Victor de Broglie (1785–1870)
| Victor de Broglie | |
|---|---|
 | |
| Mandat 13. kolovoza 1830. – 2. studenog 1830. | |
| Prethodnik | Jules de Polignac |
| Nasljednik | Jacques Laffitte |
| Mandat 12. ožujka 1835. – 22. veljače 1836. | |
| Prethodnik | Édouard Mortier |
| Nasljednik | Adolphe Thiers |
| Rođenje | 28. studenog 1785. Pariz, Francuska
|
| Smrt | 25. siječnja 1870. Pariz, Francuska
|
| Politička stranka | Orleanisti |
| Supružnik | Albertine de Broglie |
Achille-Léonce-Victor-Charles, 3. vojvoda de Broglie (Pariz, 28. studenog 1785. – Pariz, 25. siječnja 1870.) je bio francuski političar i diplomat, u dva navrata premijer Francuske tokom režima Julske Monarhije. Blizak liberalnim doktrinarima, koji su kasnije postali dio orleanista, de Broglie se tokom cijele političke karijere borio protiv reakcionalnih rojalista te je ostao zapamćen kao jedan od ključnih političara svoje epohe.
Njegova politička karijera započinje još za Prvog Carstva, preciznije 1809. godine, kada ga Napoleon I imenuje članom Conseil d'Etata te ga šalje na diplomatske misije u razne zamlje u svojstvu atašea. Iako blizak Napoleonu, de Broglie je "preživio" Restauraciju te je već nakon prvog Napoleonovog pada postao zastupnik u Domu perova pod Louisom XVIII. Tamo je ostao i nakon Stotinu dana te je ostao upamćen po svojoj gorljivoj obrani maršala Neyja. Iako je Ney na kraju strijeljan, što i danas ostaje kontroverzna presuda, de Broglie je, jedini u Domu perova, otvoreno govorio u Neyjevu obranu i glasovao protiv pogubljenja. U periodu Restauracije, de Broglie je bio istaknuti član liberalnih doktrinara te je sudjelovao u izradi liberalnih zakona o medijima usvojenima za Louisa XVIII. Godine 1826. javno napada zakone o primogenituri koji su sprečavali jednaku distribuciju ostavštine među nasljednicima.
Nakon Julske revolucije, de Broglie je isprva kratko bio ministar obrazovanja, a kasnije ministar vanjskih poslova, a uz sve to je bio i prvi premijer Julske Monarhije. Glavnina njegovih napora bila je usmjerena prema izgradnji prijateljskih odnosa između Francuske i Velike Britanije. Njegov prvi premijerski mandat trajao je tek nekoliko mjeseci. Godine 1834. se povlači iz politike, no vraća se već u ožujku 1835. godine, kada ponovo postaje premijer. Jedan od prvih poteza bila je ratifikacija ugovora sa Sjedinjenim Državama, što mu nije uspjelo u prvom mandatu, ali i donošenje strogih zakona o ograničenju slobode tiska. Nakon poraza njegove porezne reforme, u veljači 1836. podnosi ostavku. De Broglie je van političkih zbivanja bio sve do 1848. godine, mada je tokom 1847. bio ambasador u Londonu.
Revolucija 1848. godine teško je pogodila vojvodu de Brogliea, koji ju je smatrao uništenjem načela vladavine parlamenta. Ipak, ponovo se vratio u parlament kao predstavnik konzervativaca. U Skupštini, de Broglie se borio kako protiv socijalista tako i protiv potencijalne autokracije, čiji je dolazak predvidio. Nakon što je Napoleon III izvršio državni udar i proglasio se carem, de Broglie je postao jedan od njegovih najglasnijih protivnika. Ipak, upravo je za Drugog Carstva postao član Académie française.
Posljednjih 20 godina svog života posvetio je isključivo pisanju i filozofiji, ostavivši za sobom velik broj djela, od kojih je, istina, tiskan tek mali broj. Umro je 25. siječnja 1870. godine u Parizu.
