Mauro Servije Honorat
- "Servije" preusmerava ovamo. Za rimskog kralja, v. Servije Tulije; za rimskog pravnika iz 1. veka pne., v. Servije Sulpicije Ruf.
Servije (latinski: Servius, rođen oko 370. n.e.[1]), punim imenom Mauro ili Marije Servije Honorat (Maurus ili Marius Servius Honoratus), bio je poznoantički rimski gramatičar i autor znamenitog komentara Vergilijevih dela, koji je sastavio na temelju danas izgubljenog komentara Elija Donata.[2] Lik Servija kao još mladog čoveka pojavljuje se u Makrobijevom dijaloškom delu Saturnove svečanosti,[3] koje se smešta u 383–384. godinu nove ere.[4]
Komentari[uredi | uredi kod]
Glavno Servijevo delo jeste opširan komentar uz Vergilijeve Pastirske pesme, Pesme o zemljoradnji i Eneidu.[5] Komentar je sačuvan u dve različite rukopisne tradicije.[6] Prvu čini relativno kratak komentar, koji se u samim rukopisima pripisuje Serviju. Druga grupa rukopisa, od kojih svi potiču iz 10. i 11. veka, sadrži isti tekst, ali u okviru znatno poširenog komentara. Opširni dodaci jasno odskaču od stila izvornika; ni u jednom od ovih rukopisa ne spominje se Servijevo ime, a taj se komentar danas naziva "proširenim Servijem" (Servius auctus) ili, pak, "Danijelovim Servijem" (Servius Danielis), po Pierreu Danielu, koji ga je prvi objavio 1600. godine.[7] "Dodati materijal nesumnjivo je drevan i nije mnogo kasniji od vremena u kojem je živeo Servije, a velikim se delom zasniva na historijskoj i antikvarskoj književnosti koja je danas izgubljena. Autor tih dodataka ostaje nepoznat i možda je bio hrišćanin",[8] premda teza o autorovoj pripadnosti hrišćanskoj religiji stoji na dosta nesigurnim temeljima, a svakako nije tačna, ako se zapravo radi Eliju Donatu, kako se često pretpostavlja.
Premda u Servijevom komentaru nema nekog višeg stupnja razumevanja Vergilijevog pesništva[1] i premda je komentar sačuvan u interpoliranom stanju, on ipak predstavlja izuzetno važno delo, budući da sadrži mnoge citate iz drugih antičkih dela koja su se u međuvremenu izgubila, te donosi obilje zanimljivih obaveštenja o manje jasnim elementima iz istorije, klasičnih starina, rimske religije i mitologije.[5]
Druga dela[uredi | uredi kod]
Sačuvana su i druga Servijeva dela: beleške o gramatici Elija Donata (Explanatio in Artem Donati), gde uz svoja objašnjenja navodi i gledišta drugih gramatičara,[1] zatim traktat o metričkim završecima u stihu (De finalibus), spis o različitim pesničkim metrima (De centum metris) te spis o Horacijevim metrima (De metris Horatii); delo pod naslovom Glose gramatičara Servija (Glossae Servii grammatici) predstavljaju apokrifnu kompilaciju.[2]
Reference[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Vratović 1977, str. 293
- ↑ 2,0 2,1 Hornblower & Spawforth 2003, s.v. Servius
- ↑ Budimir & Flašar 1991, str. 606
- ↑ Davis 1969, str. 9
- ↑ 5,0 5,1 Ramsay 1867, s.v. Servius Maurus Honoratus
- ↑ Pregled rukopisne tredicije daje Charles E. Murgia, Prolegomena to Servius 5: the manuscripts (University of California Classical Studies 11), University of California Press, 1975.
- ↑ I. Biffi & C. Marabelli (eds.), Figure del pensiero medievale. Fondamenti e inizi IV-IX secolo, Jaca Book, 2009, str. 306
- ↑ Encyclopaedia Britannica, 1911, s.v. "Servius Maurus Honoratus".
Literatura[uredi | uredi kod]
- Budimir, Milan; Flašar, Miron (1991). Pregled rimske književnosti. Beograd: Naučna knjiga.
- Davies, Percival Vaughan (1969). Macrobius, The Saturnalia. New York: Columbia University Press.
- Hornblower, Simon; Spawforth, Antony (2003). The Oxford Classical Dictionary. New York: Oxford University Press.
- Ramsay, William (1867), „Servius Maurus Honoratus”, Smith, William, Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, Boston
- Vratović, Vladimir (1977), „Rimska književnost”, Povijest svjetske književnosti, 2., Zagreb: Mladost, pp. 189–312
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Komentar Vergilijeve Eneide na projektu Perseus.
- Komentar Vergilijevih Pastirskih pesama na projektu Perseus.
- Komentar Vergilijevih Pesama o zemljoradnji na projektu Perseus.
- De Centum Metris na Intratext.com.
- De Centum Metris na portalu "Forum Romanorum".
- Servii grammatici qui feruntur in Vergilii carmina commentarii, Georius Thilo, Hermannus Hagen (ed.), 3 voll., Lipsiae in aedibus B. G. Teubneri, 1881-1902: vol. 1, vol. 2, vol. 3 part 1, vol. 3 part 2.