Srbi u Severnoj Makedoniji

Srbi u Severnoj Makedoniji
Ukupna populacija
Regioni sa značajnim brojem pripadnika
Jezik/ci
	srpski
Religija
	Srpska pravoslavna crkva
Srodne etničke grupe
	Južni Slaveni

Srbi su autohton narod sa statusom nacionalne manjine u Severnoj Makedoniji.

Istorija[uredi | uredi kod]

Srbi imaju dugu istoriju na teritoriji današnje Severne Makedonije. Deo Stare Srbije i antičke Makedonije (koji čine današnju Severnu Makedoniju) je bio deo srednjevekovnog Srpskog carstva. Izuzetan primer srednjevekovne srpske arhitekture, Crkva Sv. Georgi (zadužbina kralja Milutina), nalazi se u selu Staro Nagoričane.

Posle pada većeg dela Balkana pod osmansku vlast svi pravoslavni hrišćani na poluostrvu našli su se u okviru jedne države. Kako su hrišćani bili u podređenom položaju i bez načina očuvanja mnogih tradicija iz ranijih vekova, u mnogim krajevima gubi se ili slabi sećanje na srednji vek i srednjovekovnu srpsku državu. Stoga u 19. veku mlade države Srbija i Bugarska ulažu mnogo sredstava kako bi pridobile hrišćane na prostoru Vardara.

Poslednjih decenija uviđa se stalni pad broja Srba, najviše prouzrokovan asimilacijom u većinske i etnički bliske Makedonce. Prema poslednjim popisima tempo smanjivanja je bio sledeći (u zagradi udeo u ukupnom stanovništvu Severne Makedonije):

1971.	46.465 (2,85%)
1981.	44.613 (2,30%)
1991.	42.755 (2,10%)
1994.	39.620 (2,04%)
2002.	35.939 (1,78%)

Srbi danas[uredi | uredi kod]

Po popisu iz 2002. u Severnoj Makedoniji živi približno 36.000 Srba i oni se mogu podeliti u tri skupine:

autohtono ("staro") srpsko stanovništvo živi mahom na severu države, oko Kumanova i severno od Skoplja, gde postoji niz sela u kojima čine većinu ili značajnu manjinu. Između datih Srba i okolnih Makedonaca ne postoji oštra razlika, a mesni govor je na razmeđi srpskog i makedonskog jezika (tj. torlački);
planski kolonizovani Srbi živi i u nekoliko malih seoskih zajednica u dolini Vardara, naročito u oblasti Đevđelije i Negotina. Dato stanovništvo je naseljeno posle Prvog svetskog rata iz delova današnje Južne Srbije namesto iseljenog turskog stanovništva;
Značajan broj Srba živi i po značajnijim gradovima, gotovo svuda u zanemarljivom udelu. Dato stanovništvo je različitog porekla i sa izrazitom tendencijom asimilacije u Makedonce (posebno po pitanju jezika). Veoma je brojna srpska zajednica u Skoplju (oko 5% ukupnog stanovništva), gde su se Srbi tokom celog 20. veka veka naseljavali kao kadrovi u brojnim upravnim službama. Slično tome, i po drugim gradovima su Srbi najčešće dolazili kao kadrovi (naročito vojni), pa su oni danas obično obrazovaniji i "urbaniji" od proseka za datu sredinu.

Stanovništvo po opštinama
Opština	Srpsko stanovništvo	Udeo	Naselja sa srpskim stanovništvom ** - srpska većina, * - značajna srpska manjina (>10%)
Opština Kumanovo	9.062	8,6%	Kumanovo, Bedinje, Brzak, Gornje Konjare, Donje Konjare, Karabičane*, Ljubodrag, Novo Selo, Rečica, Suševo, Tabanovce, Tromeđa, Umin Dol, Četirce**
Opština Aerodrom	3.085	4,3%	Skoplje (deo)
Opština Čučer-Sandevo	2.426	28,6%	Čučer-Sandevo*, Banjani, Brodec, Gornjani, Kučevište*, Pobožje
Opština Karpoš	2.184	3,7%	Skoplje (deo)
Opština Gazi Baba	2.097	2,9%	Skoplje (deo)
Opština Centar	2.037	4,5%	Skoplje (deo)
Opština Đorče Petrov	1.730	4,2%	Skoplje (deo), Vučji Dol
Opština Kisela Voda	1.426	2,5%	Skoplje (deo)
Opština Butel	1.033	2,9%	Skoplje (deo)
Opština Staro Nagoričano	926	19,1%	Staro Nagoričano, Algunja, Miglence*, Malotino, Nikuljane*, Puzajka
Opština Ilinden	912	5,7%	Mralino, Mrševci
Opština Valandovo	630	5,4%	Balinci, Josifovo, Marvinci**
Opština Negotino	627	3,3%	Negotino, Dubrovo, Krivolak, Pepelište, Timjanik, Tremnik*
Opština Čair	621	1,0%	Skoplje (deo)
Opština Tetovo	621	1,0%	Tetovo
Opština Bitolj	540	1,0%	Bitolj
Opština Veles	540	1,0%	Ivankovci, Rudnik
Opština Bogdanci	525	6,0%	Bogdanci, Selemlija**
Opština Petrovec	416	5,0%	Ognjanci, Gradmanci, Divlje*
Opština Rosoman	409	9,9%	Rosoman, Kruševica, Palikura, Sirkovo*
Opština Lipkovo	370	1,4%	Matejče
Opština Đevđelija	367	1,6%	Đevđelija
Opština Ohrid	360	0,7%	Ohrid
Opština Dojran	277	8,0%	Stari Dojran, Novi Dojran, Sretenovo, Crničani*
Opština Demir Kapija	132	2,9%	Korešnica*

Religija[uredi | uredi kod]

Srbi u Severnoj Makedoniji su pravoslavne veroispovesti. Mada je Srbima priznato pravo nacionalne manjine, oni ne uživaju i verske slobode. Verska tolerancija u odnosu na srpsku zajednicu gotovo da ne postoji. Zbog raskola koji se dogodio, sveštenstvu Srpske Pravoslavne Crkve je zabranjeno vršenje crkvene službe.