Serbokroatizam
Serbokroatizam, riječ, izraz ili drugi jezični element iz srpskohrvatskoga jezika prihvaćen u drugom jeziku i(li) prilagođen njemu. Katkad se serbokroatizmima nazivaju i riječi koje su u neki jezik preuzete iz srpskohrvatskoga kao jezika posrednika pri čemu se zadržavaju srpskohrvatske jezične odlike nastale pri posuđivanju. Iako nisu znatno prisutni u rječničkom blagu drugih jezika, serbokroatizmi su razmjerno najčešći u jezičnim otocima na srpskohrvatskom govornom području (npr. u istrorumunjskome, istriotskome i dr.) te u jezicima susjednima srpskohrvatskom: albanskom, bugarskom, mađarskom, makedonskom, rumunjskom i slovenskom. U jezicima koji su geografski udaljeniji od srpskohrvatskoga serbokroatizmi su obično riječi koje označavaju predmete i pojave što se teško mogu doslovno prevesti na drugi jezik pa se samo donekle adaptiraju na fonološkom, ortografskom, morfološkom i(li) semantičkom nivou. Katkad se po potrebi može precizirati o kojem se serbokroatizmu radi pa se govori i o bosnizmima, kroatizmima, montenegrizmima i serbizmima.
Termin serbokroatizam neki autori koriste da bi sugerirali da je uzajamna razumljivost među serbokroatofonima samo privid, ili pak rezultat hotimična jezičnopolitičkog programa, i da serbokroatofoni nemaju jedan zajednički jezik, nego da govore dva, pa i više jezika.
Serbokroatizmi po jeziku[uredi | uredi kod]
Engleski su serbokroatizmi: cravat (kravata), slivovitz (šljivovica), tamburitza (tamburica), tesla (tesla), uvala (uvala), vampire (vampir) i dr.
Slovenski su serbokroatizmi: bivši (bivši), bodoči (budući), inozemstvo (inozemstvo), nadejati se (nadati se), nemil (nemio), neobhodno (neophodno), otvoritev (otvorenje), zahvaljujoč (zahvaljujući) i dr.[1]
U seličkoromskome, dijalektu romskoga koji se govori u slovačkom selu Selici, serbokroatizmi su: caklo (staklo; boca), cilo (cio, sav), duhano (duhan), erd'avo (rđav), gerkáňi (grkljan), molinen (moliti), smírom (s mirom), žuto (žut; žumance) i dr.[2]
Vidi još[uredi | uredi kod]
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ Jelovšek, Alenka (2010). „Nemilo posluževanje inozemskih inačic v žurnalističnih umotvorih: »srbohrvatizmi« v časniku Delo po letu 1991”. Slovanstvo v slovenskem jeziku, literaturi in kulturi. Znanstvena založba Filozofske fakultete Univerze v Ljubljani. str. 175–178. Pristupljeno 6. marta 2017.
- ↑ Elšík, Viktor (4. novembra 2007.). „Loanwords in Selice Romani, an Indo-Aryan language of Slovakia”. Karlov univerzitet u Pragu. Pristupljeno 5. marta 2017.
Eksterni linkovi[uredi | uredi kod]
- Gămulescu, Dorin. 1974. Elemente de origine sârbocroată ale vocabularului dacoromân [Elementi srpskohrvatskoga porijekla u dakorumunjskom vokabularu]. Bukurešt: Editura Academiei RSR i Pančevo: Novinsko preduzeće »Libertatea«.
- Jelovšek, Alenka. 2009. Srbohrvatizmi nekoč i danes: Analiza tiska med letoma 1945 in 2005 (diplomski rad). Ljubljana: Univerza v Ljubljani, Fakulteta za družbene vede.