Srbulje

Srbulje

Srbulje, stare rukopisne ili štampane (15/16. vijek) crkvenoslavenskim ili staroslavenskim jezikom srpske recenzije. Imamo rukopise ili knjige srpskoslovenske redakcije, ili pisane starosrpskom azbukom; i knjige iz starih srpskih štamparija. Termin Srbulje je prvi put upotrebio Vuk Karadžić 1818. godine u Srpskom rječniku. Najstariji spomen pojma nalazi se u jednom Vukovom pismu Jerneju Kopitaru od 1. augusta 1816. godine.

Sadržaj knjiga je uglavnom teološki i to isključivo pravoslavni.

Srbulje predstavljaju najveći dio srpskog književnog stvaralaštva od početaka pismenosti do posljednjih knjiga pisanih srpskoslovenskim tokom 18. vijeka. Do 14. vijeka pisane su na pergamentu, a od početka 14. vijeka i na papiru. Najčešće su u pitanju knjige za liturgijsku praksu, teološka literatura, monaško-asketski spisi, dogmatsko-polemičke rasprave, filozofsko-teološka dela, ali i hagiografije.

Umnožavanje knjiga štamanjem počelo je u srpskoj sredini u državi Đurđa Crnojevića gdje su u razdoblju od 1494. do 1496. štampane četiri knjige, između ostalih i prva štampana srpska knjiga Oktoih, osmoglasnik iz 1494. godine. Tijekom 16. vijeka srbulje su štampane u Veneciji, u srpskim manastirima u Goraždu (v. Goraždanska štamparija), Gračanici, Mileševi, Mrkšinoj crkvi i Beogradu. U pitanju su knjige teološke sadržine namijenjene za crkvenu upotrebu.

Povezano

• Jerolim Zagurović

Literatura

• Mala enciklopedija Prosveta (3 R-Š), Beograd, 1978.
• Rečnik srpskohrvatskoga književnog jezika, Novi Sad, 1967-1976.
• Enigmatski rječnik - 6, Bjelovar, 1984-1991.