Rusko-švedski rat (1554–1557)
| Rusko-švedski rat (1554-1557) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Segment Rusko-švedskih ratova | |||||||
 Primanje švedskog poklisara | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Rusko Carstvo
|
 Kraljevina Švedska
| ||||||
Rusko-švedski rat (1554-1557) (švedski: Stora ryska krige, ruski: Шведски поход) bio je uvod u Livonski rat 1558. - 1583.[1]
Nije bio osobito buran i vodio se na relativno uskom frontu duž karelijske granice, završio je potpisivanjem Novgorodskog mira 2. aprila 1557.[2]
Pozadina[uredi | uredi kod]
Jedan od motiva za taj rat, bila je ljutnja novog švedskog kralja Gustava Vase da odnose s Rusijom održava preko novgorodskog gubernatora a ne direktno sa Moskvom i carem Ivanom Groznim, kao da je manje vrijedan i neki vazal, a ne kralj.[1]
Drugi razlog za rat bio kontinuirano kršenje granice u Kareliji, odnosno sporovi oko lovišta i riba, između naselja na granici.[1]
Tok rata[uredi | uredi kod]
Kronologija početne faze tog rata ne može se precizno odrediti zbog pomankanja dokumenata iz tog vremena. Izgleda da otvorenih neprijateljstva s obje strane do juna 1555. nije bilo.[1]
Napad je počeo švedski admiral Jakob Bagge 15 - 29. septembra 1555.[2], pomorskim desantom na Utvrdu Orešek u Nevi, ali je odbijen.[1]
Rusija je objavila rat u decembru 1555. i pokrenula ofenzivu u Finskoj.[1] Rusi su 20. januara 1556, razbili švedski napad na Kivinebb (današnje Pervomajskoje).[1]
Rusi su sa relativno velikim snagama (20.000 - 25.000 ljudi) krenuli na Viborg (21. - 25. januar 1556.[2]) i poharali svu njegovu okolicu, ali su se nenadano povukli.
Taj rat štetio je trgovcima s obje strane, čak više švedskim zbog toga je Gustav Vasa zatražio njegov prekid, pristavši na moskovske uvjete, da sa Rusijom komunicira jedino preko Novgorodskog gubernatora.[1] Zbog tog je 13. jula 1556. poslao Knut Johansson, rektora katedrale u Turku u Novgorod da dogovori primirje.[1] Pregovori su se odužili do aprila 1557.[2]