Operacija Pfingsten
Operacija Pfingsten (nem. Pfingsten - pedesetnica, duhovi) je bila zajednička operacija Vermahta i snaga NDH, uz pomoć lokalnih četnika, protiv partizana u planinskoj oblasti Prnjavor – Kotor Varoš – Teslić u Bosni. Trajala je od 13. do 16. juna 1943. godine.
Delovi nemačke 114. lovačke i 373. legionarske i domobranske 4. pešadijske divizije, te glavnina četničkog Srednjobosanskog korpusa (ukupno 10.000 — 12.000 vojnika) počeli 13. juna su koncentričan napad na 12. krajišku diviziju u srednjoj Bosni. U petodnevnim borbama, 12. divizija je izbegla okruženje i prisilila neprijatelja da se 18. juna povuče u polazne garnizone.[1]
Tok operacije[uredi | uredi kod]
Operacija „Pfingsten" imala je zadatak da očisti rejon Prnjavor — Kotor-Varoš — Teslić, koji su kontrolisali partizani. Izvođenje operacije povjereno je komandantu 114. lovačke divizije generalu Karlu Eglzeru.
Operacija je počela 13. juna ujutru u 5.00 časova koncentričnim dejstvima 721. njemačkog lovačkog puka i borbene grupe "Istok" koju su sačinjavali ojačana 8. lovačka domobranska pukovnija, vojno-četnički odredi "Borja" i "Obilić", ukupne jačine 12.000 Nijemaca, ustaša, domobrana i četnika.[2] Osovinske snage su jednovremeno krenule iz Dervente, Prnjavora, Kotor-Varoši i Teslića sa ciljem da na prostoriji s. Vršani - s. Vijačani - s. Kokori - planina Uzlomac - s. Maslovare opkole i unište glavninu 12. krajiške divizije.
Zbog taktike NOVJ da izbegava sukobe sa nadmoćnim snagama, nije postignut odlučujući uspeh. Manevrom izvlačenja i proboja iz okruženja po osnovnim pravcima, štab 12. krajiške divizije uspio je da izvuče svoje jedinice ispod udara i iz obruča.
Gubici[uredi | uredi kod]
Prema nemačkom izveštaju, poginulo je nekoliko desetina partizana i nekoliko nemačkih vojnika.[3] Prema partizanskom izveštaju, u borbama je ubijeno je 90 njemačkih vojnika.[4]
Ishod[uredi | uredi kod]
Operacija "Pfingsten" nije uspjela. O tome je obaviješten i njemački komandant Jugoistoka. Uvjereni da su partizani ipak pretrpjeli velike gubitke, odmah nakon završetka osovinske ofanzive četnici su se vratili na teren između Vrbanje i Vrbasa. Međutim, 5. i 12. krajiška brigada i Banjalučki odred su 24. juna napali i razbili četnike, goneći ih do Banjaluke.[2]