Skakavac (Bosanski Petrovac)
| Skakavac | |
|---|---|
| Osnovni podaci | |
| Država |  Bosna i Hercegovina
|
| Entitet | Federacija Bosne i Hercegovine |
| Opština/Općina | Bosanski Petrovac |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo ((1991)) | 226 |
| Geografija | |
| Koordinate | 44°38′22″N 16°19′06″E / 44.6394°N 16.3183°E |
  Skakavac Skakavac (Bosne i Hercegovine) | |
Koordinate: 44° 38′ 22" SGŠ, 16° 19′ 06" IGD
Skakavac je naseljeno mjesto u Bosni i Hercegovini u opštini Bosanski Petrovac koja pripada entitetu Federacija Bosne i Hercegovine. Na popisu stanovništva 1991. u njemu je živjelo 226 stanovnika.[1]
Geografija[uredi | uredi kod]
Selo je dobilo ime po potoku Skakavac koji izvire na Grmeču i odmah po izviranju čini mali vodopad od 2-3 metra. Potok Skakavac nastaje od izvora: Klančina, Jelik, Sjenica i Rašetića Do. Izvorišta potoka Skakavac uz pomoć snažnih voda koje se obrušavaju sa tavana i brda, vjekovima su stvarala vododerine i nanosila ogromne količine zemlje u skakavačko polje, te ga tako učinila plodnim i pogodnim za obradu.
Selo se nalazi između Suvaje, Vođenice i Smoljane ali ne odmah uz put Bosanski Petrovac - Bosanska Krupa, već malo uvučen prema Grmeču, na dijelom ugnutoj visoravni Obljaj, a dijekom na uzvišenju Klještina (1049) metara. Sa istoka je omeđeno planinskim grebenom ispod kojeg su sjenokosi i pašnjaci. Na jugu je korito potoka Suvaja. Potok Suvaja počinje izvorom Zebinovac na visini 1130 metara, da bi ga nizvodno pojačao izvor Sana koga su još Rimljani tako nazvali diveći se bistrini njegove vode i vjerujući da donosi zdravlje. Na zapadu su uzvišenja Veliki i Mali Obljaj i Gradina, na sjeveru Mačkovac i Mejin Vrh.
U ataru sela Skakavac, na nadmorskoj visini 1220m, nalazi se jama Kaluđerica. Osim što je na najvišoj nadmorskoj visini na petrovačkom predjelu, ona je i najdublja, preko sto metara. Zbog toga se smatra da je nastala tektonsko-pukotinskim predispozicijama, pa se svrstava u tip tektonsko-ponorskih jama. Od otvora, jama ide vertikalno do dna, sa kojeg se vidi otvor, dnevna svjetlost. To je razlog da se zove prosta jama - bezdan. Na južnoj strani dna je stalni snijeg debljine 5 m, sa druge strane je gomila ljudskih kostiju. Kaluđerica nema nikakvog nakita.
U blizini jame je i pećina pod Velikom gredom. Njeni kanali predstavljaju periodsko vrelo desne pritoke Suvaje. Pećinski tavani su puni nakita u obliku saliva i stalaktita potpuno bijele boje što govori da se pećinski kanali nikad ne ispune vodom. Sporedni kanali su manjih dimenzija i puni nakita od dna pa skoro do tavanica. Pećina je očigledno nastala radom podzemne vode i pripada tipu izvorskih pećina.
U Marjanovića dolu, na nadmorskoj visini 860 m. nalazi se još jedna pećina. Prvi dio ulaznog kanala je bez nakita, a po dnu kanala su oburvani krečnjački blokovi. Ulazni kanal na 26-om metru prerasta u proširenje, Bracina dvorana. U njoj je nekoliko saliva i pukotina sa kapljućom vodom. Po načinu postanka i ova je pećina izvorska, čije vode odlaze u Suvaju. Nije od koristi u turističke svrhe. Jedino je u vrijeme rata služila kao sklonište.[2]
Skakavac je podijeljen na tri dijela: Obljaj, Klještina i Marjanovića Do, koji je ispod samog Grmeča.
Istorija[uredi | uredi kod]
U selu je gradina sa akropoljem dimenzija 300x150 metara.[3] Nekada je na potoku Suvaja radilo 19 vodenica, danas samo jedna. Skakavac je u materijalnom pogledu izrazito siromašno selo. Uoči drugog svetskog rata u Skakavcu je živelo 878 stanovnika u 132 domaćinstva. Krševita zemlja nije omogućavala egzistenciju stanovništva pa su mnogi Skakavčani napuštali selo. Danas u selu živi svega nekoliko desetina stanovnika što je posledica migracija uslovljenih ekonomskim faktorom a naročito skorašnjim ratnim razaranjima (1992-1995).
Za vrijeme Drugog svjetskog rata i Bihaćke Republike 1942. ovdje je bila smještena centralna apoteka.[4]
Stanovništvo[uredi | uredi kod]
Svih 226 stanovnika su prema popisu iz 1991. godine bili Srbi.
Privreda[uredi | uredi kod]
|
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ Nacionalni sastav stanovništva - Rezultati za Republiku po opštinama i naseljenim mjestima 1991.. Sarajevo: Izdanje Državnog zavoda za statistiku Republike Bosne i Hercegovine.
- ↑ PETROVAČKO POLJE –Dr. Rade Davidović, Novi Sad, 1981
- ↑ „Salmedin Mesihović: SVPPLEMENTVM REBELLIO ILLYRICI I – GERMANIKOVA “POUNJSKA OFANZIVA””. INSTITUT ZA ISTORIJU • Br. 4, 1-234, Sarajevo 2009.. Arhivirano iz originala na datum 2018-07-14. Pristupljeno 9. 2. 2016.
- ↑ „Gojko Latinović, Drago Stojanović, Smještaj bolnica od 1942. do 1945. godine na srezu Bosanski Petrovac”. Opštinski odbor SUBNOR, 1974 -PETROVAC U NOB, knjiga 4. Pristupljeno 9. 2. 2016.
