Menahem Romano
| Menahem Romano | |
|---|---|
| Rođenje | Abraham Romano 1882. Sarajevo, Austro-Ugarska Monarhja |
| Smrt | 31. oktobar 1968. (dob: 88) Sarajevo, SFR Jugoslavija |
| Nacionalnost | Jugoslaven |
| Etnicitet | Jevrej |
| Državljanstvo | SFR Jugoslavija |
| Zanimanje | rabin |
| Poznat/a po | rabin Banja Luke (?-1919) rabin sefardske zajednice Zagreba (1919-1936) rabin Sarajeva(1936-1968) nadrabin SFR Jugoslavije |
| Suprug/a | Rahela (Kanihi) Romano |
| Djeca | Blanka Romano Jaša Romano Majer "Braco" Romano Rikica Romano Samuel Romano |
| Roditelji | Merkado Avram J. Romano |
| Rodbina | Nenad Romano (unuk) Predrag Romano (unuk) Blanka Romano(unuka) Slobodan Romano (unuk) Zlatan Romano(unuk) Dina Romano (unuka) Rikica Romano (unuka) Aleksandar Romano(praunuk) Lara Romano(praunuka) Samuel Romano(praunuk) Ana Romano(praunuka) Irene Romano(praunuka) Ivan David Romano(praunuk) Sara Romano(praunuka) Sonja i Nina Romano (praunuke) Goran i Irena Stijačić(praunuci) |
Abraham Menahem Romano (Sarajevo, 1882 - Sarajevo, 31. 10. 1968), znameniti jugoslavenski tj. banjalučki i sarajevski rabin, nadrabin SFR Jugoslavije i počasni građanina grada Sarajeva.
Biografija[uredi | uredi kod]
Rabin Abraham Menahem Romano je rođen 1882 godine u Sarajevu u poznatoj sefardskoj porodici nadrabina Merkada Avrama J. Romana koji je 1913 napustio Sarajevo za Jeruzalem da umre i tamo bude pokopan 1937 godine. Rabin Romano je uz srpskohrvatski odlično govorio hebrejski i ladino (judeošpanjolski) jezik. Kao sin sarajevskog nadrabina, već od rane mladosti želio je postati rabin u čemu su ga roditelji svesrdno podržavali. Rabinsku školu je završio u Sarajevu, da bi potom prvi rabinski poziv obavljao u Banja Luci. 1902 godine oženio je Rahelu Kanihi iz Višegrada sa kojom je imao tri sina; Jašu, Majera i Samuela, te dvije kćeri; Blanku i Rikicu. Starija kći rabina Romana, Blanka, je umrla od tuberkuloze još prije Drugog svjetskog rata. U periodu Austro-Ugarske Monarhije, kao mlad, učen i ambiciozan rabin svestrano je bio angažovan u svim i ostalim jevrejskim aktivnostima. Svesrdno je pomagao u brizi za siromašne jevrejske porodice, djecu-siročad, bolesne, za školovanje jevrejske djece u višim školama u Zagrebu i Beču i sve ostalo vezano za humanitarne aktivnosti. U cilju očuvanja duge jevrejske tradicije, bio je veoma uporan u zbližavanju jevrejskih porodica u manjim mjestima. Svesrdno se zalagao u podizanju templova (sinagoga) i očuvanju starih jevrejskih groblja. Nakon Banja Luke, da bi svojoj djeci omogućio obrazovanje, 1919 godine se sa porodicom preselio u Zagreb gdje je preuzeo dužnost sefardskog rabina. 1936 sa porodicom se vratio u Sarajevo. Tada, pored rabinske dužnosti, postavljen je za vjeroučiteIja u rabinskoj školi. Taj period sve do 1941 godine rabin Romano je proučavao istorijat jevrejskog naroda od vremena izgnanstva Jevreja iz Španjolske. U svom "maniskriptu" pod nazivom "O Sarajevskim rabinima", rabin Romano je temeljno i vjerodostojno opisao visoke svešteničke ličnosti u periodu od 1623 do 1941 godine. Drugi svjetski rat i Holokaust rabin Romano je sa suprugom preživio zahvaljujući sinu, dr. Samuelu Romanu, koji ih je pomoću svoje veze sakrio u Petrovom selu gdje su se krili od ustaša kao seljaci tj. u danima ustaških racija mještani su ih skrivali u zemunicama. Holokaust nažalost nije preživjela rabinova mlađa kćer, Rikica, koja je sa svojim suprugom ubijena nakon što su bili odvedeni iz Šapca u nepoznato. Rabin Romano se nakon rata vratio u Sarajevo, u zgradu u Štrosmajerovoj ulici u kojoj je živio sa porodicom do okupacije Kraljevine Jugoslavije 1941 godine. Sinove je otpratio u obnovu Jugoslavije uz riječi: "I vi ste djeca ove zemlje i vas je ona u svojim njedrima ljuljala i red je da joj puna srca uzvratite!" Od 1945 godine rabin Romano je obavljao dužnost sarajevskog rabina. Pored revnosnog obavljanja vjerskih dužnosti, aktivno je učestvovao u Jevrejskoj zajednici na teritoriju SR Bosne i Hercegovine. Zahvaljujući požrtvovanom radu, bliskosti, saradnji i poštovanju svih ostalih konfesija i vlasti, rabin Romano je bio imenovan za nadrabina SFR Jugoslavije. Tu dužnost je obavljao sve do svoje smrti. Tokom života više puta je posjećivao Izrael i grob roditelja, te iako je dugo razmišljao da poput roditelja odseli u Izrael i tamo bude pokopan, rabin Romano je nakon razgovora sa sinovima odlučio ostati u rodnoj zemlji. Rabin Romano je imao sedmero unučadi. 16. 12. 1966 umrla mu je žena Rahela. Rabin Abraham Menahem Romano je umro 31. 10. 1968, nepune dvije godine nakon supruge, u svome sarajevskom stanu. Pokopan je uz sve vjerske i državne počasti, uz prisustvo velikog broja inozemnih rabina, na pročelju sefardskog groblja na Barama pored mošti supruge Rahele. Rabin Romano je za života bio počasni građanina grada Sarajeva.[1][2][3]
Reference[uredi | uredi kod]
Napomena: Ovaj tekst ili jedan njegov dio preuzet je s mrežnih stranica El Mundo Sefarad. Vidi Wikipedia:Dozvole za objavljivanje (Wikipedia:Dozvole za objavljivanje/El Mundo Sefarad).
- ↑ Nezaboravni Voljeni Rabin Nadrabin Menahem Avrama Romano. El Mundo Sefarad (3. 4. 2011). Preuzeto 4. 12. 2014
- ↑ (engl.) Menahem Romano Dead at 87, Last Surviving Yugoslavian Pre-war Rabbi. Jewish Telegraphic Agency (14. 11. 1968). Preuzeto 4. 12. 2014
- ↑ Istraživački i dokumentacijski centar CENDO (Židovska općina Zagreb): Žrtve i preživjeli; Romano, Menahem