Tamiš
| Tamiš Timiş | |
|---|---|
 Tamiš kod Pančeva | |
| Lokacija | |
| Države |  Rumunija,  Srbija |
| Hidrografija | |
| Izvor | Semenićke planine (Rumunija) |
| Ušće | Dunav kod Pančeva |
| Dužina | 359 km |
| Hidrologija | |
| Sliv – površina | 13.085 km² |
Tamiš (Rum.: Timiş; Mađ.: Temes; Nem.: Temesch) je reka koja izvire u severnim delovima rumunskih Karpata u delu koji se zove Cernei Planine (Cernei Mountains). Prolazi kroz ceo Banat a ušće mu je kod Pančeva gde se uliva u Dunav.
Naselja[uredi | uredi kod]
Tokom vekova duž reka su se osnivala mnogobrojna naselja, tako je i sa Tamišom, na 359 km dugom putu Tamiš spaja sela i gradove dveju država. Od većih gradove tu su Karansebeš i Lugoš u Rumuniji i Pančevo u Srbiji. Od sela se mogu nabrojati: Armeniš (rum. Armeniş), Slatina Timiš (rum. Slatina Timiş), Kavaran (rum. Căvăran), i Rudna (rum. Rudna) u Rumuniji i Jaša Tomić, Boka, Sutjeska ,Sečanj, Neuzina, Botoš, Uzdin, Tomaševac, Orlovat, Idvor, Farkaždin, Sakule, Opovo,Sefkerin, Glogonj i Jabuka u Vojvodini (Srbija).
Sliv[uredi | uredi kod]
Ukupna dužina, od izvora pa do ušća, reke Tamiš iznosi 359 km. Od 359 km u rumunskom delu se nalazi 241 km, a u srpskom delu 118 km.
Drenažni deo Tamiša obuhvata površinu od 13.085 km², od toga u Rumuniji 8085 km², a u Vojvodini (Srbija) 5000 km². Pošto se uliva u Dunav, Tamiš pripada crnomorskom slivu (Drenažnom bazenu).
Ulaskom u Banat, Tamiš postaje spora, ravničarska reka koja je tek u zadnjih 60 km plovna. Najvažnija luka na Tamišu se nalazi u Pančevu, dok uzvodno postoje mnogi ribnjaci, a najveći su u Banatskom Despotovcu, Uzdinu, Sakulama i Slatini.
Pritoke[uredi | uredi kod]
Tamiš ima veliki broj malih pritoka. Najveći broj mu je u Rumuniji : Raul Rece (rum. Râul Rece), reka Slatina (rum. Slatina), Valea Mare (rum. Valea Mare), Rugiu (rum. Rugiu), Paraul Lung (rum. Pârâul Lung), Armeniš (rum. Armeniş), reka Sebeš (rum. Sebeş), Bistra Reka (rum. Bistra Sebeş), Šurgani (rum. Şurgani), Timišana (rum. Timişana), Poganiš (rum. Pogăniş), Timišul Mort (rum. Timişul Mort) i Vena Mare (rum. Vena Mare). Na svom putu kroz Vojvodinu, Tamiš, ima samo jednu jedinu pritoku a to je Brzava.
Istorija[uredi | uredi kod]
Još u antičkim, rimskim, vremenima pominje se ime Tamiša kao Tibiskus i Tibisis (Tibiscus i Tibisis).
Staro ušće Tamiša se nalazilo nekih 40 km udaljeno od današnjeg ušća, između današnjih sela Čenta i Surduk. Današnji Kanal Karaš je jedino što je preostalo od starog tamiškog korita. Trougao koji je omeđan Dunavom, starim ušćem Tamiša i današnjim Tamišem je danas poznat kao Pančevački Rit i zahvata površinu od 400 km².
-
Tamiš kod Pančeva -
Tamiš kod Pančeva -
Tamiš kod Pančeva -
Tamiš kod Pančeva -
Poplava u Jaši Tomiću 2005. godine
Veze[uredi | uredi kod]
Reference[uredi | uredi kod]
- Mala prosvetina enciklopedija, treće izdanje (1985); prosveta; ISBN 86-07-00001-2
- Jovan Đ. Marković (1990): Enciklopedijski geografski leksikon Jugoslavije; Svjetlost-Sarajevo; ISBN 86-01-02651-6