Tbilisi
Tbilisi
თბილისი | |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 41°43′N 44°47′E / 41.717°N 44.783°E | |
| Država |  Gruzija
|
| Površina | |
| - Ukupna | 726 km² |
| Najveća visina | 770 |
| Najmanja visina | 380 |
| Stanovništvo (2008.) | |
| - Grad | 1,106.500[1] |
| Vremenska zona | UTC+4 (UTC) |
| Službene stranice www.tbilisi | |
| Karta | |
  Tbilisi | |
Tbilisi (gruzijski: თბილისი) nekadašnji Tiflis je glavni i najveći grad Gruzije, od 1,106.500 stanovnika.[1]
Geografija[uredi | uredi kod]
Tbilisi leži u srednjem Zakavkazju u kotlini rijeke Kure i po obroncima masiva Trialeti i Kartli, koje rijeka na tom dijelu probija svojim kanjonom.[1]
Historija[uredi | uredi kod]
Tbilisi je osnovan 458. (po nekim izvorima 455.), kad je u njega preseljena prijestolnica Kavkaske Iberije tadašnjeg gruzijskog kraljevstva iz stare prijestolnice Mcheta.[1] Zbog svoje izuzetne strategijske pozicije na pravcu koji povezuje zapadno i istočno Zakavkazje grad je više puta bio meta brojnih osvajača; Perzijanaca u 6. vijeku, Bizanta i Arapa u 7. vijeku.
Obnovitelj Gruzije kralj David IV zauzeo je grad 1122. i ponovno ga obnovio kao svoju prijestolnicu, ali su ga već 1234. zauzeli Mongoli, a 1386. opljačkao njihov vladar Timur.[1] Seldžuci su zauzimali i gubili grad u nekoliko navrata, 1795. spalili su ga do zemlje Perzijanci, nakon tog je grad bio ponovno u rukama Turaka sve dok ga 1801. nije zauzela ruska carska vojska. Carska Rusija poboljšala je komunikacije prema gradu izgradivši gruzijsku vojnu magistralu preko Kavkaza iz Vladikavkaza do Tbilisija.[1]
Veliki poticaj razvoju grada bio je dolazak željeznice iz Potija 1872., sa kojom je spojen sa Crnim morem i 1883. kad je izgrađena pruga do Bakua na Kaspijskim morem.[1]
Tbilisi je 25. februara 1921. proglašen glavnim gradom Demokratske Republike Gruzije,[1] ali je istog dana sovjetska Crvena armija ušla u grad i proglasila Gruzijsku Sovjetsku Socijalističku Republiku.
Znamenitosti, kultura i školstvo[uredi | uredi kod]
Tbilisi je živopisan grad, duž desne obale rijeke Kure proteže se široki bulevar, i moderni dio grada, dio grada leži u strmoj klisuri u kojoj se nalazi i hidroelektrana Ortačalskaja.[1]
Odmah do rijeke, uzdiže se historijski centar grada, sa uskim, zavojitim ulicama, nad kojim dominiraju ruševine stare tvrđave i velika skulptura, na grebenu iznad nje, koja simbolizira Gruziju.[1] U starom gradu nalaze se Katedrala Sioni, iz 5. vijeka, rekonstruirana više puta, Palača gruzijskih kraljeva Meteki i crkva Ančiškati iz 6. vijeka.[1] Noviji dijelovi grada leži ispod brda Mtatsminda, do kojeg vozi žičara. Sjeverno od grada nalazi se veliko umjetno jezero, koje služi kao rezervar vode za piće, ali i za navodnjavanje, jer iz njega vode brojni kanali. Tbilisi je glavni kulturni i obrazovni centar Gruzije sa univerzitetom, nekoliko visokoškolskih institucija i preko 100 naučnih institucija.[1]
Privreda i transport[uredi | uredi kod]
Tbilisi je glavno industrijsko središte regije, sa tvornicama električnih lokomotiva, alatnih i poljoprivrednih strojeva, električne opreme i radionicama za popravak lokomotiva i vagona. Pored tog ima i tvornice niza prehrambenih proizvoda, tekstila, kože i obuće, namještaj]]a, pivovaru, špiritane i vinarije.[1]
Tbilisi od 1883. ima tramvaj, a od 1966. i metro,[1] ono što je kuriozitet i par žičara koje su također u funkciji javnog prijevoza.
Grad je dobro povezan magistralnim cestama (koje nisu baš u dobrom stanju) i željezničkim prugama sa gradovima u zemlji i okolnim zemljama u Zakavkazju.
Sedamnest km jugoistočno od centra grada, nalazi se međunarodni Aerodrom Tbilisi (IATA: TBS, ICAO: UGTB) sa vezama prema svim većim gradovima u zemlji i svijetu.
Gradovi prijatelji[uredi | uredi kod]
Tbilisi ima ugovore o prijateljstvu sa slijedećim gradovima;
|
Galerija slika[uredi | uredi kod]
Izvori[uredi | uredi kod]
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Službene stranice grada Arhivirano 2007-09-28 na Wayback Machine-u (en)
- Tbilisi na portalu Encyclopædia Britannica (en)
2001: |  | |
