Međunarodni odnosi
Međunarodni odnosi su kako akademska tako i oblast javnog delovanja, grana političkih nauka, koja se bavi spoljnom politikom države unutar međunarodnog sistema. Ovo uključuje i uloge međunarodnih organizacija, nevladinih organizacija (NVO), i multinacionalnih korporacija. Pošto se međunarodni odnosi bave analizom i formulacijom spoljne politike, ova oblast može biti pozitivistička ili normativna.
Međunarodni odnosi povezuju mnoštvo različitih oblasti poput političkih nauka, ekonomije, filozofije, sociologije, kulturoloških studija i drugih društvenih nauka. Međunarodni odnosi bave se širokim opsegom problema i pitanjima, uključujući i ekološki pokret, nuklearnu opasnost, nacionalizam, međunarodnu pomoć, ekonomski razvoj i ljudska prava.
Teorije[uredi | uredi kod]
Postoji mnogo idejnih pristupa teoriji međunarodnih odnosa, uključujući i konstruktivizam, institucionalizam, marksizam, neo-gramšizam, i drugi. Ipak, najdominantnije su škole realizma i liberalizma.
Istorija[uredi | uredi kod]
Istorija međunarodnih odnosa može da se prati do Vestfalskog mira iz 1648. godine kojim su dati okviri savremenog međudržavnog uređenja, kakav poznajemo danas. Vestfalski mir uveo je nove teze i pojmove u međunarodne odnose: rat više nije posmatran kao borba različitih veroispovesti za istinu, već kao spor dva svetovna, sekularna suverena. Konačno rešenje oružanih sukoba, nakon Vestfalije, nije više bio dogovor teologa i vojnih najamnika. Umesto toga, ovi ugovori došli su u nadleštvo nove kategorije činovnika: profesionalnih diplomata i ratnika, zakletih na vernost služenju državi.
Pre Vestfalskog sporazuma ne može se jasno prepoznati profesija diplomate. Špijuni, izaslanici, glasnogovornici koji su prenosili proglase i deklamacije bili su uobičajeni načini kojima su vladari obaveštavali i upozoravali jedan drugog o svojim namerama. Nakon Vestfalije, diplomatski zanat obavljali su predstavnici višeg staleža, obučeni i opunomoćeni da iznose činjenice, određuju prioritete, potpuno svesni posledica ratnih razaranja.
Takođe, vojska je uglavnom bila vođena od strane preduzimača, koji su primali platu najčešće od pljačke pobeđenih teritorija. Nakon Vestfalije, vojskom je počela da upravlja vojna birokratija koja je počela da regrutuje vojsku i da plaća njihovo izdržavanje uglavnom kroz poreze. Tu su se stvorili okviri uzajamnog dejstva vojske i diplomatije, koja je od tada sve manje težila "pobedi" a sve više "postizanju povoljnog mira".
Rat je, nakon Vestfalije, kako je to primetio Klauzevic (Karl von Clausewitz), postao "jači oblik diplomatije", a bojno polje proširenje pregovaračke sale.
Tek 1919. godine otvoreno je prvo univerzitetsko odeljenje posvećeno međunarodnim odnosima, na univerzitetu Aberystwyth* u Velsu. Iste godine, Georgetown University's Walsh School of Foreign Service osnovala je obrazovni smer "međunarodni odnosi".
