. 986). Tvrđava uz Borgebyju[1] je datirana u vrijeme blizu 1000. godine, ali je također moguće da ju je, barem djelomično, sagradio isti kralj.
Ova vrsta fortifikacije je dobila ime po prvom pronađenom primjerku - Trelleborgu kraj Slagelsea, gdje su iskapanja vršena između 1936. i 1941. Svi trelleborzi su kružnog oblika. Moguće je da su ih okruživale palisade koje možda i nisu bile striktno kružnog oblika.
Slične strukture pronađene su širom Sjeverne Evrope, posebno u Irskoj, ali nijedna od njih nema isti strog i precizan geometrijski dizajn kao skandinavske prstenaste tvrđave. Na obalama Nizozemska i Belgije postoje prstenasti dvorci sa određenim tačkama sličnosti.
Popis trelleborga[uredi | uredi kod]
- Aggersborg kraj Limfjordena, Danska.[2]
- Borgeby sjeverno od Lunda u Lödde Å u Skåneu, moderna Švedska.
- Borrering kraj Lellingea, Danska.
- Fyrkat kraj Hobroa, Danska.
- Nonnebakken kraj Odensea, Danska.
- Trelleborg kraj Slagelsea, Danska.
- Trelleborg kraj Trelleborga, Skåne, moderna Švedska.
- Rygge, Østfold, Norveška? (59°23′14″N 10°42′22″E / 59.38712°N 10.7062°E)
Tradicionalno se izraz Trelleborg tumači kao tvrđava koju su sagradili robovi (danska riječ za slave je træl), ali se može i tumačiti riječi trel (mn. trelle) za daske.
| Prstenaste tvrđave vikinškog doba | |
|---|---|
 Svjetska baština – UNESCO | |
 | |
 Danska | |
| Registriran: | 2023. |
| Vrsta: | Kulturno dobro |
| Mjerilo: | iii, iv |
| Ugroženost: | no |
| Referenca: | UNESCO |
Svjetska baština[uredi | uredi kod]
Prstenaste tvrđave vikinškog doba iz Danske su 2023. god. uvrštene na listu UNESCO-ove svjetske baštine.[3][4] Ovih pet arheoloških lokaliteta čine sistem monumentalnih prstenastih tvrđava iz vikinškog doba koje dijele ujednačen geometrijski dizajn.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ „The second circular fort "Trelleborg" found in Sweden”. Arhivirano iz originala na datum 2004-06-16. Pristupljeno 2012-05-20.
- ↑ Pravljenje mjesta za vikinšku tvrđavu, Aggersborg, Danska - Arheološko odjeljenje, Univerzitet u Yorku - pristupljeno 6.1.2024(en)
- ↑ „Danska, spomenici upisani na listu svjetske baštine”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 19. 5. 2021.
- ↑ „Prstenaste tvrđave vikinškog doba”. UNESCO: Svjetska baština. Pristupljeno 5. 1. 2024.
