Leeds
Leeds
| |
|---|---|
 | |
| Koordinate: 53°47′N 1°32′W / 53.783°N 1.533°W | |
| država |  UK
|
| Regija | Yorkshire i Humber |
| Ceremonijalna grofovija | West Yorkshire |
| Distrikt | City of Leeds |
| Površina | |
| - Ukupna | 111.633 km²[1] |
| Stanovništvo (2014.) | |
| - Grad | 487,396[1] |
| - Gustoća | 4,366.1 sta./km²[1] |
| Vremenska zona | UTC+0 (UTC+1) |
| Poštanski broj | LS, WF, BD |
| Pozivni broj | 0113 (Leeds), 01924 (Wakefield), 01937 (Wetherby), 01943 (Guiseley), 01977 (Pontefract) |
| Karta | |
  Leeds | |
Leeds (čita se Lids) je grad i metropolitanski borough od 487,396 stanovnika[1] na sjeveru Engleske u Grofoviji West Yorkshire.
On je i administrativni centar distrikta City of Leeds od 774,060 stanovnika. [2]
Velika nalazišta ugljena i željezne rude u okolici, obilje vode iz rijeke Aire i njenih pritoka i odlične transportne veze preko Penninesa, pomogle su Leedsu da izraste u industrijsku prijestolnicu Yorkshira, njegov najveći grad i jedan od najvećih britanskih kulturnih centara.[3]
Geografske karakteristike[uredi | uredi kod]
Leeds leži na rijeci Aire, udaljen 48 km sjeveroistočno od Manchestera.[3]
Grad ima više od 200 parkova i zelenih površina, koji se prostiru na površini većoj od 600 hektara.[3]
Historija[uredi | uredi kod]
Leeds je niknuo za anglosaksonskih vremena na sjevernoj obali rijeke Aire kao lokalno trgovište.[3]
Povelju o statusu gradaa dobio je 1626. Do tad je već bio izrastao u značajan centar za manufakturnu proizvodnju tkanina, na bazi znanja kojeg su donjeli Flamanci tkalci u 14. vijeku. Leeds je tokom 16. vijeka, već bio mogućnosti da se ravnopravno nosi sa Yorkom i Beverleyom u proizvodnji i prometu vunenih tkanina. U doba industrijske revolucije otvorio se čitav niz lokalnih ugljenokopa, a tekstilna industrija nadmašila je važnost metalurgije, u tom razdoblju pstala je značajna proizvodnja keramike i lanenih tkanina. Završetak plovnog kanala do Liverpoola - 1816. pozitivno je djelovao na rast Leedsa. Nakon 1848. u vrijeme ekspanzije željeznice, grad je postao centar za izgradnju parnih lokomotiva.[3]
Krajem tog vijeka Leeds je naglo izrastao, prvukavši mnoge radnike da rade u njegovim tvornicama odjeće, tad se u grad doselilo u mnogo Židova.[3]
Privreda i transport[uredi | uredi kod]
U današnjem Leedsu tvornice su koncentrirane uglavnom na jugu i istoku grada. One proizvode vrlo širok spektar roba od elektroničkih komponenti, metalnih konstrukcija, kemikalija, prehrambenih proizvoda, štampanih materijala do namještaja.[3]
Pored tog Leeds je značajan izdavački centar i važan regionalni centar za osiguranje i financije.[3]
Do grada ide autoput M1 iz Londona, koji se tu ukršta sa autoputem M62, iz Liverpoola i Manchester za Hull.[3]
Sjeverozapadno od grada kod Yeadona leži Internacionalni aerodrom Leeds - Bradford.
Znamenitosti, kultura i obrazovanje[uredi | uredi kod]
Leeds ima brojne historijske građevine, jedna od najupečatljivijih je viktorijanska Palača burze (Leeds Corn Exchange) podignuta 1864., po projektu Cuthberta Brodricka. On je projektirao i Gradsku vijećnicu (1858), koja danas služi kao koncertna dvorana.[3]
Velika atrakcija je zgrada trgovačkog centra - Trinity iz 21. vijeka sa futurističkim staklenim krovom.[3]
Leeds ima poznati teatar i operu otvorenu 1878. Od značajnih muzeja Leeds ima Gradski muzej, Medicinski muzej Thackray i Kraljevski muzej oružja.[3]
Grad ima tri univerziteta: Univerzitet u Leedsu (osnovan 1904), Metropolitanski univerzitet Leeds (osnovan 1992.) koji je startao s radom 1970. kao Politehnika Leeds, ali ima korijene u školi iz 18. vijeka i Univerzitet Trinity (osnovan 2012.).[3]
Najpoznatiji stanovnik Leedsa bio je naučnik Joseph Priestley.[3]
Sport[uredi | uredi kod]
Najpoznatiji sprotski klub iz Leedsa je nogometni klub Leeds United.
Izvori[uredi | uredi kod]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 „United Kingdom: Yorkshire and the Humber” (engleski). City population. Pristupljeno 12. 11. 2016.
- ↑ „United Kingdom: West Yorkshire” (engleski). City population. Pristupljeno 12. 11. 2016.
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 „Leeds” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 12. 11. 2016.
Vanjske veze[uredi | uredi kod]
- Leeds City Council (en)