Mošovce
| Mošovce Mošovce | |
|---|---|
|
| |
| Osnovni podaci | |
| Država |  Slovačka
|
| Kraj | Žilinski |
| Okrug | Okrug Turčjanske Tjeplice |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo (2023) | 1351[1] |
| Gustina stanovništva | 23,29 st./km²[2] |
| Geografija | |
| Koordinate | 48°54′34″N 18°53′15″E / 48.9095°N 18.8876°E |
| Nadmorska visina | 484 m |
| Površina | 58,09 km²[3] |
  Mošovce Mošovce (Slovačke) | |
| Ostali podaci | |
| Registarska oznaka | TR |
Koordinate: 48° 54′ 34" SGŠ, 18° 53′ 15" IGD
Mošovce su mesto u Slovačkoj, u okrugu Turčianske Teplice. Imaju 1.380 stanovnika.
Istorija[uredi | uredi kod]
Mnoge očuvane stare zgrade svedoče o 770 godina postojanja. Mesto se prvi put spominje u spisu o donaciji kralja Andreja II. Mošovce su nastale od dva naselja: prvo, Mahjuh Machyuch, smešteno je na području današnjeg mesta Stari Rad Stary Rad, dok je drugo, Tera Mojs Terra Moys, po kojem je selo dobilo sadašnje ime, bilo smešteno na prostoru današnjeg Vidrmoha (Vidrmoch). Ime drugog naselja koje u prevodu znači Mojsova zemlja ostavlja utisak da je celo selo jednom pripadalo dotičnom g. Mojsu, čije je ime možda bilo skraćeno slavensko ime Mojteh, slično imenima Vojteh ili Mojmir. Kroz istoriju ime sela je prošlo kroz mnoge promene od Mossovych, Mosocz, Mossowecz, villa regia Mayos alio nomine Mossovych, oppidioum Mayus sue Mosocz, Mosocz olim Mayus do današnjeg Mošovce. Ime odvojenog starog dela Mošovca, nekadašnje naselje Hornukov Chornukov, očuvana je u savremenom obliku Černjakov (Čerňakov).
Mošovce se u početku razvijaju kao kraljevski slobodni grad, a od sredine 14. veka kao privilegovani grad pod vlašću kraljevskog dvorca Blatnica. 1527. godine dolaze u ruke porodice Revaj (Révay), koja je gotovo 400 godina potiskivala privilegije grada.
U prošlosti, Mošovce su bile značajan zanatski centar oblasti Turjec (Turiec). Zanati su doživeli iznenađujući procvat, i bilo je oko 15 aktivnih cehova u gradu: stolarski i slavni krznarski ceh su se održali najduže. Današnje Mošovce se mogu opisati kao važno turističko područje sa mnogim znamenitostima.
Znamenitosti[uredi | uredi kod]
Jedan od najznačajnijih spomenika je rokoko-klasicistički dvorac iz 2. polovine 18. veka sa širokim engleskim parkom. Ostale znamenitosti u gradu uključuju: rodnu kuću Jana Kolara, neogotsku katoličku crkvu s dragocenim oltarom koja je sagrađena na mestu svoje stare prethodnice, luteranska crkva izgrađena 1784. godine, mauzolej u kojem je danas Muzej zanata, art nuvo staklenik i paviljon iz 1800. godine.
Priroda[uredi | uredi kod]
Okolina Mošovca je zaista jedinstvena. Kompleks istorijskih avenija prepunih drveća i šumaraka, sačinjava estetski i impresivni pejzaž, koji se nadovezuje na šumoviti kraj planina Velika Fatra. Ova planina je jedna od najprivlačnijih u Slovačkoj. Krečnjaci i dolomiti neverovatnih oblika kao i prelepa priroda u blizini Blatničke i Gaderske doline privlače ljude sa svih krajeva sveta.
Kultura i tradicija[uredi | uredi kod]
Mošovce su dale mnoge važne ličnosti. Među najvećima su Frico Kafenda (1883–1963), kompozitor; Anna Lackova-Zora (1899–1988), pisac; Štefan Krčmeri (1892–1955), književni kritičar, istoričar i pesnik, Jur Tesak Mošovski, barokni dramaturg i Miloslav Šmit, osnivač amaterskih vatrogasnih brigada u Slovačkoj.
Međutim, verovatno najvažnija osoba rođena u Mošovcima je veliki slovenski pesnik, filozof i luteranski propovednik Jan Kolar (1793–1852) koji je sa svojom pesničkom zbirkom Slavi Dcera imao značajan uticaj na književnost najmanje dve nacije. Njegovo delo se smatra osnovom i podsticajem savremenih patriota i nacionalnih aktivista. Prevedeno je na različite slovenske, ali i neslovenske jezike.
Galerija[uredi | uredi kod]
-
Rokoko-klasicistička rezidencija u Mošovcima -
Luteranska crkva u Mošovcima -
Katolička crkva u Mošovcima -
Neogotska kapela, kasnije mauzolej, sada muzej u Mošovcima -
Grb Mošovca -
Zastava Mošovca -
Mošovce
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Zvanično mrežno mesto
- Letak za turiste Arhivirano 2007-09-28 na Wayback Machine-u
- Info - Mošovce
- Drienok Arhivirano 2008-10-28 na Wayback Machine-u
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk). Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne). Preuzeto 2024-03-28. Postavke: om7101rr_obc: AREAS_SK.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk). Hustota obyvateľstva - obce. Preuzeto 2024-03-28. Postavke: om7014rr_obc: AREAS_SK. Vrijednosti za 2023-06-31/2023-07-01.
- ↑ Statistical Office of the Slovak Republic (www.statistics.sk). Hustota obyvateľstva - obce. Preuzeto 2024-03-28. Postavke: om7014rr_obc: AREAS_SK, om7014rr_ukaz: Rozloha (Štvorcový meter). Vrijednosti za 2023-06-31/2023-07-01.