Svemirski turizam

Svemirski turizam je novi oblik turizma koji se javlja prvi put kao ideja u poslednjim godinama 20. veka.

Kratak pregled

Trenutno u svetu postoji više desetina svemirskih i vojnih avantura kao što su: aero-avanture, kopnene avanture, svemirske avanture i avanture na vodi sa razgranatom strukturom podele.

Svemirski brod

Svemirske i vojne avanture su noviji oblik ekstremnog turizma stvorenih u zadnjih petnaest godina (od 1991. godine). Letovi vojnim lovcima, helikopterima, starijim tipovima aviona, teretnim avionima koji simuliraju nultu gravitaciju; treninzi u simulatorima letenja; padobranske avanture; sve vrste obuka za kosmonaute u Rusiji – Zvezdani grad; suborbitalni svemirski turistički programi; obuke na vojnim operacijama; tehnike preživljavanja u svim prirodnim uslovima od hladnog Sibira, preko vlažnih džungli Amazona do pustinja SAD-a; programi vožnje tenkova i drugih oklopnih vozila; program gađanja iz streljačkog naoružanja na ruskim i ukrajinskim poligonima; peintbol i preživljavanje na vodi su grane svemirskih i vojnih avantura koje su, može se reći najatraktivnije avanture od početka istraživanja Zemlje u srednjem veku.

Nov način razvoja turizma, nove ideje i nove avanture su glavni opisni detalj svemirskih i vojnih avantura. Glavne zemlje organizatorisu: Rusija, Ukrajina, SAD, JAR, Australija, Salvador i Peru

U uslovima razvoja savremenog turizma, aktivni turizam je dobio vodeću ulogu razvojnog pravca u odnosu na dosadašnji pasivni turizam. Kao najaktivniji deo aktivnog turizma stoji ekstremni turizam. Razlika između aktivnog i ekstremnog turizma je u avanturizmu, odnosno određenoj dozi opasnosti koja vreba turistu na nekom turističkom programu. Svemirske i Vojne avanture kao deo ekstremnih avantura spadaju u jednu od onih koja probija granice turizma u globalu. Ta granica, koju je nekada predstavljao svemir, više ne postoji. Granice izdržljivosti su pomerene silom G, odnosno silom teže koju trpi ljudsko telo, u vojnim avionima i svemirskim letelicama. Pomerene su i u uslovima preživljavanja u divljini sa ljudima iz specijalnih jedinica vojske, kao i raznim simulatorima ili padobranima. Svemirske i vojne avanture su definitivno zakoračile u svet turizma na velika vrata, a ovo je tek početak.

Najpoznatije kompanije koje se bave svemirskim turizmom

Potrebno je samo reći da su te kompanije vodeće u svojim delatnostima i da predstavljaju motornu snagu razvoja svih budućih ekstremnih najatraktivnijih turističkih disciplina. Navešćemo samo neke od njih: NASA, European Space Agency, Space Adventures, Virgin Galactic, Kennedy Space Center, U.S. Space and Rocket Center, Houston Space Center, Zero G One company, XCOR Xerus, Rocket Plane co, Rocketplane Kinstler, Space X, Blue origin, itd.

Sve navedene kompanije su imale izuzetnog udela u pomoći tokom izrade knjige "Svemirske i Vojne avanture - oblik ekstremnog turizma", pre svega svojim podacima, slikama, ilustracijama, sugestijama i raznim drugim sredstvima.

Kratak pregled razvoja turizma

Počev od antičkih istraživača koji su istraživali svet zajedno sa osvajanjima velikih vojskovođa, oni su u isto vreme i putovali do dalekih zemalja, kao što su to činili Feničani, Arapi, Grci i ostali, i tako otkrivali novi svet. U isto vreme započet je i razvoj banjskih parkova i ogromnih termi, kao i letnjikovica koje su gradili imperatori i vojskovođe, posebno u rimskom carstvu.

Kasnije, u srednjem veku putovanja, avanture ili turizam, ako se sa ove tačke na njega može ovako gledati, se okrenuo religioznoj strani. Tako se stvaranjem najvećih religija u Evropi i na Bliskom istoku počela stvarati nova religiozna putovanja i to za hrišćane Jerusalim, odnosno Palestina, a za muslimane Meka i Medina. Na istoku, kod budista to sveto mesto predstavlja grad Lasa.

Počev od 19 veka počinje razvoj modernog turizma kako ga danas znamo i to sa čuvenim putovanjem koje je organizovao Džejms Kuk u Velikoj Britaniji. Nakon toga slede putovanja do letnjih destinacija – Azurna obala, planinskih vrhova u Alpima, zatim banjskih lečilišta - Davos, i na kraju do zimskih turističkih centara takođe u Alpima. Paket aranžmani, ol inkluziv aranžmani i na kraju avanturistička putovanja asociraju na moderni turizam današnjice. Ekstremnije i aranžmane namenjene aktivnom odmoru je moguće naći u skoro svim zemljama sveta i danas oni čine sve veći postotak od ukupnog broja turista.

Oblici turizma

Oblici turizma i turističkih kretanja proističu iz raznovrsnosti motiva i oblika kretanja. U najvećem broju oblika isprepletani su elementi kretanja, prostora i potrošnje. Podela koja proističe iz oblika turističkih kretanja je izložena u deset kategorija, počev od podele prema potrebi kretanja, sredstvima transporta pa sve do podele prema organizacionom kriterijumu.

Isto tako postoji i podela prema oblicima turizma i turističkim kretanjima. Suština svih podela je u cilju razvrstavanja i objašnjavanja fenomena kretanja, i potreba turista za kretanjima i putovanjima u prostoru, pa time avanturistička putovanja, ili avanture na putovanju, postaju sastavni deo šireg konteksta turizma i njegovog upotpunjavanja. Jednostavnije rečeno, avanture su posebna vrsta putovanja ali i deo komplementarnog turizma, odnosno deo turističkih putovanja koja služe većoj ponudi (paraglajderi, skijanje na vodi, ekstremne vožnje snouborda ili skija, noćenje u prirodi, ekstremni letovi avionima sa lupinzima, vožnje kroz pustinju i različite animacije turista...) u okviru standardnih putovanja (letnja i zimska, izletnička, kulturna itd.). Trenutno se turizam bliži svojoj animacionoj fazi, koja će kasnije možda preću u kompletno avanturističku fazu.

Ekstremni turizam

Ne postoji, barem za sada, opšte prihvaćena definicija ekstremnog turizma ali postoje koreni ove vrste odmora, koji sežu u ne tako daleku prošlost. Ako bi počeli da kopamo po ljudskoj istoriji i da istražujemo koji su to ljudi započeli avanturistička putovanja, sigurno je da bi početak bio dug koliko i istorijski razvoj samog čoveka. Herodot, Ibn Batuta, Vikinzi, Marko Polo, Vasko da Gama, Magelan, Kolumbo, brojni istraživači zapada i severa Amerike, Sibira, Afrike, Južne Amerike, Australije i Novog Zelanda, Antarktika i Arktika i brojnih drugih predela na Zemlji, postali su slavni zbog svog avanturizma, bili su prvi tamo gde ni jedan čovek pre njih nije bio (misli se na ljude evropskog kulturnog kruga), dok se oni ostali, oni koji su posetili ista mesta kasnije retko pamte. Ekstremni turizam predstavlja mladu granu turizma, globalno razvijenu u zadnjih 16 godina (od 1991. godine) ali sa pojedinim granama koje se šire već 30 godina (od kraja 60-ih godina). Prethodnica ekstremnog turizma su sportovi koji su polako počeli da se šire izvan svojih granica i prelazili u ekstremnije domene. Jedan od prvih ekstremnijih sportova je surfovanje (surfing) koje se počelo razvijati kao sport na zapadnim obalama SAD-a i na istočnim obalama Australije. Pošto je bilo previše dugo čekati od leta do leta, surferi su sa zapadnih obala SAD-a krenuli do poznatih zimovališta na Stenovitim planinama i napravili dasku za sneg (snowboard), na kraju sedamdsetih i početkom osamdesetih.

Ekstremni turizam je vrsta turizma gde turista zadovoljava svoje potrebe u prostoru, nestandardnim rekreativnim aktivnostima i u netipičnom okruženju, gde postoje određeni (po nekima ograničeni) rizici po njegovo zdravlje ili život. Najčešće turoperatori i organizatori navode u svojim propagandnim brošurama i nastupima da su rizici koji prate avanture ograničeni, jer se o turisti staraju ljudi koji imaju više nego potrebno iskustvo i oni vode maksimalnu brigu o turisti na njegovim avanturama, pritom ga puštajući da oseti sve ono što će mu to putovanje učiniti jedinstvenim. Međutim, postoje, negde manji a negde izrazitiji rizici, po zdravlje turiste i opasnost po njegov život koje ta putovanja i čine tako avanturističkim i jedinstvenim, ali su ti rizici svedeni na minimum. Neke od najboljih ekstremnih avantura u svetu su: avanture helikopterima i avionima do različitih predela počev od Severnog pola, preko pustinja ili lebdenja na jednom od krila aviona, paraglajding, jedriličarstvo, koriščenje zmaja, bandžu džamping, bejz džamping, surfovanje u vazduhu, letenjena žici na Novom Zelandu, splavarenje i kajak vodama pete kategorije – takozvanim belim vodama, kajakarenje kroz džunglu ili preko vodopada, ronjenje sa ajkulama, sa sardinama, na koralnim grebenima ili u ptrazi za blagom, surfovanje, kajt surfovanje, surfovanje na reci, vožnje trkačkih čamaca, duboko zaranjajućim podmornicama, ledolomcima do Severnog pola, polarni treking, penjanje na ledu, samostalno i slobodno penjanje po stenama, speleoavanture, smučanje, vožnja borda na nepristupačnim vrhovima, škola gladijatora, jurnjava za tornadom, penjanje na most u Australiji, škola jahanja bikova itd.

Svemirske avanture

Dennis Tito, prvi svemirski turista

Vrhunac svemirskih avantura je let u svemir, za sada samo za veoma privilegovane turiste, ali uskoro, to jest po obećanjima nekih kompanija već od 2009. godine, biće komercijalnih letova za turiste u posebnim suborbitalnim svemirskim letelicama, do granice svemira od oko 100 km iznad Zemlje, gde se Zemlja može videti sa konturama kontinenata i okeana, i sa svim svojim lepotama koje vide i kosmonauti na Međunarodnoj svemirskoj stanici, gde Zemlju mogu sagledati kao nebesko telo.

Ono što je potrebno navesti je da svemirske avanture nisu imale svoj razvojni početak kao druge grane turizma, već je njihov početak ograničen na trenutak kada su svemirske ustanove, kao i različiti svemirski zavodi, počeli otvarati prema komercijalnim posetama, a kasnije i prema turističkom iskorišćavanju i eksploatisanju svega onog što svemirske institucije poseduje, ali naravno, samo u obimu koji ne ugrožava istraživanja u svemirskim centrima.

Svemirske avanture su vrsta turizma gde turista zadovoljava svoje potrebe u okviru namenski izgrađenih objekata za obuku kosmonauta ili za promociju svemirskih istraživanja, kao i samom svemiru u okviru svemirskih brodova, suborbitalnih letelica ili na svemirskim stanicama, posredstvom osoblja koje je namenski obučeno za pružanje svemirskih avantura i posredstvom namenski napravljene tehnike za svemirska komercijalna ili nekomercijalna putovanja ili istraživanja.

Svemirske avanture u Rusiji

Kada su to svi najmanje očekivali, u svojoj fazi veoma blagog uspona posle raspada Sovjetskog Saveza, i u godinama kada su američke kompanije krenule u zajedničke projekte sa ruskim strateškim državnim kompanijama, objavljena je vest koja je potresla svet, „Organizuje se prvi turistički let u svemir do Međunarodne svemirske stanice“. Ova vest je za neke bila samo odjek žute štampe u nedostatku nečeg novog, ali za one koji su znali da se priprema nova era turizma, takozvani svemirski turizam, Rusija će biti upisana kao prva zemlja iz koje je poleteo u svemir jedan turista. „Ovo je samo početak“, izjavili su vodeći ljudi zaduženi za svemirska istraživanja, i to je i bio, samo početak pred velika dostignuća koja će se tek desiti.

Programi kompanije se obavljaju na jednoj glavnoj lokaciji, u Zvezdanom gradu koji se nalazi nedaleko od Moskve, dok se svemirski let ka Međunarodnoj svemirskoj stanici počinje na kosmodromu Bajkonur u Kazahstanu pod ruskom patronažom. Postoje još dva trening centra koja su veoma važna pomena, a to su vojna vazduhoplovna baza Zukovski u blizini Moskve i Međunarodna svemirska stanica na oko 350 kilometara udaljena od Zemlje u njenoj orbiti.

Sva navedena mesta su detaljno objašnjena u samoj knjizi sa onim što bi avanturiste i obične turiste moglo zanimati, sa skrivenim detaljima koja su decenijama stvarala mit o ovim objektima i ljudima koji u njima žive.

Program svemirske šetnje - neutralna gravitacija

Simulacija neutralne gravitacije, slično svemirskoj šetnji van broda, jedan je od programa koji se nudi u Zvezdanom gradu u Rusiji. Kako bi na najbolji način pripremili kosmonaute za svemirske šetnje izvan svemirskog broda u zemljinoj orbiti, naučnici su ustanovili da najbolje uslove, slične onima u svemiru mogu biti oponašani u vodi, gde bi se kosmonaut obučavao na maketi stanice i pomoću ronioca izvršavati zadatke. Najbolju ilustraciju bestežinskog stanja u svemiru ilustruje rečenica da „bestežinsko stanje može oponašati telo u vodi koje ne može da potone već se treba kretati kroz vodu i ne treba da izroni“.

Objekti i ljudi koji se nalaze pod vodom ili u stanju neutralne gravitacije mnogo su lakši od svoje uobičajene težine, pa tako kosmonaut može da podiže veoma teške objekte koje u stanju normalne gravitacije ne bi mogao ni da pomeri. Sve operacije odnosno avanture se obavljaju u posebno napravljenomm tanku zvanom Hidrolab.

Sojuz program

Svemirsko vozilo Sojuz nosilo je kosmonaute u svemir još od 60-ih godina. Generalno, po konstituciji, to je ista raketa koja je nosila Jurija Gagarina u svemir, na prvom putu čoveka u Zemljinu orbitu. Ovo svemirsko vozilo je druga generacija svemirskih vozila u bivšem SSSR-u, koje je u stanju da ponese na put u svemir ljudsku posadu.

Danas, posle decenija modifikacija i obavljenih 1.600 letova, Sojuz TMA se koristi za slanje kosmonauta i astronauta na Međunarodnu svemirsku stanicu i za njihovo bezbedno vraćanje na Zemlju. On je takođe i primarno vozilo za spasavanje u slučaju opasnosti na MSS-u.

U Juri Gagarin svemirskom centru, transportni simulatori Sojuz TM i TMA omogućuju kosmonautima i astronautima da treniraju na svim aspektima letenja: neuobičajene prelansirne situacije, slanje u orbitu, pristajanje na MSS-, operacije lansiranja i prizemljenja. Simulatori su verne kopije originala sa svim instrumentima koji se kontrolišu iz Centra za kontrolu misije (Mission Center Control), od strane trenera, preko integrisanog sistema kompjutera.

Centrifuga TSF-18

Treniranje na centrifugi je jedno od najefektivnijih iskustava na simulatorima u Zvezdanom gradu. TSF-18 je najveća centrifuga na svetu. Ona je napravljena za simulaciju do sile od 10 G za posade vojnih aviona, astronauta i kosmonauta i za simuliranje maksimalne sile gravitacije od 30 G (to je trideset puta veća gravitacija od one na Zemlji) za proveru raznih delova letelica koje se ugrađuju na visokoistaknute delove izložene sili gravitacije, kao što su svemirskih vozila, avio i naučna oprema. Za korišćenje u obuci kosmonauta, sila gravitacije kojoj se izlažu kosmonauti ne prelazi 10 G, što je takođe, dvostruko manje od one sile koja se doživljava pri lansiranju svemirske letelice.

Moguće je doživeti avanture na tri osnovna programa: Lansiranje vozila Sojuz, Prizemljenje kapsule Sojuza i Simulaciju 60-to minutnog orbitalnog leta.

Program „Orlan M“ kosmonautskog odela

„Orlan“ je ruska reč za orla, koji predstavlja poslednju tehnologiju kosmonautskih odela napravljenih od strane čuvene ruske korporacije Zvezda. Ovaj tip odela je dizajniran početkom 70-ih godina za tadašnji sovjetski svemirski program, to jest za tadašnju viziju hoda na Mesecu, za koji su pripremani ruski kosmonauti. Posle sletanja američke posade Apola 11, na „More tišine“, kako je nazvan taj prostor na Mesecu gde je Apolo sleteo, 20. jula 1969. godine, sovjeti su stopirali svoj program odlaska na Mesec 1971. godine i razvili su kosmonautsko odelo za druge aktivnosti, kao što su kretanje u otvorenom svemiru izvan svemirskih brodova i svemirskih stanica. Usput je dizajnirano mnogo lakše odelo koje je dozvoljavalo mobilnost i pokretljivost. Od tada odelo Orlan se koristi u ruskom svemirskom programu.

Program koji se nudi u avanturističkoj varijanti se takođe obavlja u Zvezdanom gradu. Njegovo odvijanje u normalnim uslovima nošenja odela koje teži oko 112 kilograma je veoma naporno i teško, ali u uslovima u svemiru ono ne predstavlja nikakvu težinu, zato se trening u odelu odvija u specijalnoj komori i trening centru u kojem je avanturista ili budući kosmonaut, privezan za plafon kako bi mogao da oseti pravu težinu odela koje se koristi u svemiru pri hodu ili plutanju. Naravno svi kosmonauti moraju biti spremni da odelo nose i prilikom zemljine teže, odnosno kompletnu težinu od 110 kilograma. Program se sastoji od treninga koračanja i kretanja u odelu, obavljanja određenih funkcija koje su neophodne tokom boravka u otvorenom svemiru i od treninga korišćenja svih funkcija odela prilikom boravka u njemu. Avanturisti će prethodno naučiti i sve neophodne delove odela koji pružaju funkcije održavanja života, komunikacije i zaštite u svemiru, kao i mogućnosti nadgledanja životnih funkcija od strane komande.

Program Kosmonautske kuće

Program koji je popularno nazvan Kosmonautska kuća je preteča današnjeg šoua, i što je još zabavnije može se naći u ponudama turističkih agencija koje ga nude na mestu gde su ga svi kosmonauti do sada prolazili. To mesto je jedini svetski kompleks za istraživanja, lociran u Državnom istraživačkom centru, odnosno na Institutu za biomedicinske probleme, koji je do sada bio zatvoren za javnost.

Na ovom kompleksu, koji je u potpunosti saglasan sa svim mogućim reakcijama koje jedan kosmonaut treba da izuči, osim naravno bestežinskog stanja, ovde je moguće iskusiti i doživeti, što je od neprocenjivog značaja za kosmonaute.

Program Kosmonautske kuće se sastoji od simulacije boravka kosmonauta na svemirskoj stanici ili u svemirskom vozilu Sojuz tokom odlaska ili boravka u svemiru, u zatvorenom prostoru koji na to podseća ali na kome nema bestežinskog stanja. Taj nadgledani prostor se sastoji od tri velika metalna kontejnera, gde je najveći više od 20 metara dug i oko 3 metra visok. Svi kontejneri su međusobno povezani vratima i ljudi u njima mogu živeti godinama odvojeni od spoljnog sveta

Trening preživljavanja kosmonauta u različitim okolnostima

U programima koji se pružaju avanturistima oni će imati prilike da sa internacionalom posadom budu deo pravog kosmonautskog tima, koji se priprema za svoj odlazak na put do Međunarodne svemirske stanice. Na ovom prograu avanturisti će imati prilike da uvežbaju delovanje u spašavanju iz samog Sojuz vozila u različitim situacijama, pravljenju brzog skloništa za posadu, uspostavljanju kontakta sa timom za spašavanje, koji mora doći u maksimalnom roku od 36 sati. Tokom tih sati bilo gde da se nalaze na zemlji, kosmonauti se moraju snaći kako bi preživeli i u nekim najekstremnijim situacijama, koje mogu biti i sletanje na Himalaje ili boravak u morima daleko od Rusije, ili pak pad u neke od surovih pustinja kao što su Sahara ili Gobi.

Veliki broj doktora, lekara, specijalnih timova za brzo reagovanje sa čamcima, brodovima, helikopterima i brzim vozilima, je spremno da u svakom trenutku pritekne u pomoć učesnicima programa preživljavanja, kako bi predupredio svaku moguću nezgodu. Reagovanje ovih timova je vezano samo za najekstremnije situacije. Svi programi su detaljno opisani i navedene su sve karakteristike koje se moarju posedovati kako bi se na njih moglo uopšte i prijaviti.

Predkvalifikacioni orbitalni program

Jedan od najvernijih programa koji je veoma blizak onom koji prethodi odlasku u svemir, je predkvalifikacioni orbitalni program (OPQ) koji se organizuje u saradnji sa Ruskim nstitutom za biomedicinske probleme - IMBP (Russia`s Institut for Biomedical Problems - IMBP) i sa Juri Gagarin kosmonaut trening centrom - GCTC (GCTC) kao prvi logičan korak ka orbitalnom svemirskom letu. Ovo je jedini priznati program kvalifikacija za civilne kandidate koji bi u svemir ili samo da probaju trening kosmonauta. Tokom dve nedelje u Rusiji, turista može da se oproba na mnogim simulatorima, kao i na mlaznim avionima, razvijenim za trening kosmonauta i astronauta kako bi sebe pripremili za put do MSS-a. Ovo su jedinstvene aparature koje se nigde više ne mogu videti i ni u kom slučaju isprobati, a samo ovo mesto ima mogućnosti za to i samo ovi ljudi su spremni da svoje znanje koje je sticano godinama i na koga su potrošene desetine milijardi dolara, otvori i pokaže svima onima koji su spremni da plate i probaju.

Medicinski ekspereti, tokom sati pregleda, ispitivanja i testova, izvršavaju procenu turiste, da li je ili nije spreman da se izbori sa okruženjem koje će ga čekati u svemiru. Neophodno je kontaktirati ljude iz kompanije dosta pre samog odlaska u Rusiju, kako bi dobili instrukcije za kondicione pripreme, obavezne pre dolaska, inače dolazi do rizika da polaznik neće moći da prođe sve testove.

Trening se obavlja u Juri Gagarin kosmonautskom svemirskom trening centru koji se nalazi u kompleksu nedaleko od Moskve. Ovo je jedan od trening centara prve kategorije i u njemu su trenirali svi oni koji su nameravali da „odvezu“ rusku raketu u svemir.

Orbitalni svemirski program

Orbitalni svemirski let predstavlja najskuplje, najzahtevnije, najpreciznije, najneverovatnije, najdalje, najsofisticiranije i najživopisnije turističko putovanje koje je ikada organizovano za jednog čoveka, barem do sada. O turistima, na pripremama, brinu najprofesionalniji ljudi ove profesije a sama kompanija koja se bavi pružanjem usluga najavanturističnijeg putovanja na svetu ima zaposleno više od 20 bivših astronauta i kosmonauta.

Sve ono što su avanturisti i stotine miliona drugih očekivali i ono čemu su se nadali postalo je stvarnost od 2001. godine kada je sada već legendarni prvi privatni svemirski turista i istraživač napustio zemlju u vozilu Sojuz i pridružio se kosmonautima na Međunarodnoj svemirskoj stanici. Ono što verovatno niko u svemirskoj, a posebno u turističkoj svetskoj industriji nije očekivao je da bi neki turista izdvojio između 20 i 25 miliona američkih dolara (treutno je cena porasla na 30 miliona USD, dok će cena orbitalnih letova za 2008. i 2009. godinu biti najmanje 40 miliona USD) kako bi otišao na prosečno turističko putovanje od 8 dana, sa bezbroj prepreka, sa šestomesečnim napornim treningom i brojnim iskušenjima koja ga na tom putu očekuju, ali istina je da bi velika većina ljudi koji imaju novca želela da krene na put u svemir.

Novi svemirski avanturistički programi

Čuvena rečenica „Ovo je mali korak za mene a veliki za čovečanstvo“ izrečena od strane Nila Armstronga tokom prve ljudske misije koja je stigla na Mesec, što ujedno predstavlja i jedino ljudsko sletanje na bilo koje svemirsko telo, on je tokom čuvenih koraka koji su zauvek ostali na Okeanu tišine (na Mesecu ne postoje nikakve atmosferske prilike upravo zbog nepostojanja atmosfere), odzvanjaće u mnogim ušima uskoro kada neki novi svemirski turisti krenu na slične misije koje će dovesti do sličnih izjava i do one čuvene rečenice, „...ništa više neće biti isto kao pre...“.

Danas je već moguće rezervisati samostalnu misiju u svemir, van rasporeda letenja do MSS-a i van Sojuz taksi misija koje prevoze kosmonaute na svoju misiju, zatim je moguće rezervisati let u svemir do MSS-a sa svemirskom šetnjom u otvorenom svemiru, što čak i retki kosmonauti imaju prilike probati i na kraju kao vrhunac, ali samo za sada, let do Meseca, ali za sada bez sletanja na Mesec.

Astronautski trening – Evropska svemirska agencija

Po prvi put u svojoj istoriji Evropska svemirska agencija (European Space Agency) je otvorila svoje kapije za avanturiste, poučena napredkom koji je ostvaren na tom planu u Rusiji.

Program koji se nudi preko Evropske svemirske agencije je dvodnevnog tipa i obuhvata kratak kurs astronautskih priprema. On se obavlja u Nemačkoj, u centru Kolon-Porc, gde i profesionalni astronauti treniraju za svoj put u svemir na zajedničke misije do MSS-a.

Sub-orbitalni svemirski letovi

Sub-orbitalni letovi su sledeća generacija komercijalnih putničkih letova sa visinom koju do sada nije dostiglo niti jedno komercijalno vozilo i sa mogućnostima koje nema čak niti jedno svemirsko vozilo današnjice. Danas sa testovima za komercijalne letove u Višekratnim lansirnim vozilima-RLV (Reusable Lunch Vehicles-RLV), suborbitalni letovi su bliži nego ikada pre. Definisana kao misija koja se obavlja letom izvan atmosfere ali bez brzine kojom bi vozilo moglo da kruži oko Zemlje, suborbitalni svemirski let dozvoljava putniku da pogleda dole u zakrivljenu površinu Zemljinog geoida kao da se nalazi u orbiti. Jedinstvena prilika da se leti do 100 km iznad Zemlje, što je internacionalno definisano kao početak svemira, u orbitu i Zemlja pogleda kao nebesko telo, biće moguće kroz nekoliko godina. Mnogi snovi će tada biti ispunjeni a cena leta varira od oko 100.000 USD pa naviše, što je mnogo manje od dosadašnjih 20 do 25 miliona američkih dolara, i budućih 40 miliona, koliko će stajati ovakvo putovanje uskoro.

Let će biti dosta kraći od onog skupljeg orbitalnog leta i sa dosta kraćom obukom ali sasvim dovoljan za uživanje. Do skoro, postojalo je samo par kompanija koje su bile spremne da ulože svoj novac u razvoj svemirskog programa, ali posle odlaska prvog turiste u svemir, brojni ulagači su pohrlili da pronađu prave partnere koji bi im omogućili trku za „parče svemira“ i za milione budućih turista koji će u narednim decenijama krenuti putem svemira u potpuno novu vrstu odmora iz znatiželje i avanturističkih pobuda a ne iz želje da odmor provedu kako mu i to samo ime nalaže, lenčareći na nekoj od plaža, sedeći na nekom od gradskih trgova i posmatrajući kulturne znamenitosti ili šetajući u prirodi. Trenutno postoji više od deset programa, orbitalnih i suborbitalnih, od kojih se 80% razvija u SAD-u koji pružaju nadu da ćemo suborbitalna putovanja krenuti za dve do tri godine, dok ćemo hotele i stanice u svemiru kao i privatne «svemirske prevoznike» sačekati za oko 5 do 6 godina. Na više od 60 stranica ovi programi su opisani detaljno i sa najboljim fotografijama koje trenutno postoje.

Turistički svemirski centri u SAD-u

Započeti priču vezanu za svemirske avanture, a ne pomenuti kompanije koje počinju u ranoj fazi da stvaraju avanturiste koji kasnije imaju želju da se oprobaju i u većim avanturističkim poduhvatima, ne bi činilo kompletnom priču o svemirskim avanturama. Nekoliko kompanija u SAD-u, prvenstveno se bave ovim poslom, pa samim tim, pored bogatstva koje američki biznismeni nedvosmisleno poseduju a koje im najviše pomaže pri njihovoj brojnosti na putu do MSS-a, ovi centri mogu biti dokaz popularnosti svemirskih istraživanja i uopšte svemirskih avantura u SAD-u. Neosporno da ove avanture nisu ekstremne ali su definitivno drugačije i u usponu su u celom svetu. Ljudi koji su ih kreirali, samo su kanalisali i iskoristili energiju koja postoji kod svih nas, pre svega kod dece, a koja je vezana za ljubav ka svemiru i njegovim avanturističkim neotkrivenim delovima.

Četiri najvažnija stuba koja održavaju svemirske centre koji pružaju usluge svemirskih avantura deci ali i odraslima širom SAD-a su: U.S. Space Camp & Aviation Challenge, Kennedy Space Center, Houston Space Center and Challenger Space Center.

Brojni programi su opisani na više od 50 strana teksta, sa detaljima koji ih krase i sa uslovima i edukativnim karakteristikama više od 30 programa koji su predstavljeni. Ovde su opisane i postavke svih centara, njihove glavne delove i buduće razvojne planove.

Budući razvoj

U uslovima razvoja savremenog turizma, aktivni turizam je dobio vodeću ulogu razvojnog pravca u odnosu na dosadašnji pasivni turizam. Kao najaktivniji deo aktivnog turizma stoji ekstremni turizam. Razlika između aktivnog i ekstremnog turizma je u avanturizmu, odnosno u određenoj dozi opasnosti koja vreba turistu na nekom turističkom programu. Svemirske i vojne avanture kao deo ekstremnih avantura spadaju u jednu od onih koje probijaju granice turizma u globalu. Ta granica, koju je nekada predstavljao svemir, više ne postoji. Granice izdržljivosti su pomerene silom G, odnosno silom teže koju trpi ljudsko telo, u vojnim avionima i svemirskim letelicama. Pomerene su i u uslovima preživljavanja u divljini sa ljudima iz specijalnih jedinica vojske, kao i raznim simulatorima ili padobranskim skokovima. Svemirske i vojne avanture su definitivno zakoračile u svet turizma na velika vrata, sa granicama koje su probijene.

Svemirski turizam na Wikimedijinoj ostavi