The Manchurian Candidate (film, 1962)
Za ostale upotrebe, v. Mandžurijski kandidat.| The Manchurian Candidate | |
|---|---|
 Laurence Harvey (lijevo) i Frank Sinatra (desno) na setu filma | |
| Režija | John Frankenheimer |
| Producent |
|
| Scenario | George Axelrod |
| Predložak | The Manchurian Candidate; autor: Richard Condon |
| Uloge | |
| Muzika | David Amram |
| Fotografija | Lionel Lindon |
| Montaža | Ferris Webster |
| Distribucija | United Artists |
| Datum(i) premijere | 24. 10. 1962
|
| Trajanje | 126 min. |
| Zemlja |  Sjedinjene Države |
| Jezik | engleski |
| Budžet | 2,2 mil. $ |
| Bruto prihod | 7,7 mil. $ (američke kino-ulaznice)[1] |
The Manchurian Candidate (sh. Mandžurijski kandidat) je američki crno-bijeli igrani film snimljen 1962. godine u režiji Johna Frankenheimera, poznat kao jedno od najboljih i najuticajnijih ostvarenja špijunskog žanra, odnosno političkog trilera u historiji filma.
Predstavlja adaptaciju istoimenog romana Richarda Condona, koji je, pak, bio inspiriran zbivanjima tada aktualnog Hladnog rata. Naslovni lik, koga tumači Laurence Harvey, je Raymond Shaw, veteran Korejskog rata koji je stekao reputaciju heroja spasivši svoju jedinicu iz kineskog zarobljeništva. Protagonist, čiji lik tumači Frank Sinatra, je major Bennet Marco, njegov suborac koji je u međuvremenu postao oficir vojne obavještajjne službe i, koji, potaknut bizarnim noćnim morama i sjećanjima na zarobljeništvo, započinje istragu koja koincidira sa kampanjom Shawovog očuha, antikomunističkog senatora Iselina (koga tumači James Gregory). Radnja prikazuje kako istraga pokazuje da su Shaw, Bennett i ostali članovi jedinice zapravo bili podvrgnuti pranju mozga, ubacivanju lažnih sjećanja i kondicioniranju, odnosno da je Shaw, a da sam i to ne zna, komunistička krtica koja ima ključnu ulogu u zavjeri sa ciljem da komunisti dođu na vlast u SAD.
Iako je roman već dobio status bestselera, snimanje je velikim dijelom svojim neslužbenim "blagoslovom" potakao i tadašnji predsjednik John F. Kennedy, koji je bio veliki poklonik Condonovog djela, ali i lični prijatelj članova ekipe, uključujući Sinatru. Frankenheimer je zahvaljujući scenariju Georgea Axelroda uspio komplicirani i prilično konfuzni zaplet pretočiti iz knjige u film, a također je stvorio i nekoliko antologijskih scena, prije svega onih u kojima se na domišljati i efektni način dočarava konfuzno stanje uma protagonista koji ne mogu raspoznati stvarnost od posljedica psiholoških manipulacija. Među antologijskim scenama se ističu i one u kojima je Frankenheimer prenio i neke "pikatnih" motiva književnog predloška, uključujući incest, ali na način koji je bio usklađen sa tada još uvijek relativno strogim odredbama hollywoodskog cenzorskog kodeksa.
Premijera filma je koincidirala sa vrhuncem kubanske raketne krize, koja je zapletu filma dala dodatnu aktualnost. Zahvaljujući tome je postigao veliku gledanost, a Angela Lansbury, koja u filmu tumači lik Shawove majke, dobila Zlatni globus za najbolju sporednu glumicu. Ti su uspjesi omogućili da Frankenheimer sljedeće godine snimi tematski slični film Seven Days in May. Međutim, nakon atentata na predsjednika Kennedyja je veliki dio publike u pronašao uznemirujuće sličnosti pojedinih scena i detalja zapleta sa stvarnim događajima. To je kasnije postalo predmetom brojnih urbanih legendi prema kojima je njegovo prikazivanje bilo zabranjeno, odnosno film završio u bunkeru. U stvarnosti je nekoliko puta prikazan na televiziji, prije nego što je 1988. izdan kao VHS-kaseta. Dotada se motiv kontrole uma i manipulacije sjećanja već udomaćio u brojnim špijunskim i sličnim trilerima, a izraz mandžurijski kandidat počeo ulaziti u svakodnevni govor.
Godine 2004. je snimljen istoimeni remake koji je zaplet pokušao povezati sa tada aktualnim ratom u Iraku, iako sa daleko manje uspjeha.
Uloge[uredi | uredi kod]
- Frank Sinatra ... Maj. Bennett Marco
- Laurence Harvey ... Raymond Shaw
- Janet Leigh ... Eugenie Rose Chaney
- Angela Lansbury ... Mrs. Iselin
- Henry Silva ... Chunjin
- James Gregory ... Sen. John Yerkes Iselin
- Leslie Parrish ... Jocelyn Jordan
- John McGiver ... Sen. Thomas Jordan
- Khigh Dheigh ... Dr. Yen Lo
- James Edwards ... Kaplar Allen Melvin
- Douglas Henderson ... Puk. Milt
- Albert Paulsen ... Zilkov
- Barry Kelley ... Ministar obrane
- Lloyd Corrigan ... Holborn Gaines
- Madame Spivy ... Žena u Berezovom
Vidi još[uredi | uredi kod]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Box Office Information for The Manchurian Candidate. The Numbers. pristup 21. VIII 2014
